ایرانی‌ها از مستعدترین ملت‌های جهان در علوم پزشکی هستند و ثابت کرده‌اند که با اتکا به هوش ایرانی و تلاش شبانه روزی می‌توان بهترین پزشکان متخصص را به جهان معرفی کرد.
به گزارش هفت‌گرد، با مروری بر تاریخ مشاهیر پزشکی ایران در گذشته و حال شاهد حضور این نخبگان در عرصه‌های بین‌الملل هستیم. در ایران زمین پزشکان مشهوری وجود دارند که برای پیشرفت این علم زحمات بسیاری کشیده‌اند و جان بیماران زیادی را نجات داده‌اند. پزشکی جزو مهم‌ترین شغل‌های دنیا به شمار می‌رود چراکه جان تمام بیماران تنها به دستان پزشکان بستگی دارد. با ما همراه باشید تا با داستان زندگی هفت تن از این پزشکان نابغه ایرانی بیشتر آشنا شوید.
1.پروفسورتوفیق موسیوند مخترع نخستین قلب مصنوعی داخل بدن انسان
دکتر توفیق موسیوند استاد جراحی دانشکده پزشکی اتاوای کانادا و مخترع جهانی نخستین قلب مصنوعی داخل بدن انسان می‌باشد. او در سال ۱۳۱۵در روستای ورکانه همدان چشم به جهان گشود و تا ۱۴ سالگی برای کمک به خانواده چوپانی کرد.
دکتر موسیوند فارغ‌التحصیل رشته مهندسی کشاورزی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس مهندسی مکانیک از کانادا و دکترای پزشکی و فوق تخصص جراحی قلب از کانادا می‌باشد. او صاحب اختراعاتی از جمله قلب مصنوعی، امکان تشخیص پزشکی از راه دور و تنظیم و معالجه قلب، تعیین DNA انسان توسط اثر انگشت و ۱۴ اختراع پزشکی دیگر است.
اشتیاق توفیق موسیوند به آموختن، او را در ابتدا به دانشگاه تهران و سپس با بورسیه‌ای که به‌دست آورد به دانشگاه آلبرتای کانادا راهی کرد. سالهای ابتدایی زندگی در کانادا برای دکتر موسیوند بسیارسخت گذشت. او علاوه بر یادگیری زبان و تحصیل در طول شبانه‌روز حتی مجبور به کار به‌عنوان یک ظرف‌شور بود. توفیق موسیوند پس از فارغ‌التحصیل شدن در رشته‌های مدیریت و مهندسی مکانیک با دختری کانادایی ازدواج کرده و در دهه ۱۹۷۰ سمت‌های متعددی را به‌عنوان یک مهندس برعهده داشت.
بعد از اختراع قلب مصنوعی به شهرت جهانی رسید و ریاست بسیاری از هیات‌‌های علمی و تخصصی و سمت استادی رشته های جراحی و مهندسی در دانشگاه‌های اوتاوا و کارلتون را برعهده گرفت. فعالیت‌های تحقیقاتی او باعث به‌وجود آمدن سالی ۱۰۰۰ شغل در کانادا و سرریز شدن بیش از ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در طی ده سال شده است.
2.علی اصغر خدا دوست برجسته‌ترین جراح چشم پزشک ایرانی
علی اصغر خدادوست در سال ۱۳۱۴ در شیراز به‌دنیا آمد. دبستان و دبیرستان را در زادگاه خود گذراند و پس از آن به‌عنوان آموزگار در دبستان داوری داراب مشغول به کار شد. در سال ۱۳۳۳ در آزمون ورودی دانشکده پزشکی شیراز شرکت کرد و با رتبه ممتاز در بین داوطلبان پذیرفته شد. دوره شش ساله پزشکی را با درجه ممتاز پشت سر گذاشت و پس از یک سال گذراندن دوره دستیاری چشم و گوش و حلق و بینی در بیمارستان نمازی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۴۱، از طرف دولت برای گذراندن دوره تخصصی در ایالات متحده برگزیده شد.
او توسط شخصیت‌های شناخته شده جامعه چشم پزشکی آمریکا به‌عنوان بهترین جراح پیوند قرنیه در دنیا معرفی شد. شهرت او علاوه بر مقالات علمی متعدد و تحقیقات گسترده درزمینه‌های مختلف و کیفیت درمان و تجربه در درمان جراحی، مدیون تحقیقات پایه‌ای در زمینه ناراحتی‌های سطح قرنیه است، تا آنجا که در پیوندهای قرنیه روی مکانیسم دفع پیوند به افتخار او Khodadoust line نامگذاری شده. او در شیراز، بیمارستان فوق تخصصی چشم دکتر خدادوست را بنا کرد.
