هنر های رزمی شامل دامنه وسیعی از فعالیتهایی است که تکنیکهای مبارزه، تمرینات فیزیکی و روشهای نظم ذهنی و دیگر مهارتها را در برمیگیرد. هنرهای رزمی از فرهنگهای باستانی آسیا سرچشمه گرفته است و امروزه در سراسر دنیا برای دفاع شخصی، ورزش، سلامتی، رشد فکری، نیروهای پلیس و رقابت ورزشی به کار میرود.
به گزارش هفتگرد، تعداد خیلی کمی از فعالیتها مثل هنرهای رزمی اسطورهها و افسانههای زیادی در مورد منشا پیدایششان دارند. صدها تمرین تحت عنوان هنرهای رزمی وجود داشته است و بعضی از آن تمرینات به طور مخفیانه به نسلهای بعدی رسیده است. علاوه بر این، هنرهای رزمی در کشورهایی توسعه یافت که از نظر تاریخی از دنیای غرب جدا شده بودند؛ بنابراین، نظریهها و عقاید متناقض زیادی در مورد منشا هنرهای رزمی وجود دارد. آنچه بهعنوان هنرهای رزمی شناخته شده است، از فرهنگهای باستان آسیا شامل چین، هند و ژاپن شروع شد. در چین و هند، اشیای مصنوعی با قدمت 2000 تا 4000 ساله یافت شده است که روی آنها نقاشی افراد در حال انجام هنرهای رزمی کشیده شده است. چی کونگ، یکی از قدیمیترین سیستمهایی است که شاید بهعنوان یک هنر رزمی در نظر گرفته شود. برخی از مورخان معتقدند که 5000 سال قدمت دارد و از چین باستان سرچشمه میگیرد. برخی محققان تاریخ توسعه هنرهای رزمی را به قرن ششم بعد از میلاد برمیگردانند. طبق افسانههای موجود، زمانی که یک راهبه ی بودایی به نام بودی دارما آیین بودا، تمرینات یوگا و تکنیکهای مدیتیشن را به معبد شائولین در چین آورد.
هنرهای رزمی شامل مفاهیم ذهنی و همچنین تکنیکهای فیزیکی است و تحت تاثیر بسیاری از سیستمهای مذهبی و فلسفی شرق بوده است. فلسفه تائو بر آن است که جهان باید در چارچوب قوانین تعادل و هماهنگی عمل کند و افراد باید بر اساس اصول و ریتم طبیعت زندگی کنند. هنرهای رزمی این مفاهیم تعادل و سازش را در جریان طبیعی وقایع ترویج میدهد. آیین بودا معتقد است که بنیانگذاران اولیه هنرهای رزمی در روش های تنفس کشیدن، مدیتیشن و تکنیک های ذهنی و معنوی آگاهی داشته اند. آیین کنفوسیوس چینی ها با رفتارهای اخلاقی در زندگی روزمره سروکار داشت و هنرهای رزمی اغلب مربوط به این موضوعات است. برخی هنرهای رزمی، از جمله تای چی و روش های مختلف کونگ فو از چی کونگ توسعه یافته اند. چی کونگ به معنی ” ترویج انرژی” و سیستمی است که جهت افزایش جریان ” چی” بدن ( انرژی حیات جهانی که مطابق فلسفه ی چینی پاسخگوی سلامتی و قدرت می باشد)، ابداع شده است. طب سنتی چینی نیز برای درک بهتر از بدن و سلامتی، مفاهیم گرفته شده از هنرهای رزمی را ترکیب کرده است. چون ورزش درمانی یکی از روش های اصلی درمان در طب سنتی چینی است، بسیاری از استادان هنرهای رزمی، درمانگران متخصص هستند. در واقع، زیر گروهی از چی کونگ به عنوان چی کونگ طبی در چین وجود دارد که برای درمان مجموعه ی وسیعی از بیماری ها و اختلالات به کار می رود. اگرچه بیشتر این تحقیق (درباره ی چی کونگ طبی) در چین انجام شده است، بسیاری از آن به انگلیسی ترجمه شده است. اکنون ویدئویی در دسترس است که مفاهیم اساسی چی کونگ طبی را معرفی میکند.
