در سالهای اخیر برخی دیگر از آلایندهها مانند ذرات معلق بیشتر از ۱۰ میکرون و دیاکسیدنیتروژن در برخی مقاطع تبدیل به آلاینده شاخص شدهاند این در حالیست که سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران براساس اطلاعات سال ۹۶ تهیه و در سال ۹۸ منتشر شده است. در این سیاهه بیشتر به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ و کمتر به دیگر آلایندهها توجه شده است به گفته مدیر واحد مدلسازی و پیشبینی شرکت کنترل هوای تهران سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران از نیمه اول سال آینده آغاز میشود.
موجودی، فهرست یا سیاهه انتشار آلایندههای هوا، محاسبه میزان آلایندههای موجود در جو است. یک موجودی انتشار معمولاً شامل کل انتشارات مربوط به یک یا چند گاز خاص گلخانهای یا آلایندههای هوا است که منشاء آن در همه دستههای منبع در یک منطقه جغرافیایی خاص و در یک بازه زمانی مشخص است. به عبارتی سیاهه انتشار شامل مجموعهای از دادهها است که انتشار آلایندگی تولیدی از منابع گوناگون را به تفکیک مکانی و زمانی بیان میکند.
هدف از تولید سیاهه انتشار، کمی سازی مقادیر آلایندگی تولیدی از منابع مختلف، شناسایی، اهمیت سنجی و مقایسه منابع مختلف برای آلایندههای گوناگون، تولید مقادیر اولیه مورد نیاز برای مدلهای پراکنش آلودگی هوا و مدلهای عددی فتوشیمیایی بزرگ یا کوچکمقیاس، اجرا و اثرسنجی سناریوهای مختلف کاهش آلودگی هواست.
فاز اول پروژه محاسبات سیاهه انتشار آلایندگی شامل مونوکسید کربن (CO)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، هیدروکربنهای آلی فرار (VOCs)، اکسیدهای گوگرد (SOx) و ذرات معلق (PM) است که اولین نسخه از سیاهه انتشار در سال ۱۳۹۸ برای ۱۰ کلانشهر آلوده کشور از جمله شهرهای تهران، مشهد، کرج، اصفهان، تبریز، شیراز، اراک، اهواز، قم و کرمانشاه تهیه شد.
حسین شهبازی ، درباره آخرین سیاهه انتشار شهر تهران اظهار کرد: آخرین سیاهه انتشار در سال ۹۸ منتشر شده که برای سال پایه ۹۶ است. بهطور معمول هر چهار تا پنج سال یک بار سیاهه انتشار را بهروزرسانی میکنند و این به میزان تغییر و تحول در منابع آلاینده بستگی دارد.
وی با توجه به اقدامات انجام شده برای تهیه سیاهه انتشار جدید گفت: برنامهریزیهای لازم و انجام اولویتبندی برای بهروزرسانی سیاهه انتشار منابع آلاینده شهر تهران در حال انجام است.
شهبازی درباره تدوین سیاهه انتشار جدید برای آلایندههای هوا اظهارکرد: تغییر و تحولات چشمگیری در ماهیت منابع آلاینده شهر تهران رخ نداده است که منجر به دگرگونی سهم منابع آلاینده و از اولویت خارج شدن برخی راهکارهای کاهش آلودگی هوا شده باشد اما برنامهریزی برای به روزرسانی سیاهه انتشار نیز میتواند انجام شود.
مدیر واحد مدلسازی و پیشبینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به موانع تهیه سیاهه انتشار جدید اشاره کرد و ادامه داد: موانع بودجهای و منابع همیشه وجود دارد که در سالهای اخیر نیز پررنگتر شده است همچنین دسترسی به اطلاعات لازم برای تهیه سیاهه انتشار سختتر شده و اخذ اطلاعات زمانبرتر است.
وی توضیح داد: در سیاهه انتشار به حجم بسیار زیادی اطلاعات از منابع آلاینده مختلف از خودرویی تا صنایع و نیروگاهها نیاز داریم. بدین جهت ممکن است به علت اتفاقات سایبری و مواردی از این دست، در تهیه سیاهه انتشار جدید، پروتکلهای اخذ اطلاعات سختگیرانهتر شده باشد، به همین دلیل پروسه اخذ اطلاعات زمانبر خواهد شد البته این به عنوان احتمال است و هنوز اطلاعات دقیقی نداریم.
مدیر واحد مدلسازی و پیشبینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به مهمترین تغییرات ایجاد شده در شهر تهران اشاره کرد و گفت: تغییر در ترکیب ناوگان خودرویی از مهمترین تغییرات است. خودروهای در حال تردد به لحاظ سن و فناوریهای جدید دچار تغییر و تحولاتی شدهاند همچنین تعدادی خودرو از چرخه حمل و نقل حذف شده است.
وی ضمن اشاره به این تغییرات گفت: این تغییرات در میزان تولید آلودگی منابع آلاینده موثر بوده و بهتر است گام به گام با تغییرات جلو برویم و سیاهه انتشار را با شرایط فعلی تطبیق دهیم تا فاصله و شکافها میان منابع اطلاعاتی و واقعیتها زیاد نشود.
شهبازی در پایان درباره زمان تهیه سیاهه انتشار جدید گفت: در نظر است تا بهروز رسانی سیاهه انتشار شهر تهران از نیمه اول سال آتی آغاز شود.