موزه ها باید براساس نقشه چیدمان شوند. اشیا باید براساس رابطه در کنار هم قرار بگیرند. همچنین مخاطب وقتی وارد موزه می‌شود باید بداند که اول قرار است چه چیزی را ببیند. همه این موضوعات باید در علم موزه‌داری رعایت شوند.
به گزارش هفت‌گرد، موزه جایی است پر از اشیای قدیمی و تقریبا بدون استفاده، مکانی ساکت و آرام با دوربین‌هایی مداربسته که هر چند سال یک‌بار هم که به آن جا برویم هیچ تغییری نسبت به سال‌های گذشته نمی‌کند. فقط و فقط اشیای آن با نظم و ترتیب خاصی کنار هم نشسته‌اند.
شورای بین‌المللی موزه که زیر نظر یونسکو فعالیت می‌کند در بند سه و چهار اساسنامه خود موزه را این گونه تعریف می‌کند: «موزه مؤسسه‌ای است دایمی و بدون هدف مادی که درهای آن به‌روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند. هدف موزه‌ها، تحقیق در آثار و شواهد به‌‌جای مانده انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار و بویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره معنوی است.»
با ما باشید تا سیر وسیاحتی در برخی موزه‌های ایران زمین داشته باشیم!
1.موزه برج آزادی
برج آزادی تهران یکی از سمبل‌ها و جاذبه‌های گردشگری پایتخت ایران است. بسیاری از گردشگران تهران به دلیل مجاورت این سازه بی‌نظیر با فرودگاه بین‌المللی مهرآباد، هنگام ورود با یکی از محبوب‌ترین مکان‌ها برای عکاسی آشنا می‌شوند. این برج با معماری زیبا و منحصربه‌فرد خود در قلب میدان آزادی شهر تهران در اصلی‌ترین مبدأ ورودی و خروجی شهر قرارگرفته است که همه‌روزه مسافرت‌های درون‌شهری و برون‌شهری بسیاری از طریق آن صورت می‌گیرد از همین رو آن را دروازه غربی شهر به‌حساب می‌آوردند.
برج آزادی در سال 1349 خورشیدی توسط حسین امانت معمار جوان ایرانی طراحی و توسط گروه مهندس محمد پورفتحی ساخته شد.
در سال 1345 خورشیدی طرح یک نماد معرف تمدن ایران بین معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد که نهایت طرح مهندس امانت فارغ‌التحصیل دانشگاه تهران برنده و برای ساخت انتخاب شد عملیات احداث بنای برج آزادی در 11 آبان 1348 خورشیدی آغاز و پس از 28 ماه کار در 24 دی‌ماه 1350 بانام برج شهیاد به بهره‌برداری رسید. در روز افتتاح این برج برای نخستین بار از منشور کوروش کبیر (نخستین نوشتار حقوق بشر جهان) نیز در این مکان پرده‌برداری شد.
امروزه این سازه زیبا به‌عنوان یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری تهران به شمار می‌رود. این برج، در ۲۶ اسفندماه سال ۱۳۵۰ هجری شمسی، به پیشنهاد مدیرکل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی توسط وزیر فرهنگ و هنر وقت، در لیست آثار ملی ایران ثبت گردید
برج آزادی که در ایران نمونه‌ای از نماد و نشانه‌های شهری شده است، دارای معماری شاخص تلفیقی از معماری دوران ساسانی، هخامنشی و معماری اسلامی می‌باشد به‌گونه‌ای که قوس اصلی درون برج مربوط به دوران ساسانی، خطوط موازی پایه‌ها مربوط به سبک هخامنشی و قوس بالایی مربوط به معماری اسلامی است. حسین امانت شاخصه‌های معماری ایرانی نظیر بادگیر، چهارطاقی، باغ ایرانی، بازار ایرانی، روشن دان و کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز را در طراحی این سازه آورده است تا زیبایی‌های آن را دوچندان نماید و گردشگران با تماشای آن متوجه فرهنگ و تمدن ایرانی شوند.
مساحت زیربنای این میدان 78 هزار مترمربع است و بنای آن به‌صورت دروازه‌ای به ارتفاع حدود ۴۵ متر ا از سطح زمین‌ساخته شده است که پنج‌متر آن داخل زمین استقراریافته است طاق آن از سطح زمین 23 متر فاصله دارد و دارای هشت بخش مجزاست. عرض پایه‌ی این بنا 64 متر است در میدان 65000 مترمربع به‌صورت زیبا باغچه‌بندی و گل‌کاری شده است. در ساخت برج از ۲۵ هزار قطعه‌سنگ مرمر جوشقان اصفهان و ۹۰۰ تن آهن استفاده‌شده است. این سنگ‌های سفید که با شیارهای فیروزه‌ای‌رنگ و نمای برج را تشکیل داده و با بتن و آهن ضدزنگ به هم متصل شده‌اند و بندکشی آنها از طریق ماده‌ای به نام Flexible sealant که شبیه به لاستیک می‌باشد، انجام‌شده است. انتخاب این ماده‌ی قابل‌انعطاف به این منظور بوده تا در گرما و سرمای هوا موجب فرسودگی سنگ‌ها نگردد. مقرنس‌ها و تزئینات بسیار زیبایی که در برج آزادی تهران به‌کاررفته بر جلوه و شکوه آن افزوده است. در این برج 4 نما در نظر گرفته‌شده که به‌صورت دوبه‌دو با یکدیگر متقارن هستند؛ البته نماهای اصلی مربوط به سمت غربی و شرقی آن است که توجه بیشتری را به خود معطوف می‌کنند. برج آزادی از چهار طبقه تشکیل‌شده که دارای دو راه‌پله با ۲۸۶ پلکان و چهار آسانسور است. در ساخت درهای اصلی این اثر از سنگ گرانیت همدان استفاده‌شده است و سنگ‌های طبقه‌ی همکف و طبقات برج نیز از سنگ‌های معدن مروارید کردستان استخراج‌شده‌اند. در محوطه‌ی زیرین برج چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و غیره نیز قرارگرفته است
ساعت بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱7
آدرس: تهران، میدان آزادی، برج آزادی (میدان آزادی از غرب به بزرگراه شهید لشگری، از شرق به خیابان آزادی، از جنوب به بزرگراه سعیدی و از شمال به بزرگراه جناح محدود می‌شود)
ایام تعطیل: در روزهای شنبه و ایام شهادت تعطیل است.