هنرهای رزمی از چین به دیگر کشور های آسیایی گسترش یافت و در نهایت به ژاپن رسید، جایی که بسیاری تغییرات جدید شکل گرفته و کاراته اصطلاحی عمومی برای هنرهای رزمی ژاپن بود. هنر های رزمی در ژاپن تحت تاثیر آیین بودا و سنت جنگجویان سامورایی بود، و بسیاری از سلاحها نیز به عنوان روش های مبارزه بهبود یافتند. برخی مدارس ژاپن در آموزش خود ارزشهای بوشید و (راه و رسم ساموراییها) تصویب کردند. این سیستم روی اصول ذهنی و فیزیکی شدید و استفاده از هنرهای رزمی به عنوان ابزاری برای روشن فکری ذهنی تاکید می کند. هنرهای رزمی در کره، ویتنام و تایلند نیز گسترش یافت.
هنرهای رزمی تا سال 1945 به بعد برای جهان غرب بسیار ناشناخته بود، هنگامی که چند سرباز سابق آمریکایی و بریتانیایی در جنگ جهانی دوم، هنرهای رزمی ژاپنی را به ژاپن اشغالی برگرداندند. در طول دهه 1970، به دلیل چندین برنامه تلویزیونی محبوب و بازیگر پر جذبه، بروسلی، موجی از علاقهمندی به هنرهای رزمی در آمریکا به وجود آمد. با رابطه بهتر و مخفیکاری کمتر در میان مربیان، هنرهای رزمی چینی از جمله تای چی و چی کونگ به آمریکا کشیده شد. امروزه مدارس هنرهای رزمی در سراسر آمریکا وجود دارد و هنرهای رزمی صنعت چند میلیون دلاری است. هنرهای رزمی فعالیتی محبوب برای دفاع شخصی، ورزش، تمرین فیزیکی، معنویت و سلامتی در سراسر جهان است. فرمهای جدید هنرهای رزمی شامل کالاری پیاتو (kalarippayattu) در جنوب هند، اسکریما در فیلیپین، پنجاک سیلات (pentjak silat) در مالزی، کاراته در اکیناوا، آیکیدو در ژاپن و کاپوئرا در برزیل است.
مزایای هنرهای رزمی
هنرهای رزمی دفاع شخصی را آموزش میدهد و به بهبود اعتمادبهنفس و عزتنفس کمک میکند. درصورتیکه بهعنوان یک ورزش به کار رود، به بهبود تعادل، قدرت، استقامت، انعطافپذیری و حالت قرارگیری صحیح بدن کمک میکند و همچنین به کاهش وزن و تقویت عضلانی کمک میکند. هنرهای رزمی از لحاظ ذهنی کنترل استرس، افزایش تمرکز و نیروی اراده را به فرد یاد میدهد. بعضی هنرهای رزمی مانند چی کونگ و تای چی توسط افراد سالخورده و افرادی با شرایط سلامتی بهمنظور طول عمر، پیشگیری از بیماریها و درمان آنها به کار میرود. برخی مربیان ادعا میکنند که هنرهای رزمی را میتوان بهعنوان تمرینات ذهنی، ایجاد تعادل، آرامش و دانش برای رزمیکاران حرفهای به کاربرد.
مفاهیم بنیادی هنرهای رزمی
بسیاری از هنرهای رزمی مفاهیم بنیادی فلسفه سنتی چینی را به کار میبرند “چی” انرژی اساسی حیات در جهان است. چی نیروی حیاتی نامرئی در بدن است که زندگی را برپا میدارد. این انرژی در غذا، هوا، آب و نور خورشید وجود دارد. تنفس دارای بیشترین مقدار چی انسان است، زیرا بدن بیش از هر ماده دیگری از هوا استفاده میکند. همه هنرهای رزمی روی تکنیکهای تنفس تاکید میکنند. بسیاری حرکات و تمرینات ذهنی برای افزایش جریان چی در بدن در نظر گرفته شده است که قدرت کلی بدن را بهبود میبخشد. افسانههای زیادی در مورد استادان هنرهای رزمی وجود دارد که چنان کنترلی بر انرژی “چی” شان داشتند که فقط با نگاه کردن به حریفشان، او را پرتاب میکردند. هنرهای رزمی را که روی تکامل و استفاده از انرژی چی تاکید میکنند، هنرهای رزمی درونی مینامند. در مقابل، در هنرهای رزمی بیرونی بر تمرینات فیزیکی، روشهای مبارزه و استفاده از سلاحها تمرکز میشود. برخی هنرهای رزمی ترکیبی از هنرهای رزمی درونی و بیرونی است.
