سرپرست سازمان فاوای شهرداری تهران نگهداری از ۸۰۰ شیت نقشه در گنجینه موزه نقشه تهران را یک فرصت طلایی برای مطالعه در خصوص اطلاعات جغرافیایی دانست و گفت: بالغ بر ۲۰۰ نقشه از این مجموعه به شهر تهران اختصاص دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد.
به گزارش هفت‌گرد، موزه نقشه تهران به مناسبت روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی و روز مهندسی نقشه‌برداری از محمدرضا سحاب پیشکسوت نقشه‌نگاری ایران تقدیر به‌عمل آورد.
در این مراسم که با حضور اساتید، کارشناسان و علاقه‌مندان به موضوعات نقشه‌برداری برگزار شد، هادی محضرنیا سرپرست سازمان فاوای شهرداری تهران، محمدرضا سحاب رئیس هیات مدیره موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب (نخستین مؤسسه جغرافیایی و نقشه نگاری در ایران و منطقه خاورمیانه) و مرتضی صدیقی سرپرست معاونت فنی و تولید اطلاعات مکانی سازمان نقشه برداری کشور به بیان نقطه‌نظرات خود پرداختند.
هادی محضرنیا سرپرست سازمان فاوای شهرداری تهران در آئین بزرگداشت روز نقشه‌بردار گفت: از ۱۵ سال پیش تاکنون سازمان فاوای شهرداری تهران به حوزه جغرافیا ورود کرده است و گذشت زمان نشان داده این پیوند برای مدیریت شهری اتفاقی بزرگ و جذاب بوده است.
او با بیان اینکه حوزه مدیریت شهری با پهنه جغرافیا و داده‌های مکانی سرو کار دارد، تاکید کرد: از نظر حوزه فناوری، آنچه در گذشته تهران و در علوم نقشه‌برداری و کارتوگرافی تهیه شده است همان‌قدر مهم است که امروز استفاده از سامانه‌های الکترونیکی مبتنی بر GIS اهمیت دارد.
سرپرست سازمان فاوای شهرداری تهران با اشاره به اینکه موزه نقشه تهران به عنوان بخشی از مرکز آمار و رصد شهری، در زیر مجموعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران فعالیت می‌کند، گفت: تولی‌گری این موزه نشان‌دهنده اهمیت موضوع مدیریت حال و پیش‌بینی آینده تهران برای کسانی است که در حوزه‌های رصد و آمار شهری وGIS کار می‌کنند.
او نگهداری از ۸۰۰ شیت نقشه در گنجینه موزه نقشه تهران را یک فرصت طلایی برای مطالعه در خصوص اطلاعات جغرافیایی دانست و گفت: بالغ بر ۲۰۰ نقشه از این مجموعه به شهر تهران اختصاص دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد.
محضرنیا افزود: در روز بزرگداشت مهندسی نقشه‌برداری به نمایندگی از شهرداری تهران اعلام می‌کنم سازمان فاوا با همکاری مرکز مطالعات شهر تهران، آمادگی انجام کارهای پژوهشی مشترک با همه کارشناسان را در خصوص بهره‌برداری از نقشه‌های موجود در موزه نقشه تهران را دارد.
او با ابراز امیدواری از اینکه موزه نقشه تهران به کانون حضور پژوهشگران و علاقه‌مندان به حوزه‌های GIS، جغرافیا، نقشه‌برداری، نقشه‌نگاری و حوزه گردشگری تبدیل شود، افزود: امیدواریم در مسیر پیش‌رو سازمان نقشه‌برداری کشور نیز با حمایت فنی و پژوهشی در کنار سازمان فاوای شهرداری تهران باشد تا شاهد انجام پروژه‌های بزرگ باشیم.
اصالت نام خلیج‌فارس با بررسی ۲۵ هزار سند، مستندنگاری دقیق شده است
محمدرضا سحاب رئیس هیات مدیره موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب نیز در ابتدای سخنانش با ابراز تاسف از اینکه نقشه‌ای از ایران قبل از اسلام پیدا نشده است، گفت: قدیمی‌ترین نقشه‌هایی که در آن نام خلیج فارس ذکر شده را مربوط به نقشه‌نگاران یونانی است.
او با اعلام اینکه در دوره بعد از اسلام، نام خلیج فارس در اولین نقشه جهان که توسط ابوموسی خوارزمی با همکاری ایرانیان تهیه شده است، در این رابطه اظهارکرد: قدمت این نقشه به قرن دوم هجری بازمی‌گردد و از اصالت کامل برخوردار است.
سحاب با مقایسه شرایط زمان قرون وسطی و دوره اسلام گفت: دغدغه نقشه در آن زمان در اروپا کمتر بود چرا که اروپایی‌ها مبتلا به تفتیش عقاید بودند و در زمانه‌ای بود که گالیله تهدید به سوزانده شدن شد؛ اما دقیقا در همین زمان مسلمانان به دلایلی مثل شناسایی قبله و تعیین باج و خراج، نیازمند شناخت مسیرها و در اختیار داشتن نقشه بودند، بنابراین نقشه‌های دقیقی تهیه شده که نشان از اصالت نام خلیج فارس دارد.