بلیت ورودی برج آزادی: بسته به موارد بازدید، قیمت بلیت ورودی ۱۰، ۲۰ و ۲۵ هزار تومان است که اگر بخواهید از همه قسمت‌های برج دیدن کنید، باید ۲۵ هزار تومان بپردازید.
تلفن: 4-۶۶۰۲۳۹۵۱-021
وب‌سایت برج آزادی: azadi-tower.com
2.موزه محوطه باستانی شوش
شهر باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین سکونتگاه‌های شناخته شده در جهان با قدمتی حدود 4000 سال پیش از میلاد (بنا به نظریاتی 7000 سال پیش از میلاد) است. این محوطه ی تاریخی، به‌عنوان کهن‌ترین شهر جهان، روزگاری مرکز برخورد دو تمدن «میان رودان» و «عیلام» بوده است. زندگی شهرنشینی همچنان در این منطقه ادامه دارد. دراین شهر باستانی علاوه بر عیلامی‌ها (به معنای سرزمین خدایان)، اقوامی نظیر آشوری‌ها، هخامنشیان، سلوکیان، پارتیان، بابلی‌ها و ساسانیان حکمرانی داشته‌اند.
محوطه باستانی شوش ناحیه ای وسیع از بناها و سازه‌های معماری بسیار متنوعی را از پیش از تاریخ تا دوران اسلامی در بر می‌گیرد که شامل کاخ شاوور، آپادانا (یکی از باشکوه‌ترین و کم نظیرترین آثار باستانی جهان)، دروازه شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش، مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌ها است. مردمان عیلام پیشرفت‌هایی در خط، معماری، ذوب فلزات، شیشه و هنر پیکرتراشی ایجاد کردند. پیکره خدایان در میان آثار باستانی شوش در دوره عیلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. آثار باستانی ارزشمندی از حفاری‌های این منطقه بدست آمده است که حجم عظیمی از آنان در موزه‌های معروف دنیا نگهداری می‌شوند.
3.موزه کاخ سعدآباد
اگر علاقمند به تاریخ هستید و در عین حال طبیعت‌گردی را دوست دارید و نمی‌خواهید از شهر خارج شوید و هزینه زیادی بکنید، بازدید از کاخ سعدآباد یکی از بهترین پیشنهادات گشت و گذار در شهر تهران است.
مجموعه‌ای که برگی مهم از تاریخ معاصر را در بر دارد و در عین حال، در هر فصل از سال طبیعتی متفاوت را برای شما نمایش می‌دهد و این از جذابیت‌های بازدید از این کاخ است.
کاخ سعدآباد مجموعه‌ای به وسعت 110 هکتار در کوهپایه های توچال و دره دربند، در شمال تهران است. این مجموعه که رودخانه دربند را در میان خود دارد، در ارتفاع ۱۸۰۰ متری سطح دریا جای گرفته است و از شمال با رشته کوه البرز، از شرق با گلاب‌دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش پیوند دارد.
کوشک احمدشاهی
قدیمی‌ترین سازه در مجموعه سعدآباد از دوران پادشاهی احمد شاه قاجار بر جا مانده است. پس از کودتای سال 1299 خورشیدی، سعدآباد خانه تابستانی رضا شاه پهلوی شد و این رخداد به روند گسترش سعدآباد و افزایش سازه ها انجامید، تا آنجا که 14 کوشک کوچک و بزرگ در آن سر بر آورد. چنان که رضا رفیع، ملقب به «قائم مقام الملک» نوشته است، او سعدآباد را از ابوالفتح سردار اعظم، پسر بانو عظما، خواهر ظل‌السلطان، به ارزش 400 هزار تومان و به وسعت 8 هزار متر برای رضا شاه پهلوی خرید و همچنین تپه علی خان والی را نیز از پدر سرتیپ والی به ارزش 7 هزار تومان به آن افزود. پس از آن نیز باغ ها و زمین-های دیگری برای افزایش وسعت سعدآباد خریداری شد. محمدرضا شاه پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ سعد آباد را خانه خود ساخت. پس از انقلاب اسلامی کارکرد سعدآباد بیشتر کارکردی موزه ای شد و بخشی از کوشک ها نیز به نهاد ریاست جمهوری واگذار شد.
کوشک اسود
«کوشک اسود» که به دلیل کاربرد سنگ مرمر تیره «کاخ سیاه» نیز نامیده شده است، در جنوب سعدآباد جای دارد. ساخت کاخ اسود در سه طبقه و با سنگ مرمری که از ولی‌آباد چالوس آورده شده، ساخته شده است. پس از انقلاب اسلامی، کاخ اسود در سال 1364 به نام موزه هنرهای زیبا بازگشایی شد. در این سازه آثاری از هنرمندان ایرانی مانند سهراب سپهری، حسین کاظمی، ناصر اویسی، حسین محجوبی، فرامرز پیلارام، حسین زنده رودی، پروانه اعتمادی، نصرالله افجه‌ای و ابوالقاسم سعیدی و هنرمندان جهانی مانند سالوادور دالی، جان فردریک هرینگ، پیتر گراهام، ایوان شیشکین، فرانسوا موزن و ژول برتون به نمایش گذاشته شده است. در کنار این‌ها، آثار هنری از دوران پادشاهی صفوی، افشار، زند و قاجار نیز دیده می-شود.
موزه اسناد
کوشک گارد جاویدان که امروزه موزه آلبوم های سلطنتی و اسناد سعدآباد نامیده می شود، نگهدارنده انباری از اسناد و تاریخ خود کاخ سعدآباد در دوران پادشاهی پهلوی است. این کوشک با 480 متر چهارگوش، دارای یک اشکوب و زیرزمین و 9 اتاق و 2 تالار است.
