تابستان و روزهای گرم آن فرا رسیده؛ همان روزهای خشک و سوزانی که گرما، عرق‌ریزی و کلافگی جملگی حال و هوای خاصی به انسان دست می‌دهد و هر فردی به دنبال راهی برای در امان ماندن از نور خورشید و گرمای حاصل از آن است؛ اما با رعایت چند نکته می‌توانید از عوارض گرمازدگی در امان باشید.
گرمازدگی – گرما – تشنگی
به گزارش هفت‌گرد، این روزها بازار نوشیدنی‌های خنک و سایه خنک و نسیم طراوت‌بخش خواهان بسیاری دارد. اما در این میان انجام امور روزانه و بعضا برخی مشاغل بالاجبار راهی جز در آغوش گرما و نور سوزان خورشید رفتن باقی نمی‌گذارد.
باید بدانیم گرمای هوا شدت تعریق بدن را افزایش داده و سطح آب بدن کاهش پیدا می‌کند. نتیجه این کاهش بی‌حالی، ضعف و در موارد شدید و حادتر به کما رفتن فرد است. برای جلوگیری از بروز گرمازدگی رعایت نکاتی ساده اما کاربردی می‌تواند از بروز گرمازدگی و تبعات منفی آن جلوگیری کند.
علائم گرمازدگی
علائم گرمازدگی ممکن است به طور ناگهانی یا با گذشت زمان، به‌خصوص با دوره‌های ورزش طولانی مدت ایجاد شود. علائم و نشانه‌های احتمالی گرمازدگی عبارتند از:
قرمز شدن پوست، تعریق شدید، ضعف، سرگیجه، خستگی، نبض ضعیف و سریع، فشار خون پایین هنگام ایستادن، گرفتگی عضلات، حالت تهوع، سردرد
ترکیب گرمای بدن با گرمای محیط دمای مرکزی نامیده می‌شود. این به معنی دمای داخلی بدن است.
بدن برای حفظ درجه حرارت مرکزی طبیعی که تقریباً ۹۸.۶ فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) است نیاز به دریافت گرما از محیط یا از دست دادن گرما دارد. در صورت بروز مشکل در عدم توانایی بدن در خنک کردن دمای مرکزی خود، گرمازدگی اتفاق می‌افتد.
در هوای گرم بدن عمدتا با تعریق خنک می‌شود. تبخیر عرق دمای بدن را تنظیم می‌کند. با این حال، وقتی در هوای گرم و مرطوب بیش از حد ورزش کنید یا فعالیت سنگین داشته باشید، بدن قادر به خنک کردن خود نخواهد بود؛ در نتیجه ممکن است دچارگرمازدگی، خفیف ترین نوع بیماری مرتبط با گرما، شوید.
علائم گرما گرفتگی معمولاً شامل تعریق شدید، خستگی، تشنگی و کرامپ یا گرفتگی عضلات است. درمان سریع نیز معمولاً از پیشرفت علائم آن جلوگیری می‌کند. گرما گرفتگی را می‌توان با نوشیدن مایعات یا نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت‌ها، رفتن به مکان خنک تر مانند اتاق با تهویه مطبوع یا زیر سایه و استراحت، درمان کرد.
علاوه بر هوای گرم و فعالیت شدید، سایر دلایل گرمازدگی عبارتند از:
کمبود آب بدن که باعث کاهش توانایی تعریق و حفظ درجه حرارت طبیعی بدن می‌شود.
پوشیدن لباس زیاد، به خصوص لباس‌هایی که اجازه نمی‌دهند عرق به راحتی تبخیر شود.
اثرات گرمازدگی بر بدن چیست؟
اگر به‌طور ناگهانی مکانیسم خنک‌کننده بدن از کار بیفتد، دمای مرکزی بدن آنچنان افزایش می‌یابد که می‌تواند در کمتر از نیم‌ساعت منجر به مرگ فرد شود.
بعضی افراد چند هفته بعد از گرمازدگی فوت می‌کنند که به دلیل نارسایی کلیه یا قلب است. گرمازدگی باعث از کار افتادن و خرابی دائمی بعضی اندام‌ها مثل کبد می‌شود.
هفت روش برای جلوگیری از بروز گرمازدگی
۱- برای جلوگیری از گرمازدگی وقتی‌که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید و همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید.
۲- قبل از اینکه کاملاً احساس تشنگی کنید، آب بنوشید؛ یعنی منتظر نباشید تا احساس تشنگی کنید و سپس آب بنوشید. هنگام نوشیدن آب بیشتر از آن حدی که فکر می‌کنید نیاز به آب دارید، آب و مایعات بنوشید؛ مخصوصاً وقتی که خیلی عرق کرده‌اید.
۳- برای جلوگیری از گرمازدگی موقعی از روز را که هوا خیلی گرم است؛ مثل سر ظهر و بعد از ظهر در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید.
۴- قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.
5. در صورتی‌که دارو مصرف می‌کنید، از پزشک خود سوال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل می‌کند یا خیر؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می‌کرد، باید فعالیت بدنی‌تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
۶- کمتر جلوی نور خورشید بایستید. وقتی جلوی آفتاب کار می‌کنید، روی سرتان کلاه بگذارید؛ بهتر است لبه‌دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند. سر شما به گرما حساس است.
۷- برای پیشگیری از گرمازدگی در هوای گرم لباس‌های گشاد، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس کتان از همه بهتر است؛ زیرا باعث می‌شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
ادم یا ورم ناشی از گرما و عرق‌سوز شدن نشان می‌دهند که بدن شما تحت استرس ناشی از گرماست. در حالت ادم ناشی از گرما، رگ‌های خونی بدن گشاد شده و باعث می‌شوند مایعات زیر پوست بدن جمع شوند که در این صورت دست‌ها و پاها متورم می‌شوند.
ممکن است ابتدا با احساس تنگ شدن انگشتر یا کفش‌ها متوجه این تورم شوید. در حالت عرق سوز، منافذ خروج عرق بسته می‌شوند و شما احساس خارش می‌کنید که معمولاً زیر لباس است. اگر لباس شما خیلی ضخیم و گرم باشد ممکن است این حالت رخ دهد.
ورم یا ادم و عرق‌سوز شدن خطرناک و مضر نیستند، ولی نشان می‌دهند که باید برای پیشگیری از عوارض جدی گرمازدگی، دمای بدنتان را کاهش دهید.
دقت کنیم! گرمای هوا راه گریزی جز رعایت توصیه‌های بهداشتی و پزشکی ندارد؛ در نتیجه توجه داشته باشیم با در نظر گرفتن این توصیه‌های بهداشتی و درمانی جلوی گرفتار شدن در دام گرمازدگی را بگیریم.