3.پروفسور مجید سمیعی مشهورترین جراح مغز و اعصاب ایرانی
پروفسور مجید سمیعی درتاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۱۶ در شهر تهران چشم به جهان گشودند.او دوره دبیرستان را در دبیرستان شاهپور رشت به اتمام رساند و برای ادامه تحصیل به آلمان رفت. او در سن ۱۱ سالگی علاقه‌ی بسیار زیادی به جراحی مغز و اعصاب پیدا کرد و به همین دلیل در دانشگاه یوهانس گوتنبرگ در شهر ماینتس به تحصیل در رشته‌های زیست‌شناسی و پزشکی پرداخت. او به دلیل کسب عالی‌ترین نمرات در امتحانات پایان دوره پزشکی توانست جایزه ویژه وزارت علوم ایران برای برترین دانشجویان مقیم اروپا را دریافت کند.
او سپس دوره تخصصی جراحی مغز و اعصاب را زیر نظر کورت شورمن آغاز کرد و سال ۱۳۴۹ یعنی در سن ۳۳ سالگی موفق به دریافت مدرک بورد تخصصی در این رشته از کشور آلمان شد.
پروفسور سمیعی در سال ۱۳۵۰ نخستین دوره آموزشی جراحی میکروسکوپی را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۶ با کمک بنیاد فولکس‌واگن، اولین آزمایشگاه تمرین جراحی میکروسکوپی آلمان را تأسیس کرد.
او در سال ۱۳۵۶ ریاست دپارتمان جراحی مغز و اعصاب در بیمارستان نورداشتات شهر هانوفر آلمان را بر عهده گرفت. او در سال ۱۳۶۷ سمت استادی جراحی مغز و اعصاب دانشگاه پزشکی هانوفر را پذیرفت. پروفسور سمیعی چندین سال ریاست هر دو دپارتمان جراحی مغز و اعصاب در بیمارستان نورداشتات و دانشگاه پزشکی هانوفر را بر عهده داشت.
او در سال ۱۹۷۹ نخستین دوره آموزشی جراحی قاعده‌ی جمجمه در جهان را در شهر هانوفر پایه‌گذاری نمود و در سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱ به سمت ریاست فدراسیون جهانی انجمن‌های جراحی مغز و اعصاب برگزیده شد.
پروفسور مجید سمیعی در دهه ۱۹۹۰ یک مرکز خصوصی بین‌المللی علوم اعصاب را که به‌اختصار INI نامیده می‌شود، در مرکز شهر هانوفر آلمان تأسیس کرد. این مرکز که طراحی معماری آن برگرفته از شکل مغز است، از بهترین پزشکان بین‌المللی و جدیدترین تکنولوژی‌های پزشکی و خدماتی بهره می‌برد و به همین دلیل، باکیفیت‌ترین خدمات سلامتی را به بیماران سیستم‌های عصبی ارائه می‌کند. پروفسور سمیعی حدود ۱۴ سال پیش از ریاست دپارتمان‌های جراحی مغز و اعصاب در بیمارستان نورداشتات و دانشگاه پزشکی هانوفر اعلام بازنشستگی کرد و تمام توان خود را به توسعه این مؤسسه اختصاص داد؛ در حال حاضر ریاست INI را خود او و پسرش، پروفسور امیر سمیعی بر عهده دارند.
او همچنین در سال ۲۰۱۴ از سوی آکادمی جهانی جراحان مغز و اعصاب عنوان برترین جراح مغز جهان را به خود اختصاص داد.
4. محمد حسین ماندگار، پدر پیوند قلب ایران
محمدحسین ماندگار ۱۶ شهریور ۱۳۳۳ در تهران متولد شد. عمدهٔ تحصیلات ابتدایی و دبیرستان خود را در تهران گذراند و تحصیلات پزشکی خود را بین سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران تکمیل کرد. او فوق تخصص جراحی قلب و عروق خود را نیز در سال ۱۳۶۶ از دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران دریافت نمود.