کاخ موزه ملت
کاخ موزه ملت، کوشکی با نمای سفید به وسعت 5000 متر مربع است که در سال‌های 1310 تا 1315 خورشیدی با نمایی از مهندسانی همچون خرسندی، طاطاووسیان و بوریس روسی و گچ بری هایی از عبدالکریم شیخان، رضا ملائکه، حسین کاشی و غلامرضا پهلوان ساخته شد. این کوشک که کاخ سفید نیز نامیده می شود، 54 بخش دارد. دفتر کار شاه، فرش های دستبافت ایرانی، نگارگری دیواری یونان باستان، درخت خرمای سیمین و گلدان زرین این سازه را زیباتر ساخته است.
موزه هنر ملل
موزه هنر ملل در کاخ سفید سعدآباد کارهایی از هنرمندانی همچون سهراب سپهری، لیلی متین دفتری، ایران درودی، حسین زنده رودی، بهجت صدر، مسعود عربشاهی، معصومه سیحون، پرویز تناولی، برنارد بوفه، هربرت بایر، فرناند لژه، مک آووی، مارک شاگال، سزار بالداچینی، یاکوف آگام را در خود جای داده است.
آشپزخانه سعدآباد!
موزه آشپزخانه سلطنتی، آشپزخانه ویژه سعدآباد، با سازه ای به وسعت 800 متر مربع، با زیرزمین و تالار میانی، 6 اتاق، در میان باغ و کناره رودخانه دربند است. پیشکاران و آشپزهای این آشپزخانه ایرانی بودند و شمارشان حداقل 15 تن بود که خوراک خانواده شاهی را با سرپرستی کامران یزدی فراهم می کردند. این آشپرخانه در 1354 با پیمانکاری شرکتی آلمانی به روز و بازسازی شد.
موزه محمود فرشچیان
موزه محمود فرشچیان یک سازه قاجاری به وسعت 600 متر مربع است، که رضاشاه پهلوی و ملکه عصمت روزگاری در آن زندگی می کرد. این سازه امروز یک موزه است که بیش از 50 کار از استاد فرشچیان را در خود جای داده است.
کاخ اشرف پهلوی
کاخ اشرف پهلوی در بخش شرقی سعدآباد ساختمانی از سنگ مرمر سفید است. این سازه در سال های 1315 تا 1318 خورشیدی به دستور رضاشاه برای اشرف پهلوی ساخته شد. کاخ اشرف در سال 1350 خورشیدی به خواست شاهدخت بازسازی شد. کاخ اشرف در سال 1374 خورشیدی با کاربری موزه ظروف سلطنتی بازگشایی شد. این موزه امروزه بیش از 500 یادگار تاریخی را در 5 تالار از کارخانه-هایی همچون لیموژ، سور، باواریا، رزنتال در خود جای داده است.
موزه سلاح‌های دربار
کاخ غلامرضا پهلوی امروزه به نام موزه سلاح های دربار، ساختمانی در شمال سعدآباد است. بیش از 110 سلاح گرم از گونه شکاری، جنگی، کمری و افزارهایشان از کارخانه های اسلحه‌سازی همچون رمینگتون، وینچستر، اسپرینگ فیلد، برنو، به ویژه نخستین سلاح های کارخانه ارتش شاهنشاهی در این موزه نگهداری می شود.
کاخ شمس
کاخ شمس پهلوی در سال های 1314 تا 1318 خورشیدی ساخته شد. وسعت کوشک شمس نزدیک به 2600 متر مربع است، با دو طبقه و یک زیرزمین که پس از رفتن شاهدخت به مهرشهر کرج در سال 1342 خورشیدی اشیا گرانبهایی همچون هدایای خارجی دربار پهلوی در آن نگهداری می شد. پس از انقلاب اسلامی، کاخ شمس یک بار موزه مردم شناسی شد و پس از آن موزه تاریخ معاصر و بار دیگر موزه پوشاک سلطنتی شد.
موزه حسین بهزاد
کاخ کرباسی، دفتر کار رضا شاه پهلوی و پس از آن خانه تابستانی رضا پهلوی و کاخ ولیعد شد. این سازه قاجاری موزه حسین بهزاد است که 289 کار از طراحی های او را در 5 تالار خود جای داده است.
موزه نظامی
کاخ تاج الملوک با زیرساختی نزدیک به 3000 متر مربع در دو و نیم طبقه به سال 1278 خورشیدی ساخته شده است. این کاخ اکنون به موزه نظامی تبدیل شده است.
کاخ سبز
کاخ سبز یا موزه سبز، نخست به دست علیخان والی و سپس رضاشاه پهلوی و با معماری میرزا جعفرخان معمارباشی ساخته شد. در نمای این سازه از سنگ‌های سبز خمسه زنجان بهره برده شده و با کاربرد سرب نیز بهبود یافته است و دارای آینه کاری، گچبری، سنگتراشی و خاتم کاری است. وسعت زیرساخت این کوشک 1203 متر مربع و 2 طبقه است. بخش نخست پله درگاهی، اتاق انتظار، اتاق کار، تالار آیینه، اتاق خوراکخوری ویژه و اتاق خواب را در بر دارد و بخش دوم، زیرزمینی برای پذیرایی مهمانان خارجی شامل اتاق پذیرایی، 2 اتاق خواب و اتاق خوراک خوری است.
موزه برادران امیدوار
کالسکه خانه و استراحتگاه سورچی‌ها در بخش شمالی سعدآباد جای دارد که یک سازه قاجاری با نمای آجر قرمز و گچ بری است. امروزه این سازه موزه برادران امیدوار است که از 1333 تا 1343 خورشیدی سفری به 5 قاره و 99 کشور با 2 موتورسیکلت مچلس و سپس یک خودرو سیترون به انجام رساندند.
موزه آب
دفتر رییس تشریفات کاخ سعدآباد امروزه موزه آب است و در جنوب شرقی کاخ سبز جای دارد. این سازه زمینی به وسعت 2640 متر مربع و 2 زیرساخت درون آن دارد. در این موزه تاریخ روش‌ها، افزارها و دستآوردهای نگهداری و پخش آب در تاریخ ایران نمایش می یابد.
