موزه های علوم، مکانی برای نمایش دستاوردهای علم و فناوری هستند و تلاش می‌کنند زمینه‌ساز گسترش تفکر و تعقل در بین قشرهای مختلف مردم باشند.
به گزارش هفت‌گرد، اولین تصویری که پس از شنیدن موزه در ذهن شکل می‌گیرد، یک سالن پر از گنجینه‌های کوچک و بزرگ باستانی است که درون محفظه‌های شیشه‌ای محصور شده‌اند. شاید بتوان ادعا کرد، هنگامی که مخاطبان موزه‌ها در این مکان‌ها قرار می‌گیرند، در روایت‌ها و داستان‌هایی غرق می‌شوند که از گذشته تا به امروز نقل شده‌اند.
اما موزه‌ها فقط شامل موزه‌های تاریخی، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و هنری نیستند و موزه‌های علوم و فنون هم جایگاه ویژه‌ای بین مخاطبان دارند. موزه‌های علمی، مهم‌ترین و فعال‌ترین موزه‌ها هستند. موزه‌های علوم و فنون قبل از آنکه یک محیط نمایشی باشند، یک محیط آموزشی هستند که هدف اصلی آنها ایجاد فضایی برای مشارکت افراد در فرآیند یادگیری علم به شیوه‌ای نوین است. امروزه طراحی موزه‌های علوم، یادگیرنده‌محور هستند و آموزش در این نوع موزه‌ها، از شنیدن به سمت دیدن و آزمایش کردن سوق پیدا کرده تا یادگیری پایدار، عمیق و کاربردی شود.
۱.موزه تلفن گریدلی (Gridley Telephone Museum)
موزه‌های علوم و فناوری به منظور آموزش و فرهنگ سازی طراحی شده‌اند تا بتواند علم و فناوری‌های جدید، قدیم و حتی آینده را به میان مردم بیاورند. تجربه شیرین قدم زدن در گذر زمان و مشاهده سیر تحول یافته‌های علمی می‌تواند موضوعی جذاب باشد که به واسطه موزه‌های علمی میسر شده است. این موزه‌ها در سراسر جهان، میزبان علاقمندان به علم هستند و تلاش می‌کنند زمینه‌ساز گسترش تفکر و تعقل در بین گروه‌های مختلف مخاطبان به ویژه کودکان و نوجوانان باشند.
۲.موزه ملی «ته پاپا» ولینگتون
وقتی از موزه ملی صحبت می‌کنیم، ساختاری سنتی در ذهن شکل می‌گیرد، اما در ارتباط با این پدیده باید ساختارشکنی کرد. این موزه در نیم‌کره جنوبی زمین یعنی شهر «ولینگتون» پایتخت نیوزلند قرار دارد. این موزه در حیات پر فراز و نشیب خود، تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرده است. سنگ‌بنای اولیه این موزه در سال ۱۸۶۵ گذاشته شد؛ پس از اینکه ساختمان مجلس به «ولینگتون» انتقال یافت، یک موزه در پشت ساختمان پارلمان ساخته شد. «جیمز هکتور» به عنوان نخستین مدیر موزه انتخاب شد؛ وی توجه به مجموعه‌های علمی را در دستور کار قرار داد. اگرچه مدیر موزه این هدف را دنبال می‌کرد، اما در تحقق رویا و هدفش شکست خورد؛ چرا که اغلب کلکسیون‌های موزه اقلام اهدایی بودند.
هنگامی که موزه سی و پنجمین سال تاسیس خود را تجربه می‌کرد، وارد مرحله‌ای جدید شد. در سال ۱۹۰۰، این موزه تا حدودی از استعمار خارج شد و رنگ و بوی ملی به خود گرفت. اقدامات متعددی مانند احداث گالری برای بازدید عمومی انجام شد. همچنین توجه بیشتر به مولفه‌های علمی در دستور کار قرار گرفت. سال ۱۹۳۰ «ته‌پاپا» به عنوان موزه علمی ملی معرفی شد. این موزه در سال ۱۹۸۰ تصمیم گرفت تا فعالیت خود را تغییر دهد، چرا که از لحاظ بصری دیگر برای مخاطبان جذاب نبود. مدیران وقت موزه تصمیم گرفتند که به یافته‌های علمی بیشتر توجه کنند. سال ۱۹۸۸، هیئت توسعه تصمیم گرفت که یک موزه جدید ملی با رویکرد علمی احداث کنند. ساختمان شش طبقه این موزه به دلیل گنجینه ارزشمندی که در خود دارد در برابر زمین لرزه مقاوم است؛ موزه به سیستم جداسازی لرزه‌ای مجهز است.
۳.محلی برای آشنایی با فرهنگ مائوری
دیدن این موزه برای آشنایی با تاریخ محلی، فرهنگ مائوری و بسیاری از جنبه‌های مهم دیگر جامعه نیوزلند ضروری است. ته پاپا به معنای «ظرف گنجینه‌ها» است؛ این موزه توانسته مانند ظرفی بزرگ گنجینه‌های تاریخی و هویتی نیوزلند را حفظ کند. علاوه بر حفظ میراث علمی، بخشی از سالن‌های این موزه درباره گونه‌های جانوری و زیستی نیوزلند اطلاعاتی به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهند
۴.موزه فضایی هنگ‌کنگ
اگرچه بسیاری از موزه‌های علمی مشهور دنیا خارج از قاره کهن قرار دارند، اما یکی از مشهورترین و مجهزترین موزه‌های علمی دنیا در زمینه نجوم در جنوب شرقی آسیا قرار دارد. موزه هنگ‌کنگ در حقیقت یک موزه علوم فضایی و نجوم پیشرفته است که از دو بال غربی و شرقی تشکیل شده است و گنبد تخم‌مرغی‌شکل آن، ویژگی متمایز این موزه محسوب می‌شود.
مأموریت ساخت این موزه به یک معمار به نام جوزف مینگ گام لی واگذار شد. مأموریت ساخت این پروژه در سال ۱۹۷۷ آغاز و ۳ سال بعد به پایان رسید. بسیاری از علاقمندان موزه‌های جهان بر این باور هستند، گنبد تخم‌مرغی شکل این بنا که حدود ۸ هزار متر مربع مساحت دارد؛ از ویژگی‌های جذاب این مکان است.
۵.«اکسپلوتاریوم» سانفرانسیسکو
این موزه در پاییز ۱۹۶۹ به طور رسمی افتتاح شد. در آن برهه زمانی، ریچارد ام نیکسون مرد اول عرصه سیسات ایالات متحده بود؛ نیل آرمسترانگ از سفر فضایی خود به ماه بازگشته بود و اندی واروهل در حل خلق تصاویر پاپ آرت روی کنسروهای سوپ بود. میلیون‌ها کودک که دوران جنگ جهانی دوم را تجربه کرده بودند؛ در دوران پساجنگ به دوران نوجوانی وارد می‌شدند. در آن روزگار، سانفرانسیسکو به محلی برای زایش اجتماعی بدل شده بود. به همین دلیل، نیاز به یک رویکرد جدید بیش از پیش حس می‌شد. فرانک اوپنهایمر، فیزیکدان آمریکایی که در آن بازه زمانی ۵۷ سال داشت، این موزه علمی را افتتاح کرد.
پیش از سفر به سانفرانسیسکو، این فیزیکدان در دانشگاه تدریس می‌کرد. وی همچنین در پروژه منهتن در کنار برادرش “جی. رابرت اوپنهایمر «که به عنوان پدر بمب اتم» شناخته می‌شود، حضور داشت. این فیزیکدان در زمان ریاست جمهوری مک کارتی از انجام پروژه‌های تحقیقاتی منع شد. او به ناچار به شهر کوچک “کلرادو” مهاجرت کرد و به دامداری مشغول شد. اشتیاق فراوان او به تدریس سبب شد تا دبیرستانی کوچک برای مردم محلی تاسیس کند؛ کتاب‌های درسی را کنار گذاشت و از وسایل و ابزارهای کاربردی برای آموزش به دانش‌آموزان خود کمک گرفت. او با رویای تغییر شیوه‌های آموزشی پا به سانفرانسیسکو گذاشت و اکسپلوتاریوم را افتتاح کرد. او تا سال ۱۹۸۷ مدیریت این موزه را بر عهد داشت. پس از اوپنهایمر، مدیر گروه رشته برق دانشگاه استنفورد یعنی رابرت ال وایت بر کرسی ریاست نشست. سومین مدیر این موزه، گوری دلاکوت فیزیکدان فرانسوی بود.
۶. افلاک نمای موزه حمل و نقل لوسرن
افلاک نما (planetarium) این موزه، بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان فضا را راهی سفری به ستارگان، سیاره‌ها و کهکشان‌های دوردست می‌کند. گنبد 18 متری آن، آسمان شب خیره‌کننده‌ای را به نمایش می‌گذارد. فناوری پیشرفته به کار گرفته‌شده در این افلاک نما، به بازدیدکنندگان امکان تجربه پیاده‌روی فضایی مجازی را فراهم می‌کند.
۷. موزه ملی هوافضا واشنگتن
موزه ملی هوافضای کنونی که از مراکز علمی_فرهنگی ایالات متحده است، در سال ۱۹۱۸ با عنوان «موزه ملی هوایی» در سال ۱۹۱۸ افتتاح شد. این موزه متعلق به موسسه اسمیتسونیان است و به‌عنوان یکی از بهترین موزه‌های علمی جهان شناخته می‌شود. همچنین یکی نمایشگاه‌های داخل موزه به گونه‌ای است که بازدیدکنندگان تصور می‌کنند در حال تجربه یک تور در فضا هستند. افرادی که عاشق علم و فناوری، به‌خصوص حمل و نقل هوایی هستند بازدید از این موزه برای آنها بسیار لذت بخش خواهد بود.
نخستین گنجینه ارزشمندی که به این موزه اهدا شد، اختراع اولیه یا همان نمونه اولیه اختراع برادران رایت بود. همچنین «روح سنت لوئیس»، هواپیمای تک موتوره‌ی تک سرنشینه‌ی تک باله‌ی سفارشی‌ساز که «چارلز لیندبرگ» در یک پرواز بدون توقف از نیویورک تا پاریسبا آن پرواز کرد، در این موزه نگهداری می‌شود.
