آخرین عضو قبیله آمازون که روی تمدن را ندید، درگذشت. ناظرانی که این بازمانده تنها را ده‌ها سال رصد می‌کردند، او را در یکی از کلبه‌هایش مرده یافتند.
به گزارش هفت‌گرد، او بیش از ۲۵ سال در قطعه زمین حفاظت‌شده‌ای به وسعت ۳۰ مایل مربع (تقریبا ۴۸ کیلومتر مربع) به تنهایی زندگی می‌کرد و ناظران او را به دلیل کندن گودال‌های عمیق برای شکار حیوانات یا مخفی شدن در آن، «مرد گودال» می‌نامیدند.
در مورد قبیله او، اطلاعات کمی وجود دارد. علاوه بر این، پس از حمله کشاورزان محلی آمازون در دهه ۱۹۷۰، او تنها عضو باقی‌مانده بود و قبول نمی‌کرد با کسی از خارج ارتباط برقرار کند.
مقام‌های سازمان حفاظت از بومیان برزیل، فونای (Funai)، از سال ۱۹۹۶ ردیابی حرکات او در سرزمین بومی تانارو (Tanaru) را آغاز کردن و متوجه شدند او در یک ننو در یکی از کلبه‌هایش مرده است. سن او بین ۵۵ تا ۶۵ سال تخمین زده می‌شد.
مقام‌های مسئول معتقدند که او به مرگ طبیعی درگذشته است. آن‌ها هیچ اثری از افراد دیگر در محل و نشانه‌ای از خشونت یا کشمکش پیدا نکردند.
مسئولان گفتند که ظروف و اشیایی که مردم بومی در مکان‌های معمول خود استفاده می‌کردند، در کلبه این مرد، با نظم چیده شده بود.طبق فهرست‌بندی فونای، کلبه شماره ۵۳ مانند بقیه کلبه‌ها ساخته شده بود؛ یک سازه کاهگلی با یک ورودی و خروجی واحد و یک گودال به عمق دو متر در داخل.
فونای اعلام کرد که جسد این مرد برای آزمایش پزشکی قانونی به برزیلیا در بیش از یک هزار مایلی (تقریبا ۱۶۰۰ کیلومتر) منطقه حفاظت‌شده تانارو در ایالت روندونیا (Rondonia) برده شده است. این سازمان نگفت که آیا جسد بازگردانده خواهد شد یا نه.
کارزارهای حمایت از مردم بومی برای مرگ مرد گودال، سوگواری و به گاوچران‌های محلی حمله کردند؛ زیرا تصور بر این بود که آن‌ها قبیله او را قتل‌عام کرده‌اند تا زمین‌های‌شان را بگیرند.
وقتی فونای برای اولین بار قبیله بی‌نام سرزمین تاناروی آمازون را در اوایل دهه ۱۹۹۰ کشف کرد، بقایای خانه‌هایی را پیدا کرد که به نظر می‌رسید با تراکتور، با خاک یکسان شده‌اند.
مونته ریل، روزنامه‌نگار و نویسنده‌ای که بر کار فونای در منطقه تمرکز دارد، در سال ۲۰۰۹ در کتاب خود به نام «آخرین فرد قبیله»، می‌نویسد: «آن‌طور که در گزارش‌های بعدی مشخص شد، گاوچران‌های آمازون افرادی را استخدام کرده بودند تا به مردم بومی شلیک و سپس در تلاش برای پنهان کردن حضور خود از چشم فونای، مستندات آن را با تراکتور از دهکده حذف کنند. مسئولان قتل‌عام هرگز مجازات نشدند.»
فیونا واتسون، مدیر پژوهش و حمایت از «سوروایول اینترنشنال» (Survival International)، در واکنش به مرگ مرد گودال، گفت: «هیچ فردی از خارج نام این مرد را نمی‌دانست یا حتی اطلاعات زیادی درباره قبیله‌اش نداشت- و با مرگ او، نسل‌کشی مردمش کامل شد. زیرا این در واقع یک نسل کشی بود- پاک کردن عمدی کل مردم به دست گاوچران‌های تشنه زمین و ثروت.»
