حراج تهران در سال ۱۳۹۱ به صورت نهادی مستقل و خصوصی شکل گرفت و به معرفی بهترین نمونه آثار هنرمندان نام آشنا و جوانان مستعد در حوزه هنر های تجسمی می پردازد.
هفتگرد– در این گزارش هفتانه به معرفی هفت اثر فروخته شده در حراج هنر معاصر ایران در تیرماه 1401 می پردازیم که با بالاترین قیمت به فروش رسیده اند.
1- شکار سیمرغ – رضا درخشانی
مجموعه شکار در واقع گستره جستوجوی عصری و محتوایی رضا درخشانی در نگارگری ایرانی است که همواره یکی از منابع الهام آثار وی بوده است. آثار درخشانی بر مبنای نگارگریهای ایرانی از سال ۱۹۸۸ در امریکا با مجموعهای بر اساس داستان خسرو و شیرین آغاز شد و اولین بار در سال ۱۹۹۲ در نیویورک به نمایش درآمدکه شاید اولین نمایش هنر امروزی ایرانی در امریکا پس از تغییرات سیاسی بود که در کانال ABC تلویزیون این کشور همراه با مصاحبه از آن تقدیر شد. این مجموعه پس از یک توقف ۱۰ ساله در سال ۲۰۰۲ پس از بازگشت وی به ایران از سر گرفته شد که شامل سری خسرو و شیرین، سری مهمانی در باغهای ایرانی، سری موسیقی و طرب و البته مجموعه شکار که بخش عمده این مجموعه است.
نقاشیهای درخشانی سطوح وسیع و بزرگی از رنگهای درخشان است که در آن ادبیات و نقاشی به هم گره میخورد. دلبستگی نقاش به تأثیرات نوستالژیک تاریخ سرزمین مادری، سبب شده تلاش کند دستاوردهای کهن هنر ایران زمین را در قالب و هیئتی نو و امروزی بازآفرینی کند. بر خلاف نگارگری ایرانی، این آثار در ابعاد بزرگ و با بافت غلیظ در دو یا سه لت و یا بیشتر به اجرا درمیآیند که البته رنگ نقش عمدهای را در آن باز میکند.
درخشانی به واسطه سالها زندگی در غرب بهخصوص امریکا و فرانسه به خوبی با هنر اکسپرسیونیسم و آبستره آشنایی دارد، اما هیچگاه نتوانسته فرم