رئیس هیات مدیره مؤسسه جغرافیایی سحاب به مستندنگاری دقیق اصالت نام خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: در این راستا تاکنون ۲۵ هزار سند جمع‌آوری شده است که برای آن زحمت‌های زیادی کشیده شده، به‌طوری که تنها برای بررسی یک نسخه از نقشه‌ای که در کتابخانه ملی اتریش نگهداری‌شود، سه سفر به وین صورت‌گرفته تا سندی از نقشه خواجه نصیرالدین طوسی که به فارسی نستعلیق است و در آن نام خلیج فارس نوشته شده است، تهیه شود.
این استاد نقشه‌نگاری در ادامه به شرح مسیری پرداخت که عباس سحاب پدربزرگش از سال ۱۳۱۵برای راه‌اندازی موسسه جغرافیائی و کارتوگرافی سحاب طی کرده است و در این رابطه اظهار کرد: زمانی که عباس سحاب با تمسخر دو خارجی مواجه شد که با وجود ادعای برخورداری از تمدنی کهن هنوز در این کشور یک نقشه پایتخت وجود ندارد، به تلاش بی وقفه و شبانه روزی به مدت شش ماه ادامه داد تا نخستین نقشه توریستی شهر تهران را تهیه کرد و در ادامه با راه‌اندازی موسسه، نام خود را به عنوان پدر کارتوگرافی نوین ایران ثبت کند.
او خاطرنشان کرد: عباس سحاب نخستین کارتوگرافی است که نقاشی و گرافیک را وارد نقشه‌های عمومی کرد و بدین ترتیب مخاطب توانست با نقشه ارتباط برقرار کند، به طوری که این روش از سوی نشنال جئوگرافیک مورد استفاده قرار گرفت.
شکل نوین نقشه‌برداری از اروپا الگوبرداری شد
رضا شیرازیان نویسنده کتاب‌های «تهران‌نگاری؛ بانک نقشه‌ها و عناوین مکانی تهران قدیم» و «اطلس تهران قدیم»نیز با حضور در این نشست، اظهار کرد: از زمان نقشه‌های اولیه تا روی کارآمدن نقشه‌برداری نوین، فاصله‌ی زمانی ۸۰۰ ساله‌ای وجود دارد و بعد از آن شکل نوین نقشه‌برداری از اروپا الگوبرداری شد و بنیان نقشه‌برداری نوین از سازمان جغرافیایی ارتش شکل گرفت.
شیرازیان به معرفی چهار شخصیت مهم در زمینه شکل‌گیری نقشه‌برداری نوین در ایران اشاره کرد و گفت: میراز تقی‌خان امیرکبیر با برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی دارالفنون و فراهم‌کردن زمینه‌ی آموزشی نقشه‌برداری در ایران و نیز ناصرالدین‌شاه به دلیل توجه و علاقه شخصی و عمومی به موضوع نقشه‌برداری توانستند طلایی‌ترین دوره از نقشه‌برداری نوین را رقم بزنند.
این کارشناس افزود: ذوالفقار بیک معروف به ذوالفقارخان مهندس نیز با تهیه نقشه دقیق از شهرهای مختلف ایران و نیز محمدتقی‌خان مقدم که بعدها معروف به احتساب‌الملک شد و نخستین شهردار تهران بود از دیگر افرادی هستند که به عنوان نمادهای نقشه‌برداری نوین ایران شناخته می‌شوند.
میزان بهره‌برداری از اطلاعات مکانی شاخص رشد کشورهای توسعه‌یافته است
در ادامه این مراسم، مرتضی صدیقی سرپرست معاونت فنی و تولید اطلاعات مکانی سازمان نقشه‌برداری کشور نیز با تاکید بر اینکه نقشه‌ها و داده‌های اطلاعات مکانی اساس شکل‌گیری برنامه توسعه در کشور هستند، خاطر نشان کرد: شاخص رشد کشورهای توسعه‌یافته میزان بهره‌برداری و برخورداری از اطلاعات مکانی بوده و قرار گرفتن سازمان نقشه‌برداری کشور در ذیل سازمان برنامه و بودجه به درستی تبیین‌کننده این جایگاه مهم است.
او با تشریح جایگاه مهندسی نقشه‌برداری در فعالیت‌های عمرانی گفت: اطلاعات تهیه‌شده در حوزه نقشه‌برداری اساس مطالعات اولیه، طراحی، اجرا و در نهایت پایش یک پروژه بوده که گواهی بر جایگاه مهم این فن در توسعه و عمران دارد.
بر اساس گزارش روابط عمومی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، این مراسم از چندین دهه فعالیت مستمر محمدرضا سحاب مدیرعامل مؤسسه جغرافیایی سحاب با اهدای لوح یادبود، قدردانی شد.