«او نه تنها نماد ظلم و خشونتی وحشتناک بود که در سراسر جهان به نام مستعمره‌سازی و منفعت بر مردم بومی تحمیل شد، بلکه نماد مقاومت آن‌ها بود.»
«ما فقط می‌توانیم تصور کنیم که او در زندگی‌اش چه وحشت‌هایی را شاهد بود و پس از کشته شدن دیگر اعضای قبیله‌اش، تنها ماندن را تجربه کرد؛ اما او در برابر تمام تلاش‌ها برای برقراری تماس قاطعانه مقاومت کرد و روشن کرد که می‌خواهد او را به حال خود بگذارند.»
خود این مرد در سال ۲۰۰۹ از حمله مهاجمان مسلح جان سالم به در برد. فونای ابتدا پس از یافتن دو فشنگ ساچمه‌ای دور انداخته‌شده در جنگل، می‌ترسید که او کشته شده باشد.
این سازمان گفت که گاوچران‌های مالک بخشی از زمین‌های معلوم حفاظت‌شده تانارو مقصر بوده‌اند. مالکان به‌شدت با وضعیت حفاظت‌شده زمین‌ها که آن‌ها را از کشاورزی منع می‌کند، مخالف‌اند.
خوزه الگایر، مسئول هماهنگی سازمان محلی فونای، در آن زمان به روزنامه فولیا التر (Folha Altair) گفت: «صاحب یکی از مزارع از ما راه‌حل می‌خواهد. او می‌خواهد این مرد بومی را به سرزمین دیگری منتقل کنند.»
او افزود: «آن‌ها به صراحت گفته‌اند که اگر مرد بومی را پیدا کنند، به او شلیک خواهند کرد.»
در برزیل امروزی، سه سال پس از ریاست‌جمهوری ژاییر بولسونارو، واتسون نگران است که کشاورزان دولت را به طرف خود بکشند. رئیس‌جمهوری ۶۶ ساله در طول دوران ریاست‌جمهوری خود- که در حال حاضر در رقابت‌های انتخاباتی خود برای انتخاب مجدد عقب مانده- برای باز کردن مناطق حفاظت‌شده بومی و دیگر زمین‌های حفاظت‌شده برای کشاورزی و معدن نهایت تلاش خود را کرده است.
او همچنین سرپرستی جنبش جنگل‌زدایی آمازون را برعهده داشت که به رغم تعهد بولسونارو برای پایان دادن به قطع غیرقانونی درختان تا سال ۲۰۲۸، در ۱۵ سال اخیر، به بالاترین حد خود رسید. گزارش تازه‌ای از طرف گروهی از مبلغان نشان می‌دهد که خشونت علیه مردم بومی در دوره بولسونارو افزایش یافت.
واتسون گفت که اگر منافع خصوصی در برزیل حرف اول را بزند، قبیله بی‌نام «مرد گودال» آخرین قبیله‌ای نخواهد بود که در تاریخ گم می‌شود.
او گفت: «اگر رئیس‌جمهوری بولسونارو و متحدانش در تجارت کشاورزی به خواسته‌های خود برسند، این داستان تا زمانی که همه مردم بومی کشور از بین بروند، بارها و بارها تکرار خواهد شد.»
وضعیت حفاظت شده زمین تانارو با قانون مربوط به حفاظت از زمین «ال‌پی‌او» (LPO) تثبیت شد؛ یک اقدام موقت در محل در مورد هفت منطقه بومی در سراسر برزیل که فعالیت اقتصادی را در منطقه‌ای که در محدوده مرزبندی دائمی است، ممنوع می‌کند.
سوروایول اینترنشنال گفت که بولسونارو قصد دارد با منقضی شدن قانون مربوط به حفاظت از زمین، آن را از پیش پا بردارد. این خیریه از فراخوان دیده‌بان حقوق بشر در مورد افراد بومی منزوی که تازه با آن‌ها تماس برقرار شده، حمایت کرد تا همه قوانین مربوط به حفاظت از زمین تمدید شوند و تمام کشاورزان، چوب‌برها یا معدنچیانی که قصد دارند در زمین‌های حفاظت‌شده کار کنند، بیرون رانده شوند.