جنگل‌های هیرکانی میلیون ساله که بخشی از آن در گیلان است، دهم جولای ۲۰۱۹ در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو ثبت جهانی شد و اینک در سومین سالگشت این خوشایند، استانی به جشن نشسته تا شاید در تداعی این اتفاق خوش، جهانی شدن شهر تاریخی ماسوله نیز برای‌شان رقم بخورد.
به گزارش هفت‌گرد، جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان دومین میراث طبیعی ایران، براساس معیار ۹ گانه به شماره ۱۵۸۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد تا این میراث باستانی یگانه به نام ایران و برای جهانیان تا ابد باقی بماند.
جنگل‌های هیرکانی یا جنگل‌های شمال ایران، با پیشینه تکامل ۲۵ تا ۵۰ میلیون ساله، مانند نواری سبز به در ازای ۸۵۰ کیلومتر کناره‌های جنوبی دریای کاسپین را پوشانده‌اند. تغییرات بارشی و ارتفاعی زیاد، تنوع در شرایط اکولوژیکی از خاور تا باختر، تنوع بی‌مانند در گون های گیاهی و جانوری از ویژگی‌های برجسته جنگل‌های هیرکانی است.
از این جنگل‌ها به‌عنوان «فسیل زنده» یا «موزه طبیعی» و مادر جنگل‌های جوان اروپا و شمال آمریکا یاد می‌شود؛ زیرا خاستگاه و یکی از مهم‌ترین پناهگاه‌های باختر اوراسیا برای گونه‌های گیاهی باقیمانده از دوران سوم زمین‌شناسی، گونه‌های نادر و در معرض خطر گیاهی و جانوری و گونه‌های بومی محلی و منطقه‌ای و جهانی یگانه به شمار می‌روند.
اگر چه پیشینه هزاران سال همزیستی با انسان، از آسیب‌های فراوان به این جنگل‌های باستانی و یگانه حکایت می‌کند، اما در شیب‌های تند و غیرقابل دسترس و ارتفاعات بالا، بخش‌های وسیعی از جنگل‌های هیرکانی روند تکامل طبیعی خود را می‌پیمایند و ما را بر آن می‌دارند که در حفاظت از این گنجینه ارزشمند باستانی بکوشیم.
جنگل‌های هیرکانی در تاریخ ۱۴ تیرماه سال ۱۳۹۸ ، در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو در کشور آذربایجان، باکو، به‌عنوان دومین میراث طبیعی ایران، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. مناطق حفاظت‌شده سیاهرود رودبار، گشت رودخان و لیسار با مساحت ۵۸ هزار و ۵۳۴ هکتار در استان گیلان قرار دارند.
این روزها خبرهای برگزاری جشن سالگرد جهانی شدن هیرکانیان در مراکز متعدد تاریخی و گردشگری گیلان به‌گوش می‌رسد و مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان در یکی از این جشن‌ها که در کاروانسرای تاریخی لات روستای گلسرک برگزار شد، با اشاره به اهمیت این سایت‌ها در زیست‌بوم محلی استان گفت: جنگل‌ها ی هیرکانی پناهگاه
گونه‌های مختلفی از حیات وحش و گیاهان در معرض خطر به شمار می‌رود و سه سایت جنگل‌های هیرکانی واقع در شهرستان‌های رودبار، تالش و فومن میراثی ارزشمند از تمدن مردم گیلان است.
ولی جهانی افزود: عوامل متعددی چون دست‌اندازی‌های انسانی، ویلاسازی، سدسازی، قطع بی‌رویه، قاچاق چوب، زباله، چرای بیش از حد دام و شکار غیرقانونی از جمله مواردی است که این میراث ارزشمند استان را مورد تهدید قرار داده و این اداره‌کل در تلاش است تا با استفاده از ظرفیت‌های ایجاد شده از طریق ثبت این سایت‌ها در فهرست میراث جهانی یونسکو از آن به نحو شایسته‌ای حفاظت و حراست کند.
او اظهار داشت: ساماندهی دام و دامدار، توانمندسازی روستائیان، عدم ساخت و ساز در محوطه‌های جنگلی، آموزش و افزایش آگاهی‌های همگانی در مورد جنگل و ارزش‌های وابسته به آن، ساماندهی زباله و بازیافت پسماندها، گردشگری پایدار و آموزش راهنمایان گردشگری بر پایه اصول طبیعت‌گردی از راهکارهای مقابله با تخریب بیشتر این جنگل‌های باستانی است.
گیلان سراسر مقصدی کیمیا در گردشگری است که در این میان شهر تاریخی ماسوله، قلعه رودخان و موزه میراث روستایی شناخته شده‌ترین و پراقبال‌ترین مثلث گردشگری استان محسوب می شوند و به‌مناسبت سومین سالگرد ثبت جهانی هیرکانیان کارگاه آموزشی در موزه میراث روستایی گیلان نیز برنامه‌ریزی شده است.
اکو موزه میراث روستایی گیلان اولین موزه میراث روستایی کشور است که در زمینی به مساحت حدود ۲۶۳ هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران، زندگی یکصد سال گذشته روستاییان گیلان را در ۹ فاز به نمایش گذاشته است میزبان جشنی برای هیرکانیان میلیون ساله شده است و بناست تا امروز پنجشنبه کارگاهی آموزشی با موضوعات مدیریت زباله و پسماند،آشنایی کودکان با میراث طبیعی و فرهنگی و مدیریت گردشگری و جانور باستان‌شناسی برگزار شود.
تجلیل از فعالان گردشگری برپایی نمایشگاه صنایع دستی، ارائه غذاهای محلی و اجرای موسیقی محلی از دیگر برنامه‌های در نظر گرفته شده در کنار کارگاه آموزشی یاد شده است.
جنگل‌های هیرکانی کمربندی عمدتا از نوع جنگل‌های معتدله پهن‌برگ خزان‌کننده با سابقه تکامل ۵۰ میلیون ساله هستند که در امتداد سواحل جنوبی دریای کاسپین از آستارا در استان گیلان تا گلیداغی در استان گلستان قرار دارند. این جنگل‌ها در زمره جنوبی‌ترین رویشگاه‌های جنگلی از نوع جنگل‌های معتدله خزان‌کننده هستند و وجود چنین رویشگاه‌های منحصر به‌فردی در این عرض جغرافیایی بسیار نادر و استثنایی است.
۳۰۶هزار هکتار از بهترین و دست‌نخورده‌ترین بخش‌های جنگل‌های هیرکانی در قالب ثبت سریالی با ۱۲ سایت و ۱۵ لکه در پنج استان، در تاریخ ۱۹ تیرماه سال ۱۳۹۸ برابر با ۱۰ جولای ۲۰۱۹، در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو در کشور آذربایجان، باکو، به عنوان دومین میراث طبیعی ایران، براساس معیار ۹، به شماره ۱۵۸۴، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است تا این میراث باستانی یگانه به نام ایران و برای جهانیان تا ابد باقی بماند که ۳ سایت در شهرستان‌های تالش، فومن و رودبار استان گیلان قرار دارد.