محمدحسین ماندگار در سال ۱۳۶۷ برای بورس به انگلیس اعزام شد و به تیم جراحی دکتر دورال در دانشگاه لندن (بیمارستان گایز) و دکتر یاکوب (بیمارستان هرفیلد) پیوست، تا تحصیلات تکمیلی خود را در رشته جراحی قلب و عروق در این مراکز معتبر جهانی بگذراند؛ پس از آن طی یک دوره آموزشی در معتبرترین مراکز جراحی قلب دنیا از جمله مؤسسه قلب تگزاس آمریکا و بیمارستان سنت لوک (کانزاس سیتی) و دانشگاه هیوستون تگزاس در کنار اساتیدی همچون پرفسور دانتن کولی به کسب تجربه پرداخت.
ماندگار دوره‌های پیشرفته جراحی پیوند قلب را در سال ۱۹۸۸ میلادی در لوزان، در سال ۱۹۹۰ در پاریس، در سال ۱۹۹۱ در لندن و در نهایت در سال ۱۹۹۲ در وین گذراند؛ و با ماحصل تمامی تجربیات خود مؤسسه پیوند قلب و ریهٔ بیمارستان دکتر شریعتی (تهران) را که یک بخش کوچک بود راه‌اندازی کرد.
اولین پیوند قلب در ایران
محمدحسین ماندگار و همکارانش ۳۱ فروردین سال ۱۳۷۲ اولین عمل پیوند قلب در تاریخ ایران را به شکل موفقیت‌آمیز انجام دادند. او قلب پدر خانواده‌ای که ۴۸ سال داشت و دچار مرگ مغزی شده‌بود را به یک بیمار ۱۲ ساله که در صف گیرنده قلب قرار داشت، پیوند زد. از آن تاریخ تاکنون متجاوز از ۱۱۰ مورد پیوند قلب درایران توسط تیم جراحی پیوند قلب او انجام شده‌است. ایران عضو باشگاه ۱۰ کشور برتر جهان در زمینهٔ عمل پیوند قلب است و سالانه ۱۵ هزار عمل قلب در ایران انجام می‌شود و ۸۰ مرکز پیوند اعضا نیز در کشور فعال است.
5.دکتر سیدعلی ملک حسینی، پدر پیوند کبد ایران
او نخستین پیوند کبد در ایران از فرد زنده به زنده را انجام داد و در دائرةالمعارف پزشکی به‌عنوان پدر پیوند کبد در ایران معرفی شد. ملک در دومین دوره چهره‌های ماندگار، به‌عنوان چهره ماندگار در عرصه پیوند اعضای حیاتی و جراحی عروق شناخته شد. این متحصص حاذق، رئیس انجمن پیوند اعضای خاورمیانه است.
دکتر سید علی ملک حسینی در این رویداد افتخار آمیز موفق به کسب۲۰۲۰ recognition awards انجمن جهانی پیوند اعضا شد. کنگره بین المللی انجمن پیوند (TTS)جایزه ۲۰۲۰ recognition awards خود را به دکتر سید علی ملک حسینی پدر پیوند کبد ایران اهدا کرد تا از فعالیت‌های شبانه‌روزی و موفقیت‌های برجسته این پزشک ایرانی تقدیر کند.
او دوران نوجوانی و جوانی خود را در یاسوج و شیراز گذراند و پس از طی دوره متوسطه به دانشسرای عشایری شیراز راه یافت و لباس معلمی را بر تن پوشید سپس در آزمون کنکور شرکت نمود و وارد رشته دامپزشکی دانشگاه تهران شد.
ملک حسینی دوره فوق تخصصی پیوند کلیه و جراحی عروق را در سال ۱۳۶۶ در دانشگاه شهید بهشتی تهران گذراند و در سال ۱۳۶۹ برای طی دوره فوق تخصصی پیوند کبد راهی ایالات متحده آمریکا شد و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۲ نخستین پیوند کبد در ایران و خاورمیانه را به انجام رساند و لقب پدر پیوند کبد در ایران را از آن خود نمود.
او دوره تکمیلی پیوند کبد را در بسیاری از کشورهای از جمله انگلستان گذراند.
این کنگره بین المللی هر ساله جایزه recognition awards را به افرادی که تأثیر عمده‌ای بر پیوند عضو در جهان داشته‌اند، اهدا می‌کند.بیست و هشتمین کنگره بین المللی انجمن پیوند (TTS) از ۲۴ شهریور به مدت سه روز به طور مجازی برگزار شده است.
کنگره بین المللی انجمن پیوند در کانادا ، تنها انجمن جهانی در زمینه پیوند اعضا است که همه رشته‌های مرتبط به این موضوع را در برمی‌گیرد و فرصتی مناسب برای به اشتراک گذاشتن دانش و دستاوردهای جدید در زمینه اهدا و پیوند عضو است.