نمایشگاه خط میرعماد
کاخ فرحناز کوشکی با 2 طبقه از آمیختن معماری ایرانی و اروپایی است که شاهدخت فرحناز پهلوی در آن زندگی می کرد و امروزه نمایشگاه خط میرعماد است.
موزه اتومبیل‌های سلطنتی
موزه اتومبیل‌های سلطنتی سعدآباد خودروهای کلاسیکی از تاریخ خودروهای جهان همچون 3 رولزرویس، اسپید باگی، 5 بنز، 6 موتور سیکلت، اسنوموبیل و کالسکه را در خود جای داده است.
باغ سعدآباد
باغ موزه سعدآباد یک باغ‌دره ایرانی 11 هکتاری با چنارهایی 100 ساله است که نزدیک به 7500 درخت دارد. این باغ دارای جنگل طبیعی، رودخانه، قنات، باغستان، گلخانه، چمنزار و گیاهانی کمیاب همچون سکویا، ژینکو، لاله، کاج نوئل، گل شرابی، اسطوخدوس و تاج الملوک است.
سعدآباد جدای از کاخ ها و فضاهای معرفی شده، 9 کاخ دیگر، چندین گلخانه، تندیس و … را در خود جای داده شده است.
4.موزه فرش
به‌منظور گسترش، احیا و همچنین نیاز به داشتن منبع پژوهشی جهت تحقیق در سوابق تاریخی و تحولات کیفی هنرقالی‌بافی، در سال ۱۳۵۶ ه.ق موزه فرش ایران با تعدادی قالی و گلیم تاسیس و افتتاح شد. به این ترتیب برای اولین‌بار این امکان فراهم شد تا سیر و تحول تاریخی هنر قالی‌بافی، گلیم در ایران به نمایش در آمده و مورد بررسی پژوهشگران قرار گیرد.
ساختمان موزه فرش ایران با معماری چشمگیر و نمایی شبیه به دستگاه دار قالی بنا شده است و شامل دو تالار نمایش به‌وسعت ۳۴۰۰ متر مربع می باشد. تالار طبقه همکف به نمایشگاه دائمی اختصاص دارد و تالار طبقه دوم جهت برگزاری نمایشگاه‌های موقت طراحی شده است. از عناصر جالب به کار رفته در محوطه موزه طرح یک نمازخانه است که به تعبیری خالص‌ترین و ساده‌ترین فرم مساجد می باشد.
مجموعه آثار موزه از طریق خرید از بازارهای بین‌المللی و داخلی و همچنین گردآوری آنها از موزه‌ها و کاخ موزه گلستان تشکیل گردید. این مجموعه شامل با ارزش‌ترین نمونه‌های قالی ایران از سده دهم هجری قمری تا دوره معاصر است که امروزه نیز از منابع غنی تحقیقی به شمار می‌رود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با انتقال قالی‌های نفیس و موزه‌ای از کاخ‌های سعدآباد و نیز سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی به موزه این مجموعه غنای بیشتری یافت.
تعداد زیادی از شاهکارهای قالی، بافت مراکز مهم قالی‌بافی مانند: تبریز، اصفهان، کاشان، خراسان، کرمان ، کردستان و غرب کشور و مناطق عشایری به‌طور دائم در تالار همکف موزه به معرض نمایش گذاشته شده است. اینک به اختصار بخش‌های دیگرموزه را یاد آور می شویم:
۱ –موزه‌داری: از مهم‌ترین و پرتحرک‌ترین بخش‌های موزه به شمار می‌آید که در رأس فعالیت‌های کارشناسان آن مستندسازی آثار و تهیه شناسنامه، کاتالوگ، بروشور، برنامه‌ریزی نمایشگاه‌ها و همچنین راهنمایی مراجعین می‌باشد.
۲ -کارگاه مرمت: یکی از قسمت‌های فعال در موزه فرش ایران واحد مرمت است که هنرمندان و متخصصان آن در حفظ و نگهداری آثار آسیب‌دیده و همچنین پیش‌گیری از هر گونه صدمه احتمالی، کوشا هستند. ۳ -کتابخانه: کتابخانه موزه داری حدودا” ۷۰۰۰ عنوان کتاب با موضوعات متفاوت از قبیل فرش، هنر، ادبیات، تاریخ و مذهب به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی و غیره می باشد.
۴ -مخزن: بخش مخزن در برگیرنده گنجینه نفیس از فرش‌های نادری است که در استوانههای فولادی و مطابق عالی‌ترین صورت نگهداری و محافظت می‌شوند. این استوانه‌ها، آثار را از حریق، رطوبت و همچنین آفات احتمالی مصون نگه می‌دارد. در بخش مخزن تهیه شناسنامه و اسناد مربوط به فرش‌ها و همچنین سامان‌دهی آنان از جمله فعالیت‌های مهم می‌باشد.
۵ –کلاس‌های آموزشی: به منظور پاسخ گویی به اشتیاق مراجعین و گسترش هنر اصیل قالی‌بافی در رشته‌های طراحی، بافت قالی، گبه، گلیم و مرمت در دو سطح مقدماتی و عالی با ارائه مدرک پایان دوره کلاس‌های آموزشی با اساتید مجرب برگزار می‌گردد.
