پرسشهایی در رابطه با اینکه آیا جهانهای دیگری هم بهعنوان بخشی از یک چندجهانی بزرگتر وجود دارند و میتوانند از حیات پشتیبانی کنند یا خیر، از جمله مسائل داغ در کیهانشناسی مدرن هستند.
به گزارش هفتگرد، تحقیقات جدید که در قالب دو مقاله در ماهنامه جامعه اخترشناسی سلطنتی منتشر شده، نشان میدهد حیات میتواند در سرتاسر چندجهانی کاملا عادی و رایج باشد. کلیدِ فهم این موضوع، انرژی تاریک است؛ نوعی از انرژی که بهطور طبیعی در همه جای فضا تراوش کرده و در افزایش سرعت انبساط کیهان نقش ایفا میکند.
نظریههای فعلی درباره منشاء جهان ما، انرژی تاریک بسیار زیادی را در جهان پیشبینی میکند. افزودن مقادیر زیاد میتواند روند انبساط را تا حد چشمگیری افزایش بدهد. این امر میتواند قبل از شکلگیری هرگونه ستاره، سیاره یا حیات باعث رقیق شدن ماده شود. نظریه چندجهانی که در دهه ۸۰-۱۹۷۰ مطرح شد، به توضیح مقدار ناچیزی انرژی تاریک در جهانِ ما میپردازد و این امکان را به جهان میدهد تا از حیات میزبانی کند؛ البته در میان جهانهای زیادی که نتوانستند از پسِ این کار برآیند. یک تیم از محققان به سرپرستی دانشگاه دورهام، دانشگاه غرب سیدنی و دانشگاه سیدنی با بهرهگیری از شبیهسازیهای کامپیوتری نوین دریافتند که افزودن انرژی تاریک تا چند صد برابر مقدار مشاهده شده در جهان، تاثیر ناچیزی بر شکلگیری ستارگان و سیارات میگذارد. پس این چشمانداز مطرح میشود که حیات میتواند در دامنۀ وسیعی از جهانهای دیگر امکان شکوفایی داشته باشد.
«ژم سالسیدو» دانشجوی فارغالتحصیل از دانشگاه دورهام گفت: «برای بسیاری از فیزیکدانان، مقدار ویژه و غیرقابل توضیح انرژی تاریک در جهان یک معمای عجیب است. شبیهسازیهای ما نشان میدهد که حتی اگر انرژی تاریک بسیار زیاد یا حتی اندکی در جهان وجود داشت، تنها یک اثر ناچیز بر ایجاد ستارگان و سیارات میگذاشت؛ لذا بر این احتمال دامن زده میشود که Multi-world. این شبیهسازیهای کامپیوتری در پروژهای تحت عنوان EAGLE یا تکامل مجموعه کهکشانها و محیطهایشان به انجام رسید.»
دکتر «لوک بارنس» محقق در دانشگاه غرب سیدنی و دانشگاه سیدنی بیان کرد: «قبلا تصور بر این بود که چندجهانی میتواند مقدار انرژی تاریک را مثل یک قرعهکشی توضیح دهد؛ یک بلیط شانس داریم و در جهانی زندگی میکنیم که کهکشانهای زیبا بهوجود میآورد و زمینه را برای گسترش حیات فراهم میکند. کارهای ما نشان میدهد که بلیط ما بخت و اقبال ما را دو چندان کرده است. بیشتر از آنچه که برای حیات لازم است، ویژه بهنظر میرسد. و این مشکلی برای چندجهانی محسوب میشود که همچنان بهعنوان یک معما باقی مانده است.»
دکتر «پاسکال الهی» دانشمند در دانشگاه غرب استرالیا و محقق ارشد خاطر نشان کرد: «ما از خودمان پرسیدیم که قبل از عدم امکان حیات، چقدر انرژی تاریک میتواند وجود داشته باشد. شبیهسازیهای ما نشان داد که انبساطِ پیشروندۀ ناشی از انرژی تاریک تقریبا هیچ تاثیری بر تولد ستارهها ندارد.» با این حال، نتایج غیرمنتظره بود و میتواند مشکلآفرین هم باشد زیرا قابلیت تئوری چندجهانی را در توضیح مقدار انرژی تاریک با شک و شبهه همراه میسازد. اگر در یک چندجهانی زندگی میکنیم، باید انرژی تاریک بیشتری از آنچه الان میبینیم، وجود داشته باشد؛ شاید ۵۰ برابر از آنچه تاکنون در جهان دیدهایم. اگرچه نتایجِ حاصل این تئوری را کنار نمیگذارند، اما به نظر میرسد که مقدار انرژی تاریک در جهان ما بتواند به شیوه بهتری با یک قانون کشف نشده توضیح داده شود.
پروفسور «ریچارد بوئر» عضو تیم از دانشگاه دورهام گفت: «پدیدارشدن ستارهها در جهان، جنگی میان کشش گرانش و دافعه انرژی تاریک است. ما در شبیهسازیهایمان دریافتیم که جهانهایی با انرژی تاریک بسیار زیاد میتوانند بهراحتی به ایجاد ستارهها بپردازند. پس چرا مقدار انرژی تاریک در جهان ما اندک است؟ به نظرم باید برای توضیح این ویژگی عجیب جهان به دنبال قانون فیزیکی تازهای بگردیم. تئوری چندجهانی در تقلیل ناخشنودی فیزیکدانان در این زمینه کافی نیست.»