طی چند سال گذشته که اینترنت ماهوارهای در جهان بهعنوان یک تکنولوژی پیشرو جای خود را در دنیای فناوری باز کرده، ایران هم نسبت به آن بیتوجه نبوده است؛ سال گذشته، در یکی از جلسات شورایعالی فضای مجازی بخش سیاستها و الزامات قانونی شدن منظومه ماهوارهای در کشور به تأیید رسید.
به گزارش هفتگرد، فراگیر شدن این تکنولوژی و سرعت توسعه آن مشهود است و بهتازگی شرکت اسپیسایکس یک منظومه ۴۶ ماهوارهای را با یک موشک فالکون ۹ در مدار قرار داد.
تلاش برای توسعه برخی از تکنولوژیها عموما بهصورت مستقل مقرون بهصرفه نیست و این فناوریها با مشارکت کشورهای دیگر موفق خواهند بود. حسن سالاریه، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در گفتوگویی بر این موضوع تأکید کرده و گفته است: اگر قرار باشد ایران وارد حوزه اینترنت ماهوارهای شود، حتما این کار را از طریق مشارکتهای بینالمللی انجام خواهد داد.
باوجود اهمیت توسعه تکنولوژی اینترنت ماهوارهای برای کشور در ابعاد مختلف، اما رئیس سازمان فضایی ایران اخیرا اعلام کرده که فعلا ارائه اینترنت ماهوارهای در پوشش وسیع، اولویت این سازمان در دولت سیزدهم نیست. البته پیش از این هم واکنشهایی نسبت به توسعه اینترنت ماهوارهای در کشور صورت گرفته بود. این واکنشها بیشتر معطوف به فعالیت شرکتهای خارجی در کشور بود که بهعنوان مثال در بهمنماه۱۳۹۹ ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورایعالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی از تشکیل کارگروه مواجهه با اینترنت ماهوارهای خبر داد.
فیروزآبادی از ارائه مجوز و تدوین مقررات استفاده از اینترنت ماهوارهای هم خبر داده و گفته بود: «برای شرکتهایی که نسبت به ارائه خدمات منظومههای ماهوارهای اقدام میکنند باید مقرراتی تدوین شود تا کسانیکه میخواهند در کشور از طریق این شبکههای دسترسی فعالیت کنند، حتما مجوز اخذ کنند.» با این حال، مدتی بعد فیروزآبادی گفتههای خود را تصحیح کرد و با اشاره به اینکه این خبر بد منعکس شده اعلام کرد که مخالفتی با توسعه اینترنت ماهوارهای ندارد. حالا و با توجه به اینکه رئیس سازمان فضایی از اولویت نبودن این تکنولوژی در دولت سیزدهم خبر داده بهنظر میرسد که قرار است بار دیگر کشور از یک تکنولوژی راهبردی حداقل تا مدتی دور بماند.
بلاتکلیفی اینترنت ماهوارهای
در این میان مجلس هم به موضوع توسعه اینترنت ماهوارهای ورود و در بودجه ۱۴۰۰ برنامه ویژهای را برای مقابله با اینترنت ماهوارهای خارجی جانمایی کرد. نمایندگان مجلس در مصوبه بودجه سال۱۴۰۰، مخابرات را موظف کردند که ضمن توسعه اینترنت پرسرعت، امکان مقابله با تهدیدات اینترنت ماهوارهای توسط کشورهای خارجی را در حریم کشور پیشبینی کنند. با سپری شدن بیش از دو سال از نخستین اظهارات هنوز تکلیف توسعه اینترنت ماهوارهای در کشور یا امکان ارائه اینترنت ماهوارهای شرکتهای بینالمللی در ایران مشخص نیست.
اگرچه بهتازگی حسن سالاریه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی ایران طی گفتوگویی بهطور ضمنی به اولویت نبودن این تکنولوژی اشاره کرده و ورود اینترنت ماهوارهای شرکتهای خارجی را منوط به تصمیم شورایعالی فضای مجازی دانسته، اما بخش سیاستها و الزامات قانونی شدن منظومه ماهوارهای در کشور به تأیید این شورا رسیده است.
با اینحال، سالاریه موضوع اینترنت ماهوارهای را از دو جنبه مختلف بررسی کرده است. بهگفته او، یک جنبه بهرهبرداری از شرکتهای خارجی است که امکان سرویسدهی به کاربران را دارند. رئیس سازمان فضایی ضمن اینکه خبر از بررسی این بخش در شورایعالی فضای مجازی داده، گفته است: جنبه دوم این اتفاق ساخت منظومههای ماهوارهای بومی یا مشارکتی برای ارائه خدمات پهنباند اینترنت است.