نشانی: تهران تقاطع خیابان کارگر و فاطمی
تلفن:889627030-021
ساعات بازدید:نیمه اول سال 9 الی 18 و نیمه دوم سال 8 الی17
5.موزه کاخ گلستان
کاخ گلستان یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تار یخی ایران است که بناهای موجود در آن در دوران مختلف با کاربری‌های متفاوت ساخته شده است. نام این کاخ برگرفته از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی است. ساخت این مجموعه از دوران صفویه آغاز شد. در زمان شاه عباس اول صفوی چهارباغ و چنارستانی در بخش شمالی آن احداث شد و عمارت سلطنتی را در آن بنا نمودند که امروزه چیزی از آن برجای نمانده است. کهن‌ترین بناهای موجود در مجموعه گلستان ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به کریمخان زند است. در دوران قاجار این کاخ گسترش فراوانی یافت و محل سکونت شاهان قاجار گردید. در دوران پهلوی اول بخش‌های بزرگی از ارگ تهران از جمله حصار دور آن، سردر باب عالی، ساختمان دفتر استیفا، نگارخانه، تکیه دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمان‌های اندرونی تخریب و از این کاخ جهت مراسم رسمی و محل اقامت رؤسای جمهور و مهمانان ویژه خارجی استفاده شد. از بناهایی که در گذشته در کاخ گلستان وجود داشته است می‌توان به عمارت اندرونی، خوابگاه ناصری، تالار خاقان مغفور، عمارت خروجی، عمارت صندوق خانه و رختدارخانه ی سلطنتی اشاره کرد. در حال حاضر بناهایی نظیر ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه آن، تالار آیینه، تالار عاج یا سفره خانه، تالار برلیان یا تشریفات، ساختمان کتابخانه، عمارت شمس‌العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه وسیع آن، تالار الماس، کاخ ابیض، چادرخانه با انواع سبک‌ها و زیباترین تزیینات معماری در این کاخ قابل مشاهده است. قسمت‌های مختلف این کاخ به موزه‌های مردم شناسی تبدیل شده است و آثار به جای مانده از مجموعه‌های سلطنتی دوران مختلف، کتابخانه و بخش‌های پژوهشی و اداری درآن‌ها قرار دارد.
موزه گلستان همچنین دارای چندین تالار مانند تالار برلیان، تالار الماس، تالار آینه، تالار سلام و تالار سفره خانه است. کاخ شمس العماره و عمارت بادگیر نیز از جمله قسمت های مختلف این کاخ باشکوه هستند. در طبقه زیرین تالار سلام، نگارخانه ای وجود دارد که آثار هنرمندان معروف همچون کمال الملک در آنجا به معرض نمایش گذاشته شده است.
ساعات بازدید: از ساعت ۹ لغایت ۱۷:۳۰
آدرس: تهران، خیابان پانزده خرداد، میدان ارگ
6.موزه مجموعه نیاوران
مجموعه فرهنگي تاريخي نياوران داراي ابعاد چندگانه تاريخي، هنري و طبيعي است که نمي‌توان آن‌را محدود به يک يا چند موضوع خاص نمود؛ اما آنچه اولويت و موضوع اصلي اين مجموعه را شامل مي‌شود پيشينه آن در قالب روايت‌هاي شفاهي و مکتوب و مجموعه آثاري است که متعلق به دو سلسله قاجار و پهلوي مي‌باشد.
به عبارت دیگر ارگ حکومتی نیاوران در دو دوره زندگی جاری و پویا در قامت قصر حکومتی بوده و هر دوره دارای ارزش‌های تاریخی و فرهنگی مهم و فراوانی است. این هر دو دوره دارای روایت‌های فراوانی هستند اما نکته حائز اهمیت این است که این ارگ حکومتی در دل یک باغ بزرگ تأسیس شده است و امروزه دیگر ما با یک ارگ حکومتی فعال روبه‌رو نیستیم، بلکه با یک مجموعه فرهنگی تاریخی روبه‌رو هستیم که با نگاه موزه‌ای، سامان یافته و باید یادآور و نشان دهنده ارگ‌های حکومتی قاجار و پهلوی باشد.
باغ تاریخی نیاوران
مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران در باغ بزرگی به مساحت حدود 11 هکتار در شمال تهران قرار دارد که از زیبایی و جذابیت طبیعی و تاریخی فراوانی برخوردار است. بناهای این مجموعه متعلق به دوره‌های قاجار و پهلوی است.
فتحعلی‌شاه (دومین پادشاه سلسله قاجار) و جانشینانش تعدادی باغ در شمال تهران (پایتخت) بر دامنه‌های رشته‌کوه البرز بنا كردند كه بعدها منطقه ییلاقی شمال تهران را تشكیل داد. یكی از این كاخ‌های سلطنتی كوهپایه‌ای، كاخ نیاوران است كه گذار زمانی طولانی در دوران پرفرازونشیب تاریخ معاصر ایران، وقوع حوادث گوناگون و برگزاری مجالس، مراسم و مناسبت‌های مختلف، این مجموعه را به‌عنوان مکانی شاخص در صحنه وقایع سیاسی دو قرن اخیر ایران مطرح می‌نماید.
ابتدا شاهان قاجار این مکان خوش آب و هوا را جهت اقامت ییلاقی خویش برگزیدند. فتحعلی شاه قاجار برای تفریحات تابستانی خود دستور می دهد تا در منطقه‌ای خوش آب و هوا خارج از شهر تهران که وسعتی بسیار کمتر از امروز داشت باغی مصفا بسازند. در کنار روستایی که «گُرده وی» یا «گُرده به» خوانده می شد و در نیاوران امروز قرار داشت به جای نیزاری که در همسایگی روستا واقع بود باغ را ساختند. باغ ییلاقی فتحعلی شاه که در جای نیزار ایجاد شد را «نی آوران» نامیدند که بعدها به نام «نیاوران» مشهور شد.
محمدشاه (سومین پادشاه سلسله قاجار) نیز در همین باغ بنای کوچک و ساده ای بنا کرد و پس از وی ناصرالدین شاه (چهارمین پادشاه سلسله قاجار) در سال 1267 ه.ق دستور ساخت «کاخ صاحبقرانیه» را در باغ نیاوران داد.
آخرین و شاعرانه‌ترین بنای دوران قاجار با خصوصیات منحصر بفرد و جاذبه و آراستگی که در این باغ ساخته شده، کوشک احمدشاهی متعلق به دوره احمدشاه (هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار) است.
در زمان حکومت محمدرضا پهلوی (پهلوی دوم)، برخی از بناهای کوچک این باغ تخریب شد و کاخ نیاوران با سبکی مدرن ساخته شد که طی سال‌های 1346 تا 1357 ه.ش جهت سکونت وی و خانواده‌اش مورداستفاده قرار گرفت.
