سفر به اعماق زمین از کنجکاوی‌های همیشگی بشر بوده است. رفتن به دل غارهای زیرزمینی تجربه‌ای است شگفت‌انگیز.
به گزارش هفت‌گرد، غار محوطه خالی شده‌‌ای است که در زیرزمین یا داخل کوه‌‌ها توسط عوامل طبیعی یا دخالت انسانی به‌وجود آمده است و مدخلی به دنیای بیرون دارد. اما جدا از اهمیت در زمین‌شناسی و شناخته‌شدن به‌عنوان یکی از ذخایر منابع طبیعی، غارها از زیبایی‌های بی‌حد و وصفی برخوردارند و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی شناخته می‌شوند. برخی‌ها با شنیدن نام غار به یاد تونل‌های تاریک و بی‌انتهایی می‌افتند که زیستگاه خرس یا خفاش‌هاست. اما در این مطلب شما را با برخی از غارهای زیبایی آشنا می‌کنیم که به‌عنوان جاذبه طبیعی شناخته می‌شوند. غارهای زیبای ایران با ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود در سرتاسر کشور قرار دارند و گردشگران و محققان را از سراسر جهان به سوی خود خود جلب می‌کنند.
1. غار نمکدان قشم؛ طولانی‌ترین غار نمکی جهان
این غار در استان هرمزگان و جزیره قشم قرار گرفته و از جالب‌ترین غارهای ایران است. غار نمکدان در 90 کیلومتری مرکز شهر و در ارتفاع 237 متری سطح دریا واقع شده. نمکدان قشم شامل چندین مسیر است که طولانی‌ترین آن غار نمکدانسه نام دارد. این غار حدود 6400 متر است و طولانی‌ترین غار نمکی ایران به حساب می‌آید. بدیهی است هر چقدر به عمق بیشتری از غار برسید، نور کمتر می‌شود و در نتیجه برای بازدید از آن به چراغ‌های پرنورتری احتیاج خواهید داشت.
غار نمکدان سه، دریاچه نمکی به عمق یک متر دارد که در فاصله 160 متری دهانه آن قرار دارد. به‌علاوه چندین تالار بزرگ و کوچک در آن وجود دارد که اولین آنها در فاصله تقریبی 700 متری از ورودی است. غار نمکدان، یک جریان آب دائمی دارد که از غار بیرون می‌ریزد و دریاچه‌ای سفیدرنگ می‌سازد که از دور شبیه برف به‌نظر می‌رسد. به‌علاوه، نمک این غار خاصیت درمانی دارد و بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای از آن استفاده می‌کنند.
2.غار خفاش؛ زیستگاه خفاشان
این غار در 3 کیلومتری دهلران است و به دلیل هزاران خفاشی که داخل آن زندگی می‌کنند، مشهور است و جزو شگفت‌انگیزترین غارهای ایران به‌شمار می‌رود. غار خفاش دهلیزهایی دارد که عمق آنها به 400 متر هم می‌رسد. قدمت غار به عصر غارنشینی برمی‌گردد و لایه‌ای از فضولات خفاش کف غار را پوشانده که کشاورزان از آن به‌عنوان کود استفاده می‌کنند. هنگام غروب، خفاش‌ها دسته دسته از غار خارج می‌شوند و لحظه خروج آنها صحنه وحشتناک و جذابی پدید می‌آورد.
3.غار قوری قلعه؛ غار چشم‌نواز ایران
این غار در استان کرمانشاه، 87 کیلومتری شهر کرمانشاه و 25 کیلومتری پاوه قرار دارد. نام این غار قوری قلعه یا قلعه گلی است و 1200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قوری قلعه به دلیل شکل عجیب و جالب چکنده‌های آن معروف است، هرچند که چکیده‌های بسیاری ندارد. این چکنده‌ها نتیجه افزایش و کاهش تدریجی سطح آب هستند و مشابه آن تا کنون در غارهای دیگر دیده نشده است.
قوری قلعه اکنون دو بخش دارد. بخش اول، تجهیز شده است، نورپردازی دارد و مسیر آن برای بازدید آسان است. این بخش محدودیتی برای بازدید ندارد و همه افراد می‌توانند از آن بازدید کنند. بخش دوم با دری آهنی از بخش اول مجزا شده است. بازدید از این بخش نیازمند داشتن تجهیزات مناسب و سابقه غارنوردی است. اشکالی که سنگ‌های این غار به وجود آوردند بسیار قابل توجه و جذاب و می‌توان گفت قوری قلعه یکی از زیباترین غارهای ایران است.
4.غار کتله خور؛ غاری سه طبقه و پیچیده
نام کتله خور یا کتل خور از ترکیب کتل به معنی کوه کوتاه و خور به معنی خورشید ساخته شده است. در نتیجه نام این غار، کوه خورشید است. غار کتله خور در زنجان و در 5 کیلومتری روستای گرماب واقع شده است. پیدا کردن چند گور، استخوان و باقی‌مانده اشیا، اطراف دهانه غار، باعث شده نظریه‌های مختلفی درباره تاریخ و کاربری آن مطرح شود. تاریخچه آن هر چه که باشد، اولین بار در سال 1330، یکی از کوهنوردان پیشکسوت زنجان، آن را کشف کرد.
