در پاسخ به چالشهای جهانی طراحان و مهندسان از سراسر جهان مصالح ساختمانی نوآورانهای را ارائه دادهاند که رفاه انسان را در پروژههای شهری و معماری در اولویت قرار میدهد.
به گزارش هفتگرد پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ معماران با کاهش مواد خام روبهرو خواهند شد. هزینه ساخت و ساز با افزایش بین ۵ تا ۱۱ درصدی نسبت به سال گذشته ادامه دارد و با توجه به تأثیر آن بر محیط زیست، صنعت ساختمان همچنان ۲۳ درصد از آلودگی هوا، ۵۰ درصد از تغییرات آب و هوایی، ۴۰ درصد از آلودگی آب آشامیدنی و ۵۰ درصد از زبالههای دفن زباله را تشکیل میدهد.
بدیهی است که صنعت ساختمان، محیط زیست و نسل بشر با چالشهای متعددی مواجه هستند که تحت تأثیر یکدیگر قرار دارند، اما این انسان است که بیشترین ضرر را متحمل میشود.
در پاسخ به چالشهای جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، تبعیض و آسیبپذیری فیزیکی، طراحان و مهندسان از سراسر جهان مصالح ساختمانی نوآورانهای را ارائه دادهاند که رفاه انسان را در پروژههای شهری، معماری و داخلی در اولویت قرار میدهد. تعجبی ندارد که طراحی به یک عامل اساسی در فرآیندهای علمی توسعه مواد تبدیل شده است چون از آغاز پیدایش بشر، ابزارهایی تولید شده که ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و مدنی بشر را ارتقا دادهاند.
سرعت روزافزون دوران مدرن و نیازهای در حال تحول، طرحهای نوآورانه همراه با مواد و فناوریهای پیشرفته، صنایع و اقتصاد همگی در نهایت آینده را شکل میدهند. با این حال، در دهه گذشته شاهد تمرکز بیسابقه معماری بر سلامت جسمی، عاطفی یا ذهنی انسان بودهایم که خود نقطه شروعی برای توسعه مواد جدید شده است.
در ادامه به مواردی از تکنولوژیهای جدید که ایمنی و رفاه انسان را در اولویت قرار دادهاند، میپردازیم:
بتن ساطعکننده نور
بتن ساطعکننده نور یکی از جامعترین مصالح ساختمانی در دهه گذشته بوده است. این ماده نوآورانه در کنار توانایی خود در روشن کردن بزرگراهها، جادهها و خطوط دوچرخه در شب بدون استفاده از برق، ایمنی عابران پیاده را تضمین میکند، همچنین میتواند عملکرد محیطی ضعیف مواد را جبران کند. اخیراً، یک بتن بیولومسانس مانند و جذب کننده نور خورشید ساخته شده که انرژی خود را در شب به صورت پرتوهای نور ساطع میکند تا مقدار انرژی مورد استفاده در روشنایی بزرگراهها و تابلوهای ترافیکی را کاهش دهد. بتن ساطعکننده نورمدتهاست که به عنوان یک راه حل مهم برای تأثیر صنعت ساختمان بر بحران آب و هوا در نظر گرفته شده است.
کامپوزیت سبک وزن
هر مادهای طول عمر خاص خود را دارد اما اکثر مصالح ساختمانی، به ویژه کامپوزیتها، پس از چندین سال تحمل بار و قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی رو به نابودی میروند. مواد اغلب این خرابیها را به شکلهای مختلف نشان میدهند مانند ترکها، اما در موارد خاص، آسیبها غیرقابل شناسایی هستند و برای افرادی که دائماً از این سطوح استفاده میکنند، خطر فیزیکی ایجاد میکنند. برای مقابله با این معضل، محققان نوع جدیدی از ورقه را استفاده میکنند که به محض تغییر شکل، ماده تغییر رنگ میدهد. با هدف توسعه تکنیکهای جدید برای تشخیص زودهنگام آسیب یا شکست احتمالی برخی مواد، لمینت کامپوزیت سبک وزن از لایههای متناوب پلیمر پلاستیکی و مروارید مصنوعی تشکیل شده است.
چوب چندلایه متقاطع
چوبهای متقاطع چندلایه که به اختصار CLT نامیده میشوند، با برخورداری از ساختار ورقهای و لایههای عمود بر یکدیگر، فشار را به خوبی تحمل کرده و خاصیت کششی مطلوبی دارند. مقاومت و زیبایی ظاهری این نوع چوب، توجه طراحان مختلف، بهخصوص سازندگان آسمانخراشها را به خود جلب کرده است.
میله رشتهای CABKOMA
ژاپن به عنوان کشوری که زلزلهخیز است، اخیرا استفاده از میلههای CABKOMA را در خارج از ساختمانهای خود آغاز کردهاست. این کامپوزیت کربن ترموپلاستیک برای اهداف ارتجاعی با محفاظت از ساختارها در برابر زلزله استفاده میشود. همراه با ویژگیهای زیباییشناسی آن، در جهان با قدرت کشش بالا، سبکترین تقویت لرزهای در جهان محسوب میشود.
آجرهای جاذب آلودگی
بهعنوان پاسخی به بحران آب و هوایی کنونی، به ویژه با توجه به اینکه صنعت ساخت و ساز ۲۳ درصد از آلودگی هوا نقش دارد، معماران و طراحان اقدامات بزرگی را برای کاهش ردپای کربن در حین و پس از ساخت انجام دادهاند. این آجرها به طور خاص طوری طراحی شده اند که بتوانند به عنوان بخشی از سیستم تهویه ساختمانی عمل کنند این آجرهای مخصوص دارای دو لایه محصور هستند که به این ترتیب نقش عایق حرارتی دارند. در ضمن درون این آجرها فیلترهایی تعبیه شده که ذرات سنگین آلودگی را جذب کرده و به قسمت پایینی دیوارها فرو میریزند و به این شکل مانند فیلتر هوا از ورود و جذب ذرات آلودگی جلوگیری میکنند.
رنگ داخلی با فناوری ضدعفونی
پس از همه گیری، تقریباً هر صنعتی، محصول ضد باکتری خود را راه اندازی کرد و صنعت طراحی داخلی نیز از این قاعده مستثنی نبود. چندین شرکت رنگ، رنگهای داخلی را برای دیوارها و سطوح مبلمان با فناوریهای ضدعفونی تولید کردند که ادعا میشود ۹۹ درصد از باکتریهای خاص را که روی سطح آن قرار میگیرند از بین میبرند.
بتن سبز
همانطور که از اسم این محصول پیداست، این محصول ترکیبی سبز از مواد سازنده بتن است. در واقع مواد اصلی به بیان متخصصان همان متریال تشکیل دهنده بتن است که با افزودن مواد قابل بازیافت، کیفیت و دوام بتن افزایش یافته است. مواد افزودنی به بتن سبز شامل سنگدانه های قابل بازیافت، آلومینیوم، الیاف و خاکستر می باشد که این نه تنها کارآیی بتن را افزایش میدهد بلکه تولید آن هزینه کمتری را به تولید کنندگان و همچنین مصرف کنندگان این محصول تحمیل می کند.