در سال 1357 این کاخ توسط نیروهای انقلابی تسخیر شد و در سال 1360 به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شد. در سال 1365 کاخ موزه اختصاصی نیاوران برای اولین بار گشایش یافت.
در سال‌های بعد موزه جهان نما (1376)، کاخ صاحبقرانیه و موزه حوضخانه (1377)، کوشک احمدشاهی (1379)، کتابخانه اختصاصی (1383)، باغ کتیبه ها (1387) و موزه خودروهای اختصاصی (1391) نیز در معرض بازدید عموم قرار گرفت.
اما در کنار این عمارت‌های قدیمی، باغ تاریخی نیاوران نیز دارای ویژگی‌های منحصر به‌فردی است و به‌عنوان یکی از نمونه‌های خاص باغ ایرانی محسوب می‌شود. گونه‌‌های مختلف گیاهی، از ویژگی‌های بارز باغ تاریخی نیاوران محسوب می‌شود. گونه گیاهی غالب موجود، درخت تنومند و کهنسال چنار است و تقریباً معادل هشتاد درصد از پوشش سبز محوطه را به خود اختصاص داده است. تعدادی گونه گیاهی غیربومی نیز در مجموعه موجود است که به تدریج با شرایط محیطی منطقه سازگاری یافته و زیبایی خاصی به مجموعه بخشیده اند.
درخت چنار، انواع سرو، انواع کاج، انواع درختان سوزنی برگ، سه رنگ، سپیدار، انواع سِدروس، نمدار، توسکا، سکویا، بلوط، شاه بلوط، درخت لاله، نرگس درختی و انواع درختان میوه مانند توت، شاتوت، گردو، خرمالو، انجیر و گلابی عمده ترین درختان باغ نیاوران را تشکیل می دهند.
در میان درختچه‌های این باغ تاریخی می‌توان به یاس زرد، یاس بنفش، یاس هلندی، انواع ماگنولیا، انواع شمشاد، شمشاد جنگلی، پیچ گلیسین، پیچ امین الدوله، زغال اخته، فندق زینتی، گونه‌ای خاص از سرو به نام ژونی پیروس، نارنج سه برگ، ختمی درختی، سنجد زینتی، گل یخ و ماهونیا اشاره کرد.
انواع مختلف گل نیز در این باغ به چشم می‌خورد از جمله: انواع گل های هفت رنگ و مینیاتوری، پیراکانتا، شیرخشت، رزماری، لاوان، بربریس قرمز، انواع رز، انواع زنبق و همچنین انواع نشاء فصل بهاره، تابستانه و زمستانه.
عمده ترین گیاهان پوششی باغ نیاوران نیز شامل چمن، مینای چمنی، چمن دایکوندرا، آجوکا و توت فرنگی زینتی می باشد.
باغ نیاوران در کنار درختان قدیمی و تنومند، مجموعه‌ای از پرندگان را در خود جای داده است. چرخ ریسک نیزار، بلبل خرما، گنجشک خانگی، دارکوب خالدار، کلاغ ابلق، شاه طوطی، یاکریم، مرغ مینا، سار، طوطی طوق صورتی، کبوتر کوهپایه، دلیجه و قمری از جمله پرندگانی هستند که وقتی در باغ راه می‌روید، صدای آنها را به وفور می‌شنوید.
کاخ موزه صاحبقرانیه
ناصرالدين شاه در سال 1267ه.ق حاج عليخان حاجب الدوله را مأمور ساخت عمارت صاحبقرانيه یا جهان نما در باغ نياوران كرد. از آنجا كه پس از نخستين قرن پادشاهي ناصرالدين شاه (در آن زمان هر سي سال يك قرن محسوب مي شد)، اين محل تجديد عمارت كلي يافته بود، به دستور شاه «صاحبقرانيه» ناميده شد. در زمان مظفرالدين شاه و احمدشاه حرمسراي كاخ محدودتر شد. با سقوط قاجاريان و بر سركار آمدن رضاخان، صاحبقرانيه مدتي به دست فراموشي سپرده شد. به هنگام ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه (همسر اول او و خواهر ملک فاروق پادشاه وقت مصر) در سال 1318ه.ش و به دستور رضاخان پهلوی، این بنا پس از تغییراتی جهت پذیرایی از میهمانان جشن آماده شد ولی به دلیل سردی هوا، جشن عروسی در این عمارت برگزار نشد. کاخ صاحبقرانیه از سال 1346تا 1357 ه.ش پس از تغییرات کلی به‌عنوان دفترکار محمدرضا پهلوی مورد استفاده قرار گرفت و سرانجام بعد از انقلاب اسلامی این کاخ توسط کارشناسان، استادکاران و هنرمندان، مرمت و بهسازی شد و با رعایت موازین موزه آرایی از سال 1377 ه.ش مورد بازدید عموم قرار گرفت. عمارت صاحبقرانیه دارای دو طبقه است که طبقه فوقانی شامل بخش ها و اتاق های مختلف همچون اتاق اسناد، اتاق مذاکرات نظامی، تالار آینه، اتاق مذاکرات خصوصی، اتاق انتظار سفرا و استـراحتگاه نیمروزی می باشد و طبقه زیرین با نام حوضخانه، دارای بخش‌های دیدنی همچون تالار حوضخـانه، کـرسی خـانه، چایخـانه و مجموعه‌ای از آثار هنری هنـرمندان نامی ایران است. این کاخ در حال حاضر به منظور انجام مطالعات آسیب شناسی و عملیات مقاوم سازی بنا، تعطیل می باشد.
عمارت کوشک احمدشاهی
“کوشک” در لغت به معنای قصر و هر بنای رفیع، بلند، بارگاه و سرای عالی است و در اصطلاح به بنایی گفته می شود که در میان باغ قرار گرفته و از داخل بنا بر چهار طرف منظر دارد. این عمارت در اواخر دوره قاجار، جهت اقامتگاه ییلاقی احمدشاه در میان باغ نیاوران با مساحتی بالغ بر 800 مترمربع در دو طبقه با سقف شیروانی بنا گردید.
از ویژگی‌های عمده این بنا، تزئینات و نمای آجری به کار رفته در سرتاسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی با طرح‌های متنوع به رنگ نخودی است.