ورودی غار کوتاه است و باید نشسته از آن عبور کرد، همین سختی ورود به غار هم باعث شد که سالیان سال دست‌نخورده باقی بماند. اما از دهه 1360، دیگر به یکی از مقاصد غارنوردی تبدیل شد و روز‌به‌روز افراد بیشتری درباره آن اطلاع پیدا می‌کردند. غار سه طبقه است که با دهلیزها به هم مرتبط شده‌اند. کتله خور یکی از پیچیده‌ترین غارهای ایران است چرا که ترکیبی از آن چیزی است که در سایر غارها پیدا می‌کنیم.
5.غار پراو؛ دشوارترین مسیر ستونی
غار پراو در کرمانشاه است و نامش را از کوهی می‌گیرد که درون آن واقع شده. پراو 3357 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و نامش به معنی کوه پرآب است. این غار در زمره غارهای عمودی کشور است و اولین بار در سال 1350 مورد بازدید گروهی از غارنوردان انگلیسی قرار گرفت. در سال 1370 هم کانون کوهنوردان استان کرمانشاه موفق شد این غار را تا انتها بپیماید. این غار هم از غارهای شگفت انگیز ایران است.
پراو 26 حلقه چاه‌غار است که پوشیده از سنگ‌های مختلف هستند. این غار یکی از دشوارترین غارهای ایران برای غارنوردی است و احتیاج به تجهیزات حرفه‌ای، دانش و تجربه غارنوردی دارد و جزو غارهایی نیست که بازدید عمومی داشته باشد.
6.غار کرفتو؛ بزرگ‌ترین غار دستکند
غار کرفتو در 46 کیلومتری تکاب است و علاوه بر ارزش طبیعی، از نظر تاریخی هم به شدت اهمیت دارد. درست زیر دیواره‌ای که به دهانه غار منتهی می‌شود، یک چشمه دائمی قرار دارد. مشخص است که در گذشته از این غار به عنوان دژ تدافعی استفاده می‌شده و افرادی داخل آن زندگی می‌کردند. غار دو بخش دارد، بخش طبیعی و بخش دستکند. غار سه طبقه است و پر از تالارها، دالان‌‌ها و اتاق‌های تو در تو است و هنوز همه بخش‌های آن پیدا نشده است.
غارسنگ‌های زیبا، چکنده‌ها و چکیده‌های شگفت‌انگیز، زیرزمین عظیم، راه‌آب‌های مخوف و کتیبه یونانی طبقه سوم شما را به وجد خواهد آورد و البته نباید فراموش کرد که بیش از 2 هزار سال پیش، انسان‌هایی می‌زیستند که فقط برای ساخت یکی از اتاق‌های این غار 238 متر مکعب سنگ را تراشیده و از غار خارج کرده‌اند، آن هم فقط با ابزار ابتدایی.
7.غار یخی چما، منظره‌ای شبیه به قطب جنوب
در استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان کوهرنگ و اطراف چلگرد یکی از خاص‌ترین و زیباترین غارهای ایران، یعنی غار یخی چما دیده می‌شود. این غار یخی که بر اثر انباشته شدن برف در سالیان دراز تبدیل به یک کوه برفی شده و در تمامی فصول سال ظاهر یخی خود را حفظ می‌کند. صحبت از ظاهر غار شد، بد نیست بدانید که یکی از زیباترین مناظر طبیعی که در ایران می‌توانید تماشا کنید، درست در سقف همین غار وجود دارد. البته دسترسی به غار چما خیلی آسان نیست و همچنین کاوش کامل در آن به افراد مبتدی که تجهیزات کاملی ندارند هرگز توصیه نمی‌شود. غار یخی چما همچنین به عنوان بزرگ‌ترین منبع آب شیرین در ایران نیز شناخته می‌شود.
سخن آخر
ایران غارهای زیبای بسیاری دارد که طبیعتا در این مطلب به آنها پرداخته نشده است. در اینجا تلاش کردیم تعدادی از مشهورترین و پربازدیدترین غارهای ایران را به شما معرفی کنیم. غارها معمولا جزو محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری میان مردم نیستند و عده قابل توجهی که علاقه‌ای به غارنوردی ندارند حتی یک‌بار هم تجربه آن‌را به صورت اصولی نداشته‌اند، امّا برای آنهایی که به غارها علاقمندند، این پدیده‌های طبیعی، سرشار از شگفتی‌اند.
در آخر توصیه می‌کنیم اگر شخصیت گردشگر و ماجراجویی دارید اما بازدید از غارها را نادیده گرفته‌اید، دست کم یک بار این کار را انجام دهید. کسانی هم که به این نوع گردشگری ماجراجویانه علاقه دارند، می‌توانند نظرشان را با دیگر کاربران به اشتراک بگذارند.