63 سال قبل در چنین روزی، اولین ایستگاه تلویزیونی در ایران افتتاح شد! در طول تاریخ اختراعات کمی بودند که توانستند مثل تلویزیون بر جوامع مختلف تاثیرگذار باشند به گونهای که امروز کمتر کسی میتواند دنیای بدون تلویزیون را تصور کند.
به گزارش هفتگرد، این روزها میتوانیم در میلیاردها خانه در سرتاسر کره زمین جعبه نمایشی به نام تلویزیون را پیدا کنیم. ولی تقریبا 100 سال پیش هیچکس نمیدانست تلویزیون چیست. در حقیقت تا سال 1947 در آمریکا تنها چند هزار نفر از مردم صاحب تلویزیون بودند. ولی در دهه 90 حدود 98 درصد خانوادههای این کشور حداقل دارای یک تلویزیون بودند و بهطور میانگین روزانه 7 ساعت به تماشای آن میپرداختند. تلویزیون در کمتر از 50 سال توانسته بود از یک اختراع عجیب و جدید به یکی از ملزومات اصلی هر خانهای تبدیل شود.
اول: اصلا تلویزیون چیست؟
ابتدا بهتر است بدانیم تلویزیون چیست و این واژه از کجا آمده است. لغت تلویزیون ریشه در زبانهای یونان باستان و لاتین دارد. قسمت اول این لغت یعنی تله (tèle) به معنی دور یا چیزی که در فاصله دوری قرار دارد است و بخش دوم یعنی ویزیو (visio) به معنی دید و بینایی است. اولینبار در سال 1900 دانشمند روسی کنستانتین پرسکی لغت تلویزیون را در مقالهای که در اولین کنگره بینالمللی الکتریسته در پاریس ارائه داد، مطرح کرد.
دوم: آغاز ماجرا با تلویزیون مکانیکی
مسلما نمیتوان فقط یک نفر را مخترع تلویزیون دانست؛ زیرا تلاشهای جمعی دانشمندان و مخترعین مختلف بود که منجر به تولید و اختراع اولین تلویزیونهای جهان شد. اما تاریخچه تلویزیون با تلویزیونهای مکانیکی شروع میشود. این تلویزیونها در اوایل قرن نوزدهم پدیدار شدند. آنها به شکل مکانیکی تصاویر را اسکن میکردند و سپس این تصاویر را بر روی صفحهای به نمایش میگذاشتند.
تلویزیونهای مکانیکی در مقایسه با تلویزیونهای الکترونیکی بسیار ناقص و ابتدایی بودند. یکی از اولین نمونه از تلویزیونهای مکانیکی از یک دیسک چرخان که دارای حفرههایی مارپیچی بود استفاده میکرد. دو مخترع در اوایل قرن بیستم بهطور جداگانه این دستگاه را ساختند. جان برد مخترع اسکاتلندی و چارلز فرانسیس جنکینز مخترع آمریکایی. اما کار تلویزیون مکانیکی را، یک مهندس اسکاتلندی، به نام «جان لوجی بایرد» تمام کرد!
سوم: تلویزیون، گام بلند به سوی الکترونیکی شدن!
فارنزورث اولین کسی نبود که رویای تلویزیون را در سر میپرورانید، اما مهمتر از همه اولین کسی بود که توانست راهی برای ساخت آن، جدا از جنبههای مکانیکی، پیدا کند. بزرگترین مشکلی که مخترعین برای طراحی تلویزیون با آن مواجه بودند، نحوه انتقال دادههای تصویری بود. نوآوری محوری فارنزورث این بود که شیوهای برای انجام این کار پیدا کرد که تنها مبتنی بر فناوری الکترونیکی بود. به همین دلیل چنین نمایشگری بهخاطر تواناییهای محدود یک سیستم انتقال تصویر مکانیکی، مانند آنچه تلویزیونهای پیشین استفاده میکردند، دچار کاهش سرعت نمیشد. شوارتز، کسی که در رابطه با فارنزورث یک کتاب نوشته است، این اتفاق را اینگونه شرح میدهد:
«به گفته بستگان بازمانده، فارنزورث هنگامی که در مزرعهی خانوادگیش، یک کلوخشکن اسبکش را میراند، به ایده یک تلویزیون الکترونیکی – و نه مکانیکی – فکر میکرد. وقتیکه او یک زمین سیبزمینی را بهصورت مستقیم و موازی شخم میزد، یک تلویزیون را در خطوط بهجا مانده بر روی زمین دید. او سیستمی را در ذهن تداعی میکرد که میتوانست تصویر را به به یک خط افقی تبدیل کند و سپس در انتهای خط، دو مرتبه آن خطوط را بهصورت تصویر درآورد. تنها الکترونها میتوانستند یک شکل متحرک واضح را ضبط، منتقل و بازتولید کنند. این تجربهی وی در سن 14 سالگی رخ داد.»
چهارم: تلویزیون به ایران آمد!
حبیب ثابت که یکی از بزرگترین صنعتگران ایران بود، اولین ایستگاه تلویزیونی ایران را تاسیس کرد و به این ترتیب تاریخچه تلویزیون در ایران با او شروع میشود. اولین ایستگاه تلویزیونی در سال 1337 در تهران و با نام «تلویزیون ایران» شروع بهکار کرد. یک سال بعد دومین ایستگاه تلویزیونی در آبادان افتتاح شد. برنامههاییکه از این ایستگاهها پخش میشد بیشتر شامل برنامههای مسابقهای و همچنین برنامههای آمریکایی بود که به فارسی دوبله شده بودند.