عمارت کوشک احمدشاهی در دوره پهلوی دوم مرمت شد و تغییراتی در آن صورت گرفت. مبلمان و تزئینات داخلی آن به‌طورکامل تعویض شد تا به عنوان محل اقامت رضا پهلوی (فرزند محمدرضا پهلوی) مورد استفاده قرار گیرد. طبقه همکف این عمارت از یک سرسرا تشکیل شده و حوضی از جنس مرمر در وسط آن واقع گردیده و اطراف آن را شش اتاق و دو راهرو احاطه کرده است.
طبقه دوم این عمارت نیز از یک سالن مرکزی و ایوان سرتاسری چهار طرفه تشکیل شده است. در چهار طرف سالن مرکزی که به‌عنوان اتاق موسیقی استفاده می‌شد، قفسه‌های چوبی ویترین دار نصب شده است. دورتادور ایوان را 6 ستون با مقطع مربع قطور با نمای آجری بدنه و 66 ستون مدور با نمای گچی فرا گرفته است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سرویس بهداشتی و آشپزخانه کوشک، تغییر کاربری پیدا کرد و به محل برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای اختصاص یافت و سپس از سال 1379 ه.ش با رعایت موازین موزه‌آرایی مورد بازدید عموم قرار گرفت.
کاخ موزه اختصاصی نیاوران
در شمال شرقی باغ نیاوران، کاخ نیاوران با مساحتی در حدود 9000 مترمربع و ارتفاع 14 متر در دو طبقه و يک نيم طبقه قرار دارد.عملیات احداث این بنا در سال 1337ه.ش با طراحی ایرانی آغاز گردید. معمار طراح کاخ، مهندس محسن فروغی و مهندسین مشاور ناظر بر اجرا «شرکت مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرماییان و همکاران» و سازنده بنا «شرکت ماپ» بود. این کاخ از سال 1346 تا 1357 ه.ش محل سکونت محمدرضا پهلوی و خانواده وی بوده است.
طرح چهار ضلعی کاخ و معماری داخلی آن الهام گرفته از معماری ایرانی با بهره گیری از فن‌آوری مدرن است. تزئینات آن نیز تلفیقی از هنر پیش از اسلام و پس از آن است. سقف این کاخ از جنس آلومینیوم است که به صورت الکترومکانیکی از وسط باز می‌شود.طبقه همکف شامل سرسراي بزرگي است که اتاق‌های پذيرايي، غذاخوري، سالن سينما و اتاق نشیمن در اطراف آن قرار گرفته است. در طبقه دوم اتاق‌های خواب محمدرضا و فرح پهلوی، اتاق آرایش و رختکن فرح و اتاق‌های فرزندان و ندیمه‌های‌شان قرار دارد. همچنین در نیم طبقه، دفتر کار فرح پهلوی و اتاق‌های لیلا قرار گرفته است. مجموعه‌ای گران‌بها از تابلوهای نقاشی هنرمندان ایرانی و خارجی، گوبلن‌ها، فرش‌های نفیس ایرانی و ظروف چینی و کریستال کارخانه‌های سِور فرانسه، رُزِنتال آلمان و … زینت بخش فضاهای داخلی این بنا می‌باشد. کاخ اختصاصی نیاوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای نخستین‌بار به‌عنوان موزه در سال 1365 ه.ش جهت بازدید عموم علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی بازگشایی گردید.
موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران
کتابخانه اختصاصی نیاوران در حدود سال 1355ه.ش در قسمت شمال شرقی مجموعه نیاوران در محیطی نسبتاً دنج و همجوار با محل سکونت خاندان پهلوی در دو طبقه و یک زیرزمین با زیربنای تقریبی 770 مترمربع احداث شد و به عنوان کتابخانه اختصاصی فرح پهلوی مورد استفاده قرار گرفت. معماری ساختمان توسط شرکت فرمانفرماییان و طراحی و ترکیب هوشمندانه شیشه، برنز و آینه توسط هنرمند آمریکایی Charles Sevigny انجام پذیرفت. آثار حجمی و تابلوهای نقاشی از هنرمندان ایرانی و خارجی از جمله پرویز تناولی، مسعود عربشاهی، بهمن محصص، منوچهر یکتایی، محمد مدبر، سزار بالداچینی، دیه گو جاکومتی، آرنولدو پومودورو و پیرآرماندو فرناندز (آرمان) فضای داخلی را مزین نموده است. مجموعه کتب چاپی موجود در کتابخانه اختصاصی بالغ بر 23000 جلد و حدود 16000 عنوان است که مشتمل بر آثار فارسی: تألیفات فرهنگی، ادبی، اجتماعی، گزارش و آمار و همچنین آثار خارجی شامل: دایره‌المعارف‌ها، دوره‌های تخصصی هنر، باستان‌شناسی و منابع تمدن و هنر ملل می‌باشد. در این میان سه رشته کتاب‌های مربوط به تاریخ ایران، ادبیات فرانسه و هنر نقاشی از غنای بیشتری برخوردار است.
یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این کتابخانه که سبب تمایز آن از سایر کتابخانه ها شده است و آن‌را مبدل به فضای موزه‌ای نموده است، وجود کتب اهدایی از سران کشورها و نویسندگان نامی است. از جمله این افراد می‌توان به پروین اعتصامی، علی نقی وزیری، منوچهر آتشی، جان اف کندی، والت دیزنی، جواهر لعل نهرو، رولف بنی، رومن گیرشمن و امضاء بسیاری از افراد سرشناس دیگر اشاره کرد.
از دیگر آثار موجود در این کتابخانه می‌توان به مجموعه‌های خطی و از جمله کاتبان این نسخ می‌توان به میرعلی هروی، احمد نیریزی، وصال شیرازی، زین‌العابدین حسنی، محمد اصفهانی و محمد تقی مشهدی اشاره کرد.
از نظر قطع، کوچک‌ترین کتاب این مجموعه، قرآنی به قطع 8×5 سانتی‌متر و بزرگ‌ترین آن اطلسی به زبان لاتین و در قطع 82×57 سانتی متر است.
