بیشتر اوقات در مورد تغییرات آب و هوایی، تاثیر آن بر شهرها و ساکنان آن صحبت می‌شود اما کمتر به این موضوع توجه می‌شود که شهرها و به ویژه برنامه‌ریزی و طراحی آن می‌تواند تغییرات آب و هوایی را از طریق شکل‌گیری یک جزیره گرمایی شدت بخشد.
به گزراش هفت‌گرد و به نقل از استیت، شهرهای سراسر جهان در طول سال‌های اخیر شاهد گرم‌ترین تابستان‌ها بوده است. در حالی‌که امواج گرما همیشه بخشی از شرایط تابستانی در استرالیا بوده اما شرایط کنونی عادی نیست و شهرهای بزرگ شدت و مدت‌زمان بی‌سابقه‌ای از روزهای گرم را تجربه می‌کنند. این موضوع به این دلیل است که تغییرات اقلیمی و تشدید امواج گرما و اثرات آن همچنان ادامه دارد.
شهرها از طریق شکل‌گیری اثر جزیره گرمایی در تغییر آب و هوا نقش دارند. نتایج تحقیقات نشان داده یک جزیره گرمایی شهری می‌تواند ۲ تا چهار درجه سانتیگراد در مناطق شهری در مقایسه با حومه‌های بیرونی و تا ۱۵ درجه سانتیگراد در مقایسه با پارک‌ها یا مناطق روستایی به دما اضافه کند. در واقع علت این موضوع این است که گرما در شهرها به دام می‌افتد و یک حباب گرما ایجاد می‌کند.
جزیره گرمایی شهری به دلیل ترکیبی از طراحی ضعیف شهری، ساختمان‌های با تراکم بالا، کاهش سرعت باد، مصالح با جرم حرارتی بالا، آلبیدو(درصد بازتاب نور از سطح) کم، نفوذپذیری کم، محوطه‌سازی ضعیف و آلاینده‌های صنعت و ترافیک ایجاد می‌شود.
جزیره گرمایی شهری می‌تواند در تمام طول سال رخ دهد و خطر مرگ ناشی از استرس گرمایی و گرمازدگی را به ویژه میان افراد آسیب‌پذیر افزایش دهد. بار این گرمای شدید هم معمولا بر دوش گروه‌های کم درآمد است که نمی‌توانند خانه‌های خود را خنک کنند. بقای محیط زیست طبیعی در شهرها نیز در معرض خطر است زیرا جانورانی مانند پروانه‌ها، زنبورهای عسل و کوالاها به دلیل استرس گرمایی از بین می‌روند.
همچنین استرس گرمایی پیامدهای معیشتی برای آن دسته از کسانی که خارج از منزل کار می‌کنند، به همراه دارد و این پیامدها از طریق هزینه‌های انرژی بالاتر برای تامین سرمایش، بر آنان فشار وارد می‌کند.
ساختمان‌ها و زیرساخت‌های فیزیکی نیز می‌تواند تحت تاثیر استرس گرمایی قرار گیرد و باعث ایجاد ترک، کمانش یا خرابی در زیرساخت‌های در معرض دید مانند جاده‌ها، پل‌ها و خطوط ریلی شود.
تسهیلات جهانی برای کاهش و بازیابی بلایا در سال ۲۰۱۸ پیش‌بینی کرد جهان تا سال ۲۰۵۰ به حدود یک میلیارد مسکن جدید نیاز خواهد داشت که معادل ۲ برابر شدن موجودی ساختمان فعلی است. ما در حال ساختن شهرهای جدید و متراکم‌سازی شهرهای موجود با سرعتی سریع هستیم اما آن را با در نظر گرفتن اثر جزیره گرمایی و سازگاری با تغییرات آب و هوایی طراحی نمی‌کنیم.
بام‌ها و دیوارهای سبز، افزایش فضای سبز و پوشش سایبان، مزارع شهری، ذخیره آب طوفان و افزایش نفوذ آب زیرزمینی و همچنین گسترش روسازی‌های بسیار بازتابنده تنها برخی از راهکارها برای کاهش گرمایش شهرهاست.
با این حال نتایج تحقیقات نشان می‌دهد اثربخشی چنین راهبردهایی تا حد زیادی به شرایط محیطی مانند اقلیم‌شناسی محلی، جغرافیا و توپولوژی سطح بستگی دارد؛ بنابراین راهبردهای مورد اشاره در مقیاس محلی لزوما اثر جزیره گرمایی در سطح شهر را کاهش نمی‌دهد.
تمرکز و توجه به اثر جزیره گرمایی مستلزم درک روابط متقابل بین مورفولوژی شهری، زیرساخت‌های سبز و آبی، شرایط آب و هوایی محلی و روندهای اقتصادی و سیاسی و همچنین زیرساخت‌های سبز مانند درختان خیابان، پارک‌ها و باغ‌های حیاط خلوت و نیز زیرساخت‌های آبی مانند طراحی شهری حساس به آب و امکان نفوذ آب باران در خاک است. فضای سبز و آبی بیشتر نه تنها گرما را کاهش می‌دهد بلکه به شکل قابل توجهی برای ساکنان شهر تنوع زیستی محلی به همراه دارد.
برای جلوگیری از گرمایش شهرها لازم است طراحی شهری، مقررات و استانداردهای طراحی ساختمان به روز شود. مصالح ساختمانی و روسازی‌های با آلبیدو کم و افزایش روسازی‌های متخلخل با نفوذپذیری زیاد آب می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر کاهش گرمای شهرها داشته باشد.
همچنین می‌توان پوشش سایبان و بام‌های سبز را اجباری کرد. بام‌های سبز ثابت کرده‌اند که یک راهبرد موثر برای کاهش دمای هوای بیرون و مصرف انرژی است.