دکتر سید علی ملک حسینی، فلوشیپ پیوند کبد از دانشگاه پتسبورگ آمریکا، یکی از اساتید پیشکسوت و چهره‌های برجسته پیوند اعضا در جهان است که بزرگ‌ترین مرکز پیوند عضو جهان را در شیراز اداره می‌کند.
مرکز پیوند ابوعلی سینای شیراز از نظر تعداد پیوند در سال و توان علمی بزرگ‌ترین مرکز پیوند عضو در دنیاست. بیش از ۹۶ درصد از پیوندهای کلیه بیمارستان بوعلی سینا شیراز از اهداکنندگان مرگ مغزی است که این رقم در جهان کم سابقه است.
همچنین این مرکز با انجام ۶۳۸ پیوند کبد ، که ۹۳ درصد آن از اهدا کنندگان مرگ مغزی بود، در سال ۲۰۱۷ رکورد جهانی جدیدی ثبت کرد.
آموزش جراحان پیوند دیگر کشورها به ویژه انجمن پیوند اعضا در خاورمیانه، تاسیس ۱۲ مرکز پیوند در ایران و سایر کشورها و انتشار صدها مقاله در مجلات بین المللی از دیگر دستاوردهای مرکز تحت مدیریت دکتر ملک حسینی است.
طی سالهای گذشته از تلاش‌های دکتر ملک حسینی با چندین جایزه ملی و بین المللی قدردانی شده است. در ژانویه ۲۰۲۰ نیز به وی جایزه همکار افتخاری کالج جراحان آمریکا اعطا شد.
6. دکتر اسماعیل یزدی، پدر دندانپزشکی نوین ایران
او نخستین مطب محدود به دندانپزشکی را دایر و همزمان در بیمارستان پارس تهران به‌عنوان مسئول جراحی‌های دهان و فک و صورت شروع به فعالیت کرد و اولین جراحی‌های فک را طبق روش روز انجام داد. یزدی سال ۱۳۵۳ به مرتبه استادی ارتقا یافت و به واسطه فعالیت‌های درخشان دانشگاهی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی در سال ۱۳۶۹ به دریافت لوح استادی ممتاز مفتخر شد.
دکتر اسماعیل یزدی در 5 اردیبهشت1310 در قزوین چشم به جهان گشود. اصالت پدر وی یزدی و مادرش کاشانی بود. او سال اول ابتدایی را در قزوین گذراند و پس از آن خانواده به تهران مهاجرت کرد. دکتر یزدی دبیرستان را در مدرسۀ دارالفنون گذراند و در سال 1327 در کنکور شرکت کرد. گفتنی‌ست او در دبیرستان یکی از اعضای سازمان «نهضت خداپرستان سوسیالیست» بوده است. ایشان ابتدا وارد دانشکده علوم شد تا شیمی بخواند و یک سال بعد به دانشکده دندانپزشکی رفت. دکتر یزدی تخصص‌های آسیب‌شناسی و جراحی دهان و فک و صورت خود را از دانشگاه‌های هاروارد و تافتس آمریکا اخذ کرد. او ریاست دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران را از 1348 تا 1350 برعهده داشت. دکتر یزدی در این برهه، برای اولین‌بار در ایران، برنامۀ مدون رشته‌های تخصصی دندانپزشکی را تنظیم و اجرا کرد و به همین سبب او را «پدر دندانپزشکی نوین ایران» می‌دانند. او اولین جراحی‌های دهان و فک و صورت در ایران را در بیمارستان پارس انجام داده و بنیان‌گذار این رشته در دانشگاه تهران و بخش مرتبط با آن در بیمارستان‌های کشور است.
7. دکتر فرهاد شکوهی یکی از نوابغ پزشکی ایران
دکتر فرهاد شکوهی یکی از نوابغ پزشکی دنیا، متولد شهرستان فریدن می‌باشد. او در دانشگاه‌های آمریکا تروما(صدمات مغزی و ضایعات نخایی) و مدرس احیای پیشرفته قلب تدریس می‌کند.
دکتر شکوهی دستیار راندس باتیستا مشهورترین جراح قلب دنیا است. از جمله افتخارات او می‌توان به پژوهشگر برتر دانشگاه پکن سال۲۰۱۱، پژوهشگر برتر وزارت بهداشت چین سال ۲۰۱۱، مدرس نمونه انجمن قلب اروپا۲۰۱۳، و ده‌ها تقدیر نامه و جوایز دیگر از دانشگاه‌های یونان، چین، آمریکا، هنگ کنگ و …. اشاره کرد.