مدیر این ایستگاه یک آمریکایی به نام وانس هالاک بود که تا قبل از آن مدیر ایستگاه تلویزیونی بغداد بود و پیش از آنهم بهعنوان مدیر بخش رنگ شبکه NBC فعالیت میکرد. در روزهای اولیه شروع به کار تلویزیون ایران شرکتهای غربی و بلو چیپ زیادی نظیر RCA، ژنرال تایر، پپسی کولا، اتولیت، اسکوئیب و فولکسواگن به عنوان اسپانسر از آن حمایت میکردند. پس از انجام تستهای مختلف پخش برنامهها از نوروز سال 1345 شروع شد.
پنجم: تلویزیون در ایران هم رنگی شد!
تاریخ تلویزیون رنگی در ایران از دهه 50 شمسی آغاز شد. از سال 1356 تمامی برنامهها بهصورت رنگی پخش شدند. اما تا پیش از آنهم برخی برنامهها بهصورت رنگی پخش میشدند که بازیهای آسیایی 1974 از جمله آنها بود. اما به دلیل قیمت بالای تلویزیونهای رنگی و کمبود آن بیشتر مردم به این برنامهها دسترسی نداشتند و آن زمان افراد کمی توانستند تلویزیون رنگی تهیه کنند.
ششم: امروز تلویزیون به کجا رسیده است؟
امروز تلویزیون بسیار متفاوت و عجیب شده است؛ جدیدترین و عجیبترین تکنولوژیهای روز در تلویزیونها بهکار رفته است. تلویزیون امروز، با تلویزیون 70 سال پیش چنان متفاوت است که در مقایسه با نخستین تلویزیونها، گویی تلویزیونهای پیشرفته امروز از جایی در اعماق فضا آمدهاند.
پنلهای نمایش پلاسما
پنلهای پلاسما (PDP) یک از جدیدترین تکنولوژی تلویزیون در حاضر است که در صفحه نمایش آن، از سلولهای پلاسما استفاده میکنند. این سلولها به میدانهای الکتریکی پاسخ میدهند تا تصاویر را نمایش دهند. در دهه ۱۹۹۰، اولین تلویزیونهای پلاسما بهطور گسترده به مصرفکنندگان فروخته شد. هیچ تولیدکننده بزرگی در حال حاضر تلویزیونهای پلاسما را به مقدار قابل توجهی نمیسازد و نمیفروشد. این فناوری تا سال ۲۰۱۵ منسوخ شد.
تلویزیون کریستال مایع (LCD)
فناوری LCD از جدیدترین تکنولوژی تلویزیون در دنیا و همچنین یکی از محبوبترین انواع تلویزیون هستند که در اواسط دهه ۲۰۰۰ بهوجود آمدند و از فناوری کریستال مایع استفاده میکنند. به زبان ساده، کریستالهای مایع بهصورت الکترونیکی دستکاری میشوند تا یک تصویر تولید کنند.
تلویزیونهای LED
ال ای دیها (LED) نسل جدیدتر السیدیها هستند. در مقایسه با پنلهای LCD، پنلهای LED در حین کار ۲۰ درصد انرژی کمتری مصرف میکنند. یک تلویزیون LED نیز نازکتر(حدود ۲ و نیمسانت) و سبکتر از تلویزیونهای LCD مشابه است.
تلویزیون LED به علت تابش نور متفاوت نسبت به السیدی، تصاویر را زندهتر و رنگارنگتر ارائه میدهد. کنتراست نمایشگرهای LED بهتر از پنل LCD متوسط است و دقت رنگ بالاتری دارد. قیمت این تلویزیونها بهطور متوسط بیشتر از تلویزیونهای LCD است. طول عمری در حدود ۱۰۰ هزار ساعت دارند. مصرف برق پایینی دارند و چون در ساخت آنها از جیوه استفاده نمیشود، یک تلویزیون محیط زیستی محسوب میشوند.
هفتم: از حال و روز تلویزیون در عصر اینترنت چه خبر!؟
حتی در دنیای امروز که اینترنت و گوشیهای هوشمند در بیشتر زمینهها حرف اول را میزنند، هنوز هم مهمترین و بزرگترین رویدادهای جهان از طریق تلویزیون به اطلاع مردم میرسد. سیاستمداران بسته به نحوه عملکردشان در تلویزیون مورد قضاوت قرار میگیرند. تلویزیون تاثیر زیادی بر اطلاعات عمومی، خیریهها، برنامههای سرگرمی، ترندهای مد و پوشاک، چهرههای معروف و شناخته شده و همچنین میزان تقاضای بازارهای مختلف میگذارد. تلویزیون بیشتر از هر چیز دیگری بر دانش و اطلاعات ما، برداشتمان از مسائل مختلف و دیدگاهمان نسبت به دنیای اطراف اثر گذاشته است.
این وسیله توانسته در عصر فیسبوک و یوتیوب همچنان خاطرهانگیزترین وسیله برای ما باقی بماند و حتی وقتی در یک گوشه خاموش است هم میتواند نگاهها را به خود جلب کند. این دستگاه نه تنها نحوه چیدمان منازلمان را عوض کرده بلکه نحوه زندگی ما را هم دستخوش تغییراتی کرده است.