در مراسم بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار که با معرفی کتابخانه‌ها، مسئولان و کتابداران نهادی برگزیده کشور برگزار شد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از اینکه بخش مهمی از نیاز داخلی صنعت نشر کشور برطرف شده، به‌طوریکه حدود ۸۰ درصد کتاب‌های درسی با کاغذهای تولید داخل تامین می‌شوند، سخن گفت.
به گزارش هفت‌گرد، همزمان با سی‌اُمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، مراسم بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با حضور سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و روسای کمیسیون‌های مختلف و سایر مسئولان فرهنگی روز سه‌شنبه (۲۴ آبان) در تالار وحدت برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این مراسم ضمن تبریک فرا رسیدن ایام هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران گفت: روز ۲۴ آبان ماه مصادف با سالگرد ارتحال علامه طباطبایی است؛ شخصیتی موثر در جریان انقلاب اسلامی که با نگارش آثار ارزشمند و تربیت شاگردانی بزرگ، همچنان از اثرات وجودی ایشان بهره‌مند هستیم. به‌طوریکه بخش بزرگی از نظریات جریان انقلاب اسلامی از نظریات بزرگانی سرچشمه می‌گیرد که در محضر علامه طباطبایی تلمذ کرده‌اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه خطاب به رئیس جمهور گفت: جناب آقای رئیسی ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با ظرفیت بالایی روبه‌رو هستیم. بیش از ۳۸۰۰ کتابخانه در سراسر کشور داریم که بر این اساس رتبه اول در منطقه و جهان اسلام را در این حوزه به خود اختصاص داده‌ایم. همانطور که در سفرهای استانی مشاهده کردیم ما با انبوهی از پروژه‌های نیمه‌کاره مواجه هستیم که از دوره‌های گذشته برجای مانده و به باری سنگین بر دوش دولت تبدیل شده‌اند. در این میان خوشبختانه با تکمیل پروژه‌های کتابخانه‌ای و توسعه کتابخانه‌ها در استان‌های مختلف روبه‌رو هستیم و در روستاهای دوردست نیز از طریق خودروهای حمل کتاب خدمات کتابخانه‌ای ارائه می‌شود. همچنین شبکه بزرگی از کتابداران که بخش مهمی از لشکر فرهنگی جمهوری اسلامی هستند، در گمنامی در حال خدمت‌رسانی به جامعه‌اند.
او با اشاره به توجه دولت به رفع مشکلات معیشتی کتابداران بیان کرد: حمایت از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و توسعه کتابخانه‌ها سیاست راهبردی حوزه فرهنگ است. بنده از روز اول شروع خدمت همواره بر رفع مشکلات کتابداران تاکید کردیم و این موضوع را در اولویت برنامه‌ها قرار دادیم و جلسات متعددی در این زمینه برگزار شد که امیدواریم شاهد حل بخش اعظمی از مشکلات کتابداران عزیز باشیم.
اسماعیلی همچنین اظهار کرد: بحث حل مشکلات کاغذ در دستور کار ما بوده است و با دستور مستقیم جناب آقای رئیس‌جمهور نیازهای کاغذی ما تا حد زیادی برطرف شده؛ به طوری که در روزها و ماه‌های اخیر شاهد افزایش تیراژ نشریات در کشور بوده‌ایم. سیاست اصولی دولت این است که صنعت نشر ملی شود و موضوع کاغذ را از وابستگی به خارج رها کند. خوشبختانه بخش مهمی از نیاز داخلی را برطرف کرده‌ایم بطوریکه حدود ۸۰ درصد کتاب‌های درسی را با کاغذهای تولید داخل تامین می‌کنیم که به همین مناسبت فردا جشنی را تدارک دیده‌ایم.
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این مراسم ضمن بیان اینکه ایده و آرمان تبدیل کتابخانه به پایگاه اجتماعی، علاوه بر مجامع علمیِ جهانی، در ایران هم در سطح آکادمیک و هم در سطح اجرایی مطرح است، گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ هـجری شمسی، نهادی است فرهنگی با هویت اسلامی ایرانی، نافذ و اثرگذار بر جامعه، دارای کارکردهای آگاهی‌بخشی، اطلاع‌رسانی، آموزشی و ارشادی، زمینه‌ساز ارتقای مطالعه مفید، دارای نیروی انسانی متعهد، متخصص و آموزش دیده با حفظ جایگاه اول کشور در منطقه و موفق در رساندن کشور در زمره پانزده کشور برتر جهان از جهت سرانه فضا، عضو، منابع و امانت کتابخانه‌ای. نباید از این نکته غافل شد که در حال حاضر هم وضعیت خوبی را در منطقه به لحاظ سرانه کتابخانه‌ای داریم، در منطقه و جهان اسلام اول هستیم، در آسیا نیز جزء چهار کشور برتر هستیم.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به جایگاه کتابخانه‌های عمومی در سیاست‌گذاری‌های نوین بیان کرد: کتابخانه‌های عمومی در کنار دیگر مؤسسات و نهادهای تمدنی از جمله مساجد که در تمدن‌سازی اسلامی – ایرانی مرکزیت و محوریت دارند، به عنوان مرکزی برای نقش‌آفرینی اجتماعی تعریف می شود.
