سرانجام پرونده اختصاص سهام عدالت به جاماندگان به سرفصل‌های نهایی خود نزدیک می‌شود و قرار است طبق محاسباتی سهام عدالت به برخی افرادی که تا کنون مشمول نبوده‌اند، تخصیص یابد.
به گزارش هفت‌گرد، با آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ و قیمت قابل توجه این سهام متاثر از وضعیت بازار سرمایه در آن روزها، بحث مشمول بودن یا نبودن سهام عدالت داغ شد. درحالی‌که طبق آمار حدود ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند، همواره صدای اعتراض عده‌ای به گوش می‌رسید که چرا با وجود اینکه جزو دهک‌های کم درآمد جامعه هستند، مشمول این سهام نمی شوند.
ماجرای ۲۰ میلیون جامانده سهام عدالت چه بود؟
در هر حال دولت دوازدهم درحالی به‌کار خود پایان داد که اعلام شد پرونده ثبت‌نام سهام عدالت بسته شده است و امکان اینکه مشمول جدیدی پذیرفته شود وجود ندارد. با این حال برخی نماینده‌های مجلس همچنان قول تخصیص سهام عدالت به جاماندگان را می‌دادند و آمارهای مختلفی نیز از جاماندگان ارائه می‌شد و در نهایت نیز زمزمه‌های یک جامعه آماری ۲۰ میلیون نفری نیز به گوش رسید.
در این راستا اعلام شد که سال‌ها قبل که فرایند ثبت‌نام سهام عدالت صورت گرفت، عده‌ای بودند که سهام عدالت برای‌شان صادر شده اما دستگاه مرتبطه دعوت‌نامه را به‌موقع به این افراد نرساند. به گفته علی‌اکبر حیدری، سخنگوی کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت، جمعیت افرادی که کارت دریافت کرده‌اند بین یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا دو میلیون نفر است و مجموع افرادی که کارت و دعوت‌نامه دریافت کرده‌اند اما مراحل قانونی را طی نکرده‌اند نیز نزدیک به دو میلیون نفر است. بنابراین تعداد افرادی که دعوت‌نامه به دست‌شان رسیده است و افرادی‌که دعوت‌نامه برای‌شان صادر شده است اما به دست‌شان نرسیده است چهار میلیون نفر است.
حیدری همچنین درمورد گروه دوم جاماندگان توضیح داده بود: گروه دوم افرادی هستند که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت قبل به‌عنوان شش دهک پایین درآمدی جامعه شناخته شدند و سهام عدالت دریافت نکرده‌اند. در بین این افراد مشمولین نهادهای حمایتی شامل کمیته امداد و بهزیستی، روستانشینان، کارگران شاغل در کارخانهها، کارگران تحت پوشش تامین اجتماعی، کارگران فصلی و ساختمانی و… قرار دارند. تعداد گروه دوم نزدیک به ۱۶ میلیون نفر است. بنابراین با توجه به اینکه ۱۶ میلیون نفر به اذعان دستگاههای دولتی جزو شش دهک پایینی جامعه بودند اما سهام عدالت دریافت نکردند و چهار میلیون نفر هم در مراحل شناسایی قرار داشتند اما سهام عدالت دریافت نکردند، مجموع جاماندگان سهام عدالت بلکه مستحق دریافت این سهام هستند ۲۰ میلیون نفر می‌شود.
راهکار مجلس برای تعیین تکلیف جاماندگان
در نهایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در مصوبهای راهکاری برای تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ مشخص کردند. طبق مصوبه مجلس، دولت موظف شد از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت‌های دولتی در بنگاههای قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروههای (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۸۷ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، نسبت به واگذاری سهام عدالت به مددجویان جامانده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و تمامی افرادی که از سهام عدالت برخوردار نشدهاند اقدام کند.
پس از آن محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد برآورد این است حدود ۲۰ میلیون نفر در کشور سهام عدالت ندارند که در کمیسیون اقتصادی طرح را تصویب کردیم بنده به رییس‌جمهور نامه دادم و توافقات اولیه انجام و در بودجه امسال تصویب شد و دولت کلیات آن‌را پذیرفته و براین اساس کسانی‌که مشمول باشند، در سال جاری سهام عدالت دریافت می‌کنند.
تخصیص سهام عدالت به انتها نزدیک می‌شود
با این‌حال به نظر می‌رسد مجلس عزم خود را برای تعیین تکلیف جاماندگان جزم کرده است. بر این اساس حسین قربانزاده اعلام کرد که در آخرین جلسه‌ای که هفته گذشته با رئیس سازمان بهزیستی، معاون وزیر رفاه و مسئولان کمیته امداد برگزار شد تعداد جاماندگان تحت پوشش این دو نهاد مشخص شدند. این افراد در مجموع حدود سه میلیون و ۳۳۷ هزار و ۷۰۰ نفر هستند که حدود دو میلیون و ۲۵ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی و حدود یک میلیون و ۳۰۰ نفر تحت پوشش کمیته امداد هستند.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی درمورد پرتفوی افرادی‌که به‌عنوان مشمول شناخته شده‌اند نیز گفت: تا دو هفته آینده پرتفوی این افراد مشخص می‌شود. درواقع کیفیت پرتفو، نوع سهام، میزان سهام هر فرد و روش انتقال مشخص شده و در تیرماه اطلاع رسانی کامل می‌شود. تفاوتی که پرتفوی این افراد با پرتفوی مشمولانی که سال ۱۳۸۴ انتخاب شدند در این است که درحال حاضر سهام دولت بسیار محدود شده و ابتکار عملی که در آن زمان وجود داشته وجود ندارد. از طرف دیگر دولت تکالیف دیگری در بند الف تبصره دو یا بند ی که رد دیون است و… دارد و تابلوی بورسی سهام دولت کفاف این تکالیف را نمی‌دهد. باید اولویت‌سنجی صورت بگیرد که درحال انجام است.
ادامه روند شناسایی جاماندگان
او در ادامه درمورد سایر افراد واجد شرایط نیز گفت: درمورد تعیین سایر افراد واجد شرایط نیز جلسات مجزا درحال برگزاری است. مطابق تبصره ۳ ماده ۳۴ اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ باید با همکاری وزارت رفاه و طبق سازوکاری که پایگاه رفاهی ایرانیان دارد، افراد واجد شرایط بر اساس دهک‌بندی شناسایی شوند. بر این اساس مرحله بعد دو دهک ابتدایی هستند که باید تا پایان سال سهام عدالت به آن‌ها تخصیص پیدا کند. این موضوع نیاز به جلسات بیشتری دارد که ممکن است تا چند ماه اینده زمان ببرد.
چه باید کرد؟
بنابراین هیچ فردی که تا کنون سهام عدالت دریافت نکرده لازم نیست برای ثبت نام به جایی مراجعه کند. فرایند شناسایی جاماندگان ادامه دارد و توسط دولت در ادامه انجام خواهد شد. همچنین فعلا پرتفویی که قرار است برای جاماندگان در نظر گرفته شود مشخص نیست اما قطعا با پرتفوی فعلی مشمولان فرق دارد.