چی در طول بدن و کانالهای انرژی (که به آنها مریدین میگویند)، حرکت میکند. روی این گذرگاههای انرژی نقاط خاصی وجود دارد که انرژی چی در آنها انباشته شده است. برخی هنرهای رزمی تکنیکهای دفاعی را که از دانش این نقاط در بدن استفاده میکند، آموزش میدهند. در اینگونه هنرها، اگر این نقاط را به روش صحیحی فشار دهید، مهاجم را بیحرکت میکنید. در هنرهای رزمی، تکنیکهای ورزشی و ماساژ نیز جهت تحریک جریان انرژی در کانالهای بدن و برای بهبود سلامتی به کار میرود.
مفاهیم یین و یانگ نیز در هنرهای رزمی مهم است. یین و یانگ دو مفهوم جداگانه اما اصول تعریفی از جهان هستند که مدام با هم در تعامل، تاثیر و تضادند. یین با ویژگیهایی مانند سردی، انفعال، تاریکی، تسلیمشدن و درونگرایی مرتبط است. یانگ نیز با گرما، فعالیت، روشنایی، جسارت، برونگرایی و غیره سروکار دارد. حرکات یین و یانگ در هنرهای رزمی برای متعادل کردن و برابر کردن یکدیگر به کار میرود. هنرهای رزمی این آگاهی و استفاده از یین یا ویژگیهای انفعالی را که توسط بسیاری ورزشها و تکنیکهای مبارزه نادیده گرفته شده است، ترویج داد. مفهوم دیگری که در هنرهای رزمی به کار میرود، این است که یکی با خشونت آشنا میشود، یکی یاد میگیرد از این خشونت جلوگیری و با آن مقابله کند. هدف نهایی برخی هنرهای رزمی مانند آیکیدو، آموزش آرامش است.
هفت هنر رزمی
هنرهای رزمی عموما به دو گروه سخت و نرم، درونی و بیرونی، یین و یانگ طبقه بندی می شوند، اما همه این گروهها باید این جنبههای مکملی را در بر داشته باشند. هنرهای درونی از جمله چی کونگ روی قدرت درونی و تسلیم شدن متمرکز میشود. در هنرهای سخت مانند کاراته روی قدرت و سرعت عضلانی، مهارت شکستن و تکنیکهای پرتابی با تاثیر ویرانگر تمرکز می پشود.
1.هنر رزمی کاراته
به معنی دستهای خالی است. این روش مبارزه از جزایر اکیناوای ژاپن سرچشمه میگیرد. اکنون، کاراته اصطلاحی عمومی برای همه هنرهای رزمی ژاپنی است. در کاراته روی حرکات تهاجمی و تدافعی تاکید و از تکنیکهای گلاویزی و کشتی جلوگیری میشود. رزمیکاران کاراته یاد میگیرند چگونه ضربات قوی و سریعی به اعضای بدن بزنند (مانند لگدهای خطرناک با پاها). کاراته نیز شامل سبکهای سخت و نرم است.
2.هنر رزمی کونگ فو
در زبان چینی به معنی ” مهارت” است و اصطلاحی عمومی برای طیف کاملی از هنرهای رزمی است که در چین به وجود آمدهاند. در چین کونگ فو را ووشو مینامند. کونگ فو شامل هزاران تکنیک سخت و نرم برای موقعیتهای دفاعی و تهاجمی است. در کونگ فو از ضربات مشت، ضربات پا، گلاویز شدن، حرکات دفاعی و سلاحهای خاص استفاده میشود. در این هنر، ممکن است از روشهای درونی نیز برای افزایش و بهبود انرژی چی استفاده شود.