او در ادامه با اشاره به نقش کتابخانه‌های در بحران‌های طبیعی و اجتماعی، افزود: نقش برجسته کتابخانه‌های عمومی در بحران‌های طبیعی و اجتماعی و نیز نقش آفرینی در کاهش آسیب‌های اجتماعی جامعه خدمت‌گیر به ویژه در مناطق محروم و آسیب‌خیز از لحاظ اجتماعی، از دیگر وجوه اشتراک کتابخانه با مفهوم عمومی آن است. مطمئناً تحقق رسالت اجتماعی کتابخانه، مشروط به وجود عواملی پیشین است. عوامل پیشینی که در اینجا از آن با عنوان «الزامات تبدیل کتابخانه به پایگاه اجتماعی» نام می برم و بدان اشاره شد، به ترتیب در پنج محور «مردم»، «کتابدار»، «مدیران»، «منابع کتابخانه ای» و «برنامه و خدمات» خلاصه می‌شود.
رمضانی سپس اظهار کرد: منظور از مردم، «مخاطبان، خدمت گیران در معنای عام و همه مردم» است؛ از هر رنگ و قومیت و مذهب و با هر تفکر و سلیقه‌ای که باشند. واژه «عمومی» در «نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» نیز دارای همین معناست؛ بنابراین، مردم حتی اگر همه آنان هیچ گاه به کتابخانه مراجعه نکنند، مصرف کنندگان بالقوّه خدمات کتابخانه‌ای به شمار می آیند؛ «مدیران» نیز باید برای این «همه» برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کنند و «کتابداران» به عنوان رکن اصلی ارائه خدمات و تعریف برنامه‌ها و ارائه منابع کتابخانه‌ای، هم باید آمادگی فکری و مهارت فردی برای ارائه خدمت به «همه گروه‌های سِنّی و شناختی» را داشته باشند. در این صورت است که کارکرد اجتماعی کتابخانه را تحقق بخشیده‌ایم. از میان این طبقه‌بندی پنج گانه، «منابع انسانی» سهم بسیار مهمی در اجرای این رسالت اجتماعی دارد. کتابخانه‌ها در صورتی به پایگاه اجتماعی تبدیل خواهند شد که این اضلاع، به صورتی همنوا، هماهنگ و منسجم و مطابق با شرح وظایف شان عمل کنند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش پایانی صحبت‌هایش خطاب به رئیس‌جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به نمایندگی از جامعه ۷۵۰۰ نفری کتابداران و چند میلیونی اعضای کتابخانه‌های عمومی از رئیس‌جمهور ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت در توجه به موضوع فرهنگ مخصوصاً کتاب و کتابخوانی و علی‌الخصوص کتابخانه‌های عمومی و کتابداران قدردانی می‌کنم؛ چه‌آنکه حضور امروز جناب آقای رئیس جمهور در این جلسه مهر تاییدی بر توجه عملی به این مهم است. بعد از سالها ما و همکارانمان در سراسر کشور دلگرم حضور مقام عالی دولت در این جلسه شدیم. درخواست می‌کنم اهتمام دولت به تکمیل پروژه‌های کتابخانه‌های مرکزی استانها در جهت ارتقاء شاخص‌های فرهنگی هر منطقه و توسعه‌ی کتابخانه‌های سیار و روستایی در جهت تحقق شعار عدالت فرهنگی دولت استمرار یابد. نمی‌شود از کتابخانه‌ها به عنوان پایگاه فرهنگی و اجتماعی گفت و از همکاران زحمتکش و خدومم، یاد نکنم. کتابداران عزیزی که بی هیچ هیاهویی در راستای گسترش، فرهنگ مطالعه و کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنند و هیچ موضوعی مانع خدمت صادقانه‌ی آنها نگردیده.
او در پایان سخنان خود گفت: جناب آقای دکتر رئیسی همکاران من با مشکلات معیشتی و اقتصادی جدی مواجه هستند؛ البته وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی از ابتدای تشکیل دولت پیگیر حل مسئله بوده‌اند اما نگاه عدالت‌محور و فرهنگ دوست حضرتعالی و خلق مهربان شما به بنده این جسارت را می‌دهد تا امروز و در این محفل صمیمی این درخواست را با شما مطرح نمایم و خواهش کنم با دستور ویژه‌تان مشکلات معیشتی این عزیزان زحمتکش در عرصه‌ی فرهنگ را مرتفع فرمایید تا این نهاد همچنان قدرتمند به فعالیت‌های خود به عنوان یک پایگاه مردمی و عمومی ادامه دهد.
محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هم در این مراسم گفت: ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی یکی از دغدغه‌های فرهنگی رهبر حکیم و فرزانه انقلاب است. ایشان در مقام یک کتابخوان حرفه‌ای تاکیدات مکرری به مسئولین و متولیان فرهنگی نسبت به ترویج این معروف پسندیده در جامعه دارند و در بیانات اقشار مختلف مردم را به کتابخوانی توصیه کرده‌اند. گزارش‌ها و آمارهای رسمی منتشرشده از خانه کتاب و ادبیات ایران حاکی از آن است که به لحاظ اقتصادی و حجم تولیدات بر خلاف برخی القائات، مردم عزیز ما کتابخوان هستند. ما رتبه اول در منطقه و جهان اسلام و رتبه چهارم آسیا به لحاظ شاخص‌های کتابخانه‌ای، افتتاح کتابخانه‌های مرکزی در برخی از مراکز استانها، توسعه کتابخانه‌های سیار، گسترش و ارتقای خدمات برای اقشار مختلف جامعه به ویژه گروه‌های خاص، به‌سازی تجهیزات، گسترش خدمات فراکتابخانه‌ای هستیم و این امر نشان می‌دهد در مسیر درستی قرار داریم. با این حال قطعا در کنار مسیر پیموده‌شده راه درازی در پیش داریم. باید تلاش بیشتری داشته باشیم تا به وضعیت مطلوب برسیم و به تاسی از رهبر ادبی و کتابخوان مان کتابخوان و کتاب دوست شویم و کتاب در متن زندگی مان قرار گیرد.
او همچنین بیان کرد: در این مراسم همکاران و همیاران ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ۱۱ سرفصل و ۳۳ بخش تقدیر خواهند شد. این انتخاب در پی ساعت‌ها کار کارشناسی انجام‌شده و دقت و عدالت در انتخاب‌ها مورد توجه قرار گرفته است. پس از تشکیل کارگروه‌های تخصصی در ادارات مختلف، پرونده‌ها از داده‌های مختلف در سامانه‌های نهاد اعم از سامانه مدیریت سامانه فرهنگی سامانه آموزش گردآوری شد. عملکرد کتابخانه‌ای و فرهنگی به همراه نقطه نظرات استان در حوزه‌های مختلف اعمال شد و در نهایت پرونده‌ها در کمیته انتخاب نفرات برتر که با حکم دبیرکل محترم منصوب شدند، مورد بررسی قرار گرفت.
دبیر هفته کتاب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور سپس از دست‌اندرکاران اجرای ویژه‌برنامه گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار تقدیر کرد.
در این مراسم، کتابخانه‌ها، مسئولان و کتابداران نهادی برگزیده کشور به شرح زیر معرفی شدند:
کتابخانه نهادی برتر کشوری (مسئول و کتابدار برتر)
کتابخانه علامه محمد تقی ایوانکی استان سمنان (سکینه پازوکی، زینب کمیزی )
کتابخانه ولیعصر(ع) هشتگرد استان البرز (سعیده عبدالملکی، اعظم کرمی )
مسئول برتر کتابخانه نهادی
خدیجه فتحی کلپاشا از کتابخانه شهیدان عباس زاده آمل استان مازندران
مریم مجدهادی از کتابخانه خاتم الانبیاء(ص) رشت استان گیلان
طاهره صفرپور از کتابخانه محقق العلما استهبان استان فارس
زهرا احمدیان از کتابخانه عمومی امام خمینی(ره) بهارستان استان اصفهان
طیبه عبدلی مرویلی از کتابخانه ولایت ملایر استان همدان
مهناز نادری از کتابخانه ابوعلی سینا سنبل آباد استان زنجان
زهرا احمدی از کتابخانه خیام حاضرمیل استان ایلام
کتابدار برتر نهادی
کبری حیدری از کتابخانه امام باقر(ع) نظرآباد استان البرز
پروین رنجبر از کتابخانه محقق العلما استهبان استان فارس
محبوبه احمدوند از کتابخانه ولایت ملایر استان همدان
صدیقه انصاری نیا از کتابخانه شهید شیخ علی کلانتری زارچ استان یزد
کتابخانه برتر کشوری در حوزه ارائه خدمات تحویل کتاب درب محل
کتابخانه ارغوان تهران (ندا ناطقی)، استان تهران
کتابخانه علامه حلی کرج (سیده مریم امیرطزنجی)، استان البرز
کتابخانه فرهنگ آبادان (محمدعلی فرهادی)، استان خوزستان
کتابخانه برتر کارگروهی
کتابخانه امام رضا (ع) مهران (کلثوم وحیدی نیا-فاطمه بشاره صیفی-مریم گلچین)، استان ایلام
خیر برتر کشوری در حوزه سازمان ها و نهادهای حامی
مجید قاسمی، بانک پاسارگاد
کاظم قلم چی، بنیاد علمی آموزشی قلم چی
محمد مقتومی، شهردار مراغه
علی صفری، شهردار نظرآباد
میثم یاری، قاضی حوزه ریاست دادگستری کل استان تهران