«سینماحقیقت» تنها یک جشنواره نیست، محلی برای گفتگوست. فضایی برای تبادل نظر و شنیدن صداهای مختلف. جهانی رنگارنگ و پرشور که از «زندگی و هنر» سخن می‌گوید
به گزارش هفتگرد، شانزدهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت پس از پنج روز به پایان راه رسید و عصر امروز جمعه ۲۵ آذرماه مراسم اختتامیه آن در تالار وحدت با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیران سینمایی و جمعی از اهالی سینمای مستند برپا شد.
در این مراسم محمد حمیدی مقدم – دبیر جشنواره- به ارائه گزارشی از این رویداد پرداخت و گفت: ۵۷ مستند در بخش مسابقه، ۳۲ فیلم در بخش بین‌الملل، پنج مستند خارجی در بخش نمایش‌های ویژه، ۱۲مستند در جایزه شهید آوینی و ۱۰ اثر خارج از مسابقه، تمام حقیقتِ امسال نیست و حضور مستندسازان استانی، برگزاری نشست‌های صمیمانه و رودرروی مستندسازان با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی، برپایی کارگاه‌های انتقال تجربه و همراهی سینماگران و کارشناسان داخلی و بین‌المللی با جشنواره، نشان می‌دهد که پس از ۱۶ دوره پرفراز و نشیب، نهالِ تنومندِ «سینماحقیقت»، بخشی انکار نشدنی از سینمای مستند ایران است.
او با اشاره به اینکه جشنواره شانزدهم «سینماحقیقت»، رنگ و بوی ایران بزرگ را داشت افزود: دغدغه خروج از پایتخت، تمرکززدایی و تحقق عدالت فرهنگی برای همه ایران، در این دوره تجلی یافت. «سینماحقیقت» برای آینده، پیشنهادی تازه دارد. سینمای مستند از محفل‌های کوچک و جشنواره‌ها می‌گذرد تا به مخاطبان بیشتری برسد و تصویرگر ایرانی وسیع باشد، ایرانی که نماد همدلی و یکپارچگی است.
وی با اشاره به استقبال مخاطب از فیلم‌ها یادآور شد: پیش از شروع جشنواره، گروهی از انکار حقیقت گفتند، اما حقیقت انکار شدنی نیست، «سینماحقیقت» تنها یک جشنواره نیست، محلی برای گفتگوست. فضایی برای تبادل نظر و شنیدن صداهای مختلف. جهانی رنگارنگ و پرشور که از «زندگی و هنر» سخن می‌گوید و مگر می‌شود این دو را تحریم و انکار کرد؟ شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»، فضایی برای دیده شدن جوانانی بود که در استان‌ها فیلم می‌سازند. ۲۸ مستندساز از ۱۶ استان در کنار جشنواره بودند و «ایران بزرگ» را به پردیس سینمایی ملت آوردند.
حمیدی مقدم همچنین گفت: همراهی سینماگران داخلی و چهره‌های فرهنگی و هنری بین‌المللی با «سینماحقیقت» یکی دیگر از امتیازهای این دوره است. سینمای ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حرف‌های بسیاری برای مخاطبان خارج از مرزها داشته و در منطقه، ممتاز و درخشان بوده است. امسال، همراهی چهره‌های فرهنگی از منطقه و کشورهای همسایه، زمینه تبادل نظر و بحث‌ها و نقدهایی را فراهم کرد که پیشتر، کمتر شنیده بودیم. در زمینه نقد و نظر، در این دوره، شاهد فضایی تازه بودیم، این تصویر چند وجهی و جذاب، از این دوره به یادگار خواهد ماند.
وی خطاب به مستندسازان اظهار کرد: سینمای مستند ایران به آثار جستجوگر و مطالبه‌گر زنده است، به نظر می‌رسد بعضی مستندسازان، محافظه‌کارند و ترجیح می‌دهند از حاشیه امن خود بیرون نیایند. سینمای مستند، به باور همه ما، با جسارت معنا می‌گیرد و بدون آن، تهی و کمرنگ است. امید که مستندسازان جوان، جسورانه پای به میدان بگذارند و از منظری تازه به دنیا نگاه کنند.
