هفتگرد– فرهنگ مردم این خطه در ارتباط با عوامل متعدد جغرافیایی، تاریخی، مذهبی و تحت تأثیر گرایش های متعدد اجتماعی، فرهنگی شکل گرفته و نوع مستقلی از فرهنگ های فولکلوریک را به وجود آورده است. اگرچه فرهنگ و سنن مردم منطقه ماکو از بسیاری جهات با فرهنگ عمومی سایر نقاط کشورمان مشابهت‌هایی دارد، ولی در عین حال با ویژگی‌هایی همراه است که مهم‌ترین آن تکامل زبانی و زایش های ویژه فرهنگی در عرصه های مختلفی زبان و هنر است. در حال حاضر مردم ماکو، به زبان های ترکی و کردی تکلم می کنند. اسلام دین غالب مردم منطقه است که هر دو مذهب شیعه و سنی طرفدارانی دارد. اما مذهب اکثریت مردم شیعه است. مردم منطقه مانند سایر ساکنین ایران، مراسم مشابهی به مناسبت‌هایی همچون عید نوروز، عید قربان، عید فطر و … برگزار می کنند. نحوه انجام این مراسمات در کل همچون سایر مناطق است، ولی از نظر درجه اهمیت تفاوت‌هایی دارد.
ایوان فرهاد (بام فرهاد)
در۷ کیلومتری شهر ماکو در کنار جاده ماکو بازرگان در روستای سنگر قرار گرفته است. این اثر در مجاورت یک دژ تاریخی مربوط به دوره اورارتو ساخته شده و متعلق به قرن هفتم ق.م می باشد؛ که شامل یک پله کان حجاری شده سنگی ارتباطی با سه اتاق تو در تو با تاقچه های سنگی است. در مجاورت آن و در کنار رودخانه قربانگاه این شهر باستانی واقع شده است.
کلیسای زور زور
کلیسای زور زور در ۲۰ کیلومتری ماکو و در روستای بارون واقع است. این کلیسا، شامل دو کلیسای قدیم متعلق به قرن هفتم و یک کلیسای دیگر متعلق به قرن 14 میلادی است که روی کلیسای قدیمی ساخته شده است. بنای این کلیسا در سال 1367 به دلیل آبگیری سد بارون، با حفظ مدارک معماری و با مصالح موجود عینا به نقطه ای مرتفع تر در 600 متری محل اصلی منتقل گردیده است. کلیسای زور زور تنها اثر ثبت شده منطقه آزاد ماکو در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
چشمه ثریا
چشمه ثریا، چشمه ای بزرگ و دیدنی در شمالی ترین نقطه جغرافیایی ایران بین مرز ایران و ترکیه واقع شده است. مجاورت با کوه های پوشیده از برف آرارات در خاک ترکیه و حضور عشایر و روستاهای متعدد با فرهنگ ها و آداب و رسوم های مختلف در مسیر این چشمه، آن را به عنوان یکی از قطب های گردشگری و طبیعت گردی منطقه آزاد ماکو مطرح کرده است.
آبگرم شوط
چشمه آب گرم شوط در محیطی دلپذیر و مفرح در حاشیه شهر شوط واقع شده است. آب گرم شوط دارای دو سرچشمه اصلی است که به فاصله تقریبی 40 متری بر روی تپه ای با ارتفاعی متفاوت از هم واقع شدهاند. مظهر اصلی چشمه را یک حوضچه طبیعی به شکل نامنظم تشکیل می دهد که در اثر رسوب گذاری آب آن حوضچه هاي طبيعي و جالبي را به وجود آورده است كه روي حوضچه ها استخرهایی ساخته شده است.
تالاب بورالان
تالاب با ارزش بورالان در منطقه کوه های آرارات و در مرز ایران و ترکیه واقع شده است. این تالاب مرزی از محل مرز مشترک ایران – ترکیه در ضلع جنوبی رود خانه قره سو در شمال روستای دیم قشلاق شروع و در امتداد مرز ایران و ترکیه تا ناحیه موسوم به چشمه ثریا که سرچشمه رودخانه قرسو است امتداد می یابد این تالاب زیستگاه انواع مختلف گونه های آبزی و کنار آبزی بوده و یکی از زیباترین جاذبه طبیعی در منطقه می باشد که می تواند مورد بازدید دوستدارن طبیعت قرار گیرد.
منطقه شکار ممنوع آغ گل
اين منطقه با وسعتي قريب 90 هزار هكتار در شمال شرقي شهرستان ماكو واقع شده است و مرتفع‌ترين نقطه آن 2362 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. منطقة آغ گل با توجه به شرایط طبیعی، پوشش گیاهی مناسب و شرایط زیستی خوب، از قدیم زیستگاه گونه های مختلفی از حیات وحش بوده و طی چند سال اخیر به منظور احیای نسل وحوش منقرض شده، تعدادی قوچ و میش وحشی از جزیره کبودان دریاچة ارومیه زنده گیری و در این منطقه رها سازی شده است.
قلعه قبان
در ضلع شمال غربی شهر ماکو، صخره ای است دارای فرورفتگی و برآمدگی بسیار شگفت انگیز و دیدنی که در اصطلاح محلی، قیه نامیده می شود. این صخره بی نظیر هم چون سایبانی، بخش وسیعی از فضا را در بر گرفته که در زیر همین سایه، آثار تاریخی و معماری جالبی باقی مانده که به آن قلعه می گویند و این قلعه را نیز برج و باروهای زیبا و مستحکمی دربر گرفته که به صلابت و عظمت قلعه افزوده است. قلعه قبان یکی از بناهای زیبای تاریخی ماکو است و در بافت قدیمی شهر ماکو در زیر کلاهک سنگی مشرف به این شهر واقع شده است. این منطقه زیباترین و در عین حال ترسناک ترین محلی است که انسان می تواند در آن زندگی کند؛ محدوده قلعه قبان در گذشته بافت اصلی شهر با حصارها، برج و باروهای بلند، پادگان نظامی و مراکز اقامتی و خدماتی در زیرسایه کلاهک بزرگ سنگی قرار داشته و در دوره های تیموری، صفوی، قاجار و معاصر آباد بوده است.