3.هنر رزمی آیکیدو
هنر رزمی نسبتا جدیدی است که در دهه 1930 توسط مربی ژاپنی به نام موری هی اوشیبا (Morihei Ueshiba) ابداع شد. اوشیبا مردی مذهبی بود که میخواست یک هنر رزمی بدون خشونت را به وجود آورد. آیکیدو به زبان ژاپنی به معنی ” مرتبط با انرژی زندگی” است. در این هنر به رزمیکاران تکنیکهای متنوعی برای خلع سلاح کردن مهاجم آموزش داده میشود. در آیکیدو روشهای درونی نیز جهت ترویج انرژی چی بدن آموزش داده میشود. آیکیدو را “طریقه آرامش” نامیدهاند، زیرا شامل اهداف فلسفی عشق و هارمونی بهعنوان روشی برای کاهش تضاد و خشونت است.
4.هنر رزمی جیوجیتسو
یک هنر رزمی ژاپنی است که بر انعطافپذیری، سرعت و روان بودن حرکت تاکید میکند. این هنر شامل ضربات پا، ضربات مشت، تکنیکهای قفلکردن، حرکات ضربهای و همچنین استفاده از سلاح است. تکواندو یک هنر رزمی کرهای به معنی ” هنر دستوپا” است که شامل انواع تکنیکهای قوی دست و پاست. کنپو نوعی شمشیربازی سنتی ژاپنی است که به هنرجویان یاد میدهد چگونه از سلاحهای مختلف به روش آرام، سریع و موثر استفاده کنند. کنپو روی نظم و اخلاق نیز تاکید میکند.
5.هنر رزمی هاپکیدو
یک هنر رزمی کرهای که با استفاده از قفل مفاصل، ضربات، مشتها و دیگر حرکات به حریف خود حمله میکند. در هاپکیدو از شمشیر، نانچیکو، طناب، عصا و دیگر وسایل سخت استفاده میشود. همچنین هاپکیدو بیشتر بر استفاده از حرکات دایرهای تمرکز میکند. گرچه از روی تشابه اسمی که با آیکیدو دارد به نظر میرسد که شبیه هم باشند؛ اما این دو سبک کاملا با یکدیگر متفاوت هستند.
6.هنر رزمی جودو
یک هنر رزمی ژاپنی نسبتا مدرن است (در سال 1882 ایجاد شده). جودو هنری رزمی است که اساسا گلاویز شدن در آن زیاد بوده و هدف آن زمین زدن، گیر انداختن، مهارکردن و حتی ازکارانداختن بازوان حریف است بهگونهای که منجر به تسلیمشدن وی شود. جودو تنها یک مبارزه فیزیکی نمیباشد؛ بلکه یک مبارزه فکری نیز هست بدینگونه که یک جودوکار موفق باید قادر باشد حرکات حریف را از قبل پیشبینی کرده و با عکسالعمل خود پاسخ مناسبی به آن بدهد.
7. هنر رزمی تکواندو
تکواندو یک هنر رزمی کرهای برای دفاع از خود است که یکی از قدیمیترین اشکال هنرهای رزمی نیز بهحساب میآید (قدمت آن به بیش از 2000 سال پیش از میلاد برمیگردد) و به طور گستردهای در جهان انتشار پیدا کرده است. تکواندو بر روی ضربات لگد بلند و تکنیکهای سریع دست تکیه دارد که این حرکات، آن را از دیگر هنرهای رزمی محبوب و ورزشهای رزمی، همانند کاراته متمایز میسازد. از لحاظ بدنی، تکواندو باعث افزایش قدرت، سرعت، تعادل، انعطافپذیری، و استقامت میشود. یک مثال برای اتحاد جسم و روح در تکواندو، شکستن تختههای چوبی، آجر و یا کاشی است که هم به تسلط فیزیکی بر تکنیک، و هم به تمرکز ذهنی برای جمعکردن قدرت فرد نیاز دارد.