دبیر جشنواره و مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در ادامه خطاب به اسماعیلی – وزیر ارشاد – گفت: به عنوان عضوی از خانواده سینمای مستند ایران بر خود واجب می‌دانم از مسائلی که این خانواده با آن درگیر است بگویم. از بودجه ناچیز تولید اثر در سینمای مستند، که با توجه به افزایش تورم و هزینه فیلمسازی، هنوز ناچیز است و با بودجه تولید فیلم‌های سینمایی و سریال، قابل مقایسه نیست. از دغدغه‌های معیشتی بسیاری از مستندسازان و از مدارا نکردن بعضی‌ها گلایه می‌کنم. مستندسازان، برای اصلاح امور، برای رفع مشکلات و برای بیان حقیقت، می‌کوشند و نگاهی مصلحانه و دلسوزانه دارند. توجه بیشتر به آنان و تمرکز بر مطالباتشان، این خانواده ی بزرگ را به امنیت و آرامش می‌رساند.
در ادامه این مراسم جوایز بخش بین‌الملل اهدا شدند.
بهترین مستند کوتاه بین‌الملل: به صورت مشترک به «یک قایق روی دریا» به کارگردانی آرمان قلی‌پور و «کشیم عاشق» به کارگردانی امیر آقاعبداللهی
بهترین مستند نیمه بلند بین‌الملل: «نردبان ایوان» ساخه نیکلای بم
بهترین مستند بلند بین‌الملل: «سه نهزارم» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور
جایزه هیات داوران بخش مسابقه بین‌الملل: «مدار چهل و پنجم» به کارگردانی لارنس ابوحمنان
جایزه هیات داوران بخش مسابقه مستند بلند بین‌الملل: محسن برمهانی، سوپریو سن و لئونید ساوین
جایزه ویژه هیات داوران: «زندگی فولادی» به کارگردانی مانوئل باوئر از پرو
جایزه شبکه مستند: «پس از مرگم» ساخته عبدالرضا نعمت‌اللهی
جایزه شهید آوینی:
تندیس برنزی: به صورت مشترک به «عملیات دماوند» ساخته احسان مشکور و «در پس جنگ» به کارگردانی محمدحسین محمودیان
تندیس نقره‌ای: به صورت مشترک به «پاییز پنجاه سالگی» به کارگردانی محسن اسلام زاده و «قرار روز شانزدهم» به کارگردانی محمداحسان اصغرزاده
تندیس طلایی: «سه نهزارم» ساخته بهروز نورانی‌پور
در ادامه این مراسم محمد خزاعی – رییس سازمان سینمایی – در سخنانی بیان کرد: پیش از حوادث اخیر، جنبش «می‌تو» با حمله به سینمای ایران شروع شد. تهمت‌هایی زده شد اما دفاعی از سینماگران نشد. بیانیه «تفنگت را زمین بگذار» امضا شد، بیانیه سیاسی بود و ربطی به سینما نداشت. از دوستانم در صنف سوال کردم و اشاره کردم ما حزب سیاسی نیستیم. ما فراتر از احزاب و رویدادهای سینمایی هستیم. آنچه امروز رخ داده ادامه حوادثی است که پشت سرگذاشتیم.
او افزود: گروهی ابراز همدردی می‌کنند. گروهی تحت تاثیر فضای موجود واکنش نشان می‌دهند. دسته سوم که خیلی آشکار مقابل اصول می‌ایستند. این دسته سوم رسما می‌گویند ما مخالف نظام هستیم. در خیابانِ سینما نمی‌شود یک طرفه رفت. اینجا هنوز جمهوری اسلامی است، چیزی عوض نشده و کسی حق ندارد به رهبر و پیر و مراد ما توهین کند. این کشور تقدیم کسی نمی‌شود. تحت تاثیر رسانه‌های معاند نباشید. این وقایع تمام می‌شود و کشور ما به سمت پیشرفت حرکت می‌کند.
او تاکید کرد: بیانیه نوشتن درمان درد سینمای ایران نیست. مشکلات معیشت و اقتصادی عده بسیاری از سینماگران نباید دستاویز بازی‌های سیاسی شود.
رییس سازمان سینمایی همچنین بیان کرد: من مدتی سکوت کردم اما دیشب دلم به درد آمد. نمی‌دانستم به خانواده شهدا چه بگویم، در این کشور خون‌ها ریخته شده. تا زمانی که من در سازمان سینمایی هستم و آقای اسماعیلی مرا در سازمان نگه دارد، قطعاً فیلم بدون حجاب نخواهیم داشت. ما نیامده‌ایم که به دهه‌های ۴۰ و ۵۰ برگردیم اینجا سینمای جمهوری اسلامی ایران است.
خزاعی همچنین به بیانیه اخیر یک بازیگر (حمید فرخ‌نژاد) اشاره کرد و گفت که این بیانیه از خط قرمزها گذر کرده است و همچنین از هیأت مدیره جدید خانه سینما قدردانی کرد و افزود: برخی مشکلات مربوط به خود سینماگران است که سبب بیکاری جمعی دیگر می‌شوند و سال بعد سال بیکاری سینما است.
پس از سخنان خزاعی بخش اهدای جوایز مسابقه ملی سینمای مستند آغاز شد.
جوایز مسابقه ملی:
جایزه بهترین نویسنده گفتار متن یا گوینده: مستند «پاییز پنجاه سالگی» به نویسندگی محمد نصرت خوارزمی
محمد نصرت خوارزمی پس از دریافت جایزه‌اش تاکید کرد: «مام میهن» دلش از ما خون است. این دوپارگی و کینه و نفرت به ما کمک نمی‌کند. باید با هم گفتگو کنیم و تحمل شنیدن نظر مخالف را داشته باشیم.
بهترین موسیقی متن: تقدیر از صبا ندایی برای مستند «کشیم عاشق» و جایزه به مستند «کوهستان بی‌صدا» با آهنگسازی احسان عبدی‌پور
بهترین صدا: مستند «خونه مامان شکوه» با صداگذاری محمدحسین ابراهیمی
بهترین پژوهش به مستند «پیله ابریشم» و امید رحمانی نسب
بهترین تصویربرداری: تقدیر از تصویربرداران مستند «اسپانک» و جایزه به مستند «دنیای وحشی زاگرس» به تصویربرداری فرشاد افشین‌پور
بهترین تدوین: تقدیر از تدوینگر مستند «اسپانک» و جایزه به مستند «کشیم عاشق» با تدوین آرش زاهدی
بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه: امیر آقا عبدالهی برای مستند «کشیم عاشق»
بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند: محمدرضا خوش فرمان برای مستند «اسپانک»
جایزه ویژه هیات داوران در بخش مستندهای نیمه بلند مسابقه ملی: مهدی شامحمدی و مهدی بخشی مقدم برای مستند «خونه مامان شکوه»
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند به مسعود زارعیان برای مستند «غیر مسکونی» اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم مستند و نشان فیروزه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»: مستند «عزیز» به کارگردانی مهدیه سادات محور جعفری
جایزه ویژه محمد حمیدی مقدم دبیر شانزدهمین جشنواره: محسن آقایی برای مستند «پیله ابریشم»
دومین جایزه ویژه دبیر جشنواره: کتایون جهانگیری برای مستند «ماراتن به سوی خط باریک قرمز»
سومین جایزه ویژه دبیر جشنواره: محمد احسانی برای مستند «آب ما را خواهد برد»
چهارمین جایزه ویژه دبیر جشنواره: هادی شریعتی برای مستند «آت اوغلان»
لوح تقدیر سرباز وطن «یادبود شهید حاج قاسم سلیمانی» توسط محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره «سینماحقیقت» و مجید زین‌العابدین مدیر عامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی به مستند «بنده نیکوکار» به کارگردانی ایکناسیو زوالوس اهدا شد.
تندیس جایزه سرباز وطن «یادبود شهید حاج قاسم سلیمانی» توسط محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره «سینماحقیقت» و مجید زین‌العابدین مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی به محسن اسلام زاده برای مستند «پاییز پنجاه سالگی» اهدا شد.
پس از اهدای جوایز این بخش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: شعار مهم ما عدالت فرهنگی است. این موضوع در جشنواره امسال متبلور شد و ۲۸ مستندساز از ۱۶ استان در جشنواره حضور داشتند. در مباحث و جلسات مختلف با مستندسازان استانی صحبت کردیم. نظر و پیشنهادهای آنها را شنیدیم. سینمای مستند، محصول جمهوری اسلامی و درختی تنومند است.
محمدمهدی اسماعیلی افزود: ما در اداره حوزه فرهنگ و هنر به رونق تولید فکر می‌کنیم. از تهران‌زدگی دوری کنیم و نیروی مولد باید در همه ایران پرورش پیدا کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دشمن می‌خواهد مانع پیشرفت ما شود. اگر مسائل را دنبال کنیم رد پای دشمن مشخص خواهد شد. تروریسم رسانه‌ای که فضای کشور را مکدر کرده ضد آزادی و دموکراسی است. این کشورها، دستشان در همه توطئه‌ها هویداست.
وی ادامه داد: رسانه بریتانیایی در کودتا علیه مصدق و علیه مردم ایران حضور داشت. این کشورها، تهدیدی برای آزادی و امنیت ما هستند و هنوز همان رویه را دارند و وحدت ما را نشانه رفته‌اند.