قدیمی ترین کتاب در مجموعه غیرفارسی توسط JOSEPHUS FLAVIUS در مورد تاریخ قوم یهود در سال 1609 میلادی به زبان لاتین در پاریس چاپ شده است و در مجموعه کتاب‌های فارسی، قدیمی‌ترین کتاب، دیوان حافظ به شرح محمد سودی پژوهشگر و مترجم شهیر کشور بوسنی است که در سال 1252ه.ش (1873 میلادی) در لایپزیک آلمان منتشر شده و به ناصرالدین شاه قاجار اهدا شده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی کتابخانه اختصاصی، به‌عنوان موزه در سال 1383ه.ش جهت بازدید عموم علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی بازگشایی گردید.
موزه جهان‌نما
موزه جهان‌نما واقع در بخش غربی کاخ صاحبقرانیه، فضایی است جهت نمایش آثار اهدایی به خاندان پهلوی دوم و یا خریداری شده توسط آنها که در دهه پنجاه خورشیدی برای نگهداری این آثار آماده شده بود. در این موزه آثاری از فرهنگ و تمدن‌های مختلف جهان از جمله تمدن مصر باستان، سفالینه های فرهنگ و تمدن منطقه آند، سردیس‌های سنگی بودا از سده دوم میلادی، در کنار ظروف سفالینی از مناطق باستانی ایران متعلق به هزاره دوم ق.م نگهداری می‌شود. همچنین آثار هنری ارزشمندی از هنرمندان صاحب سبک ایرانی همچون پرویز تناولی، سهراب سپهری، فرامرز پیلارام، بهمن محصص و … در کنار آثار هنرمندان مطرح قرن بیستم میلادی چون پیکاسو، دالی، رنوار، گوگن و … که در تاریخ هنر مدرن جهان تأثیری ژرف به جای گذاشته‌اند، در زیر یک سقف کنار هم گردآوری شده است. به واقع در این فضای کوچک، جهانی به نمـایش در آمده است و به وضـوح می‌توان سیر تکامل و تحول قریحه و احساس بشری را در این موزه به نظاره ایستاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی موزه جهان نما، در سال 1376ه.ش جهت بازدید عموم علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی بازگشایی گردید.
موزه خودروهای اختصاصی
ساخت موزه خودروهاي اختصاصي کاخ نياوران با هدف ساماندهي بخشي از آثار موجود در مخازن مجموعه، بهينه‌سازي سيستم حفاظت و نگهداري اين آثار، قرارگيري خودروها در معرض ديد عموم، ايجاد ارتباط نسل جوان با پيوندهاي فرهنگي تاريخي، گسترش فضاهاي موزه‌اي مجموعه و ايجاد امکان جذب مخاطب بيشتر در فروردين سال 1391 به فوريت در دستور کار قرار گرفت و با تلاش شبانه روزي مسئولان مربوطه و کارشناسان در تيرماه همان سال به‌صورت رسمي به بهره‌برداري رسيد. اين موزه -که قبلاً از ساختمان آن به عنوان گاراژ خودروها استفاده مي‌شده- در يک طبقه با فضاي 200 مترمربع آثاري از قبيل خودروهاي اختصاصي خاندان پهلوي، موتورسيکلت هاي کوچک متعلق به فرزندان پهلوي و ماکت‌هاي خودرو را در خود جاي داده است.
موزه خودروهاي اختصاصي کاخ نياوران يک موزه تخصصي اتومبيل نيست، بلکه رويکرد موزه بر حفاظت و معرفي آثار از منظر شناخت اوليه و روايت تاريخي مجموعه است. آثار شاخص * رولزرويس فانتوم 1966 * رولزرويس فانتوم 1977 * موتور هوندا 90 ATC
* موتور هوندا 50 * موتور 30430 CHIBI * Lady Motor
باغ کتیبه‌ها
مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران با همکاری پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه‌ها و متون پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری نمایشگاهی از میراث مکتوب پیشینیانمان را برگزار کرده است. در این نمایشگاه دائمی تعداد 43 مولاژ از کتیبه‌های صخره ای شامل دوره تاریخی مادها به خط و زبان اورارتویی، آشوری و آرامی متعلق به مناطق اهر و سراب، دوره تاریخی پارتی و ساسانی به خط و زبان‌های فارسی باستان، اکدی، عیلامی و آرامی تا اواخر دوره ساسانی و به خط شکسته پهلوی به چشم می‌خورد.
از جمله این کتیبه‌ها می‌توان به کتیبه‌های شاپور و اردشیر در نقش رستم، کتیبه شاپور یکم در نقش رجب، کتیبه کرتیر در نقش رجب و … اشاره کرد. این نمایشگاه واقع در محوطه شرقی کاخ نیاوران در اردیبهشت ماه 1387 افتتاح شد و در معرض بازدید علاقه مندان قرار گرفته است.
7. موزه حمام وکیل
حمام وکیل، معروف‌ترین حمام شیراز، از بناهای دوران کریم خان زند است که به دستور او در محله میدان شاه، جنب مسجد وکیل و بازار وکیل با 8660 متر زیربنا، 120 متر طول و 80 متر عرض در سال 1187 ه. ق ساخته شده است.
این حمام بزرگ از پیشرفته‌ترین اصول معماری دوره زندیه برخوردار است. از بخش‌های جالب توجه این حمام بخش شاه نشین است. فضاهای دیگر حمام شامل رختکن، گرم‌خانه و خزینه می‌شود. سربینه حمام به شکل هشت ضلعی و هشت ستون رنگی، سقف گنبدی بنا را نگه می‌دارند. تصاویر آهک‌بری معروفی از شمایل حضرت علی(ع) و ذوالفقار، دیدار شیرین و فرهاد، دیدار بیژن و منیژه بر سقف این بنا نقش بسته است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌نماید.
حمام وکیل در سالیان اخیر در ابتدا به رستوران و چندی بعد به موزه مردم‌شناسی با هدف شناسایی فرهنگ و آداب و رسوم مردم شیراز تغییر کاربری داده است.