برخی از ایستگاه های مترو جهان به شکل گالریهای هنری یا موزه طراحی و ساخته شدهاند تا مسافران را به هنگام تردد در شهر در معرض جادوی هنر و معماری قرار دهند.
به گزارش هفتگرد، از گیت که عبور میکنیم ماجراجویی روزانه شروع میشود. مترو و داستان همیشگی دویدن به سمت صندلیهای خالی! امروز هم مثل هر روز در هیاهوی جمعیت از این قطار به آن قطار و از این خط به آن خط رفتم و طبق عادت همیشگی با فشار همقطاران روزم را شروع کردم. در این میان این فکر به ذهنم خطور کرد که آیا مترو میتواند چیزی بیش از یک کپسول توخالی برای رسیدن از مبدا به مقصد باشد و میتوان آن را به محلی برای نمایش هنر و معماری برجسته محلی تبدیل کرد تا مسافران در خلال سفر خود تجربه نوعی از گالری گردی را داشته باشند؟ این سوالی است که جهانیان سالهاست به جواب آن رسیدهاند. به همین بهانه در ادامه به ردپای هنر در چند ایستگاه مترو جهان میپردازیم.
متروی لیسبون، پرتغال
متروی لیسبون که با بیش از ۵۰ ایستگاه انعکاسی از خیابانهای رنگارنگ و قلب تپنده این شهر است، بزرگترین گالری هنری آن به شمار میرود. دیوارهای هر ایستگاه متروی لیسبون به بومی برای هنرمندان، طراحان و معماران تبدیل شده تا تاریخ و فرهنگ پرتغال را به تصویر بکشند.
برخی از ایستگاههای متروی لیسبون به کاشیهای سنتی پرتغال مزین شدهاند و دیگر ایستگاهها چون ایستگاه اولایاس این حس را به مسافر القا میکنند که گویی در یک شهر فرنگ غول پیکر قدم میزند.
متروی لندن
متروی لندن با ۱۵۰ سال قدمت، قدیمیترین متروی جهان است. مارپیچ خطوط و ایستگاههای متروی لندن بهرغم قدمتی که دارد، در دهههای گذشته بهخوبی نگهداری و مرمت شده اما هنوز ردپای آرت دکو که طراحی اولیه ایستگاه از آن تاثیر پذیرفته بود، بهخوبی در آن مشهود است.
ایستگاههای جدیدتر طراحیهای مدرنتری دارند و برخی از هنرمندان معروف استعداد خود را برای تزیین آنها به کار گرفتهاند. به نوان نمونه ادواردو پائولوتسی یک دیوارنقش موزاییکی دیدنی در ایستگاه کورت رود تاتنهام کشید. هنر دیواری ال ای دی ۹۰ متری در ایستگاه کینگزکراس لندن نیز ادامه این میراث است.
متروی ناپل
متروی ناپل که به نمادی از رنسانس این شهر از یک بندر ساحلی قدیمی به یک پاتوق گردشگری تبدیل شده، بخشی از موفقیت خود را مدیون پروژه ایستگاههای هنر است. این پروژه به هنرمندان معاصر این امتیاز را داد تا اختیار طراحی ایستگاههای مترو را در دست بگیرند.
بیش از ۱۸۰ اثر هنری از ۹۰ هنرمندان ایتالیایی و بینالمللی در ایستگاههای شبکه متروی ناپل به نمایش گذاشته شده است. بهعنوان نمونه، ایستگاه تولدو از این شبکه حمل و نقل شهری که معمولا بهعنوان زیباترین ایستگاه زیرزمینی در اروپا انتخاب میشود، حالا به یک جاذبه گردشگری تبدیل شده است.
مترو در استکهلم
آنچه ایستگاههای متروی استکهلم که اغلب بهعنوان طویلترین گالری هنری جهان شناخته میشود را برجسته و متفاوت میکند، سقف و دیوارهای سنگی نامتعارف آنها نیست بلکه این نکته است که این ایستگاهها در کنار هم یک اثر هنری ۱۶۱ کیلومتری را تشکیل میدهند.
تقریبا تمام ایستگاههای این شبکه مترو، که هر کدام از دیگری خیرهکنندهتر است، به نقاشیها، مجسمهها، موزاییکها، دیوارنقشها، هنر چیدمانی و حکاکیهایی مزین شده که توسط بیش از یک هزار هنرمند مختلف خلق شدهاند.
متروی مسکو
از تمام متروهای دوران جماهیر شوروی، متروی مسکو هم از حیث مقیاس و هم از حیث حس زیباییشناختی تاثیرگذارترین و شگفتانگیزترین است. این شبکه مترو بهعنوان یکی از جاهطلبانهترین پروژههای عمرانی شوروی، پس از افتتاح در سال ۱۹۳۵ به ویترینی از ایدهآلهای رژیم استالین تبدیل شد.در کنار فضای داخلی ایستگاهها که اغلب به قصر و موزه تشبیه میشود، بسیاری از این ایستگاهها شامل دیوارنقشهایی منقش به تصویر زندگی در جماهیر شوروی است که طراحی شدهاند تا ارزشهای کمونیستی را به ذهن مسافران القا کنند. این شبکه در حال حاضر بیش از ۲۰۰ ایستگاه دارد و شلوغترین راهآهن زیرزمینی در اروپاست.
متروی سنپترزبورگ
کار ساخت متروی سنت پترزبورگ اولین بار در سال ۱۹۴۱ آغاز شد اما در کوتاه زمان بهدنبال حمله نازیها به شوروی متوقف شد. بنابراین برخی از ایستگاههای زیرزمینی آن که تا آن زمان تکمیل شده بودند به پناهگاه شهروندان تبدیل شده و تا سال ۱۹۵۵ قطاری از آنها عبور نکرد.
در حالی که کییف مدعی است عمیقترین متروی جهان را دارد، سن پترزبورگ نیز صاحب یکی از عمیقترین شبکههای مترو در جهان است. این شهر همچنین یکی از مجللترین ایستگاههای جهان را دارد که سقفهای بلند آنها با سنگ مرمر، آثار هنری و لوستر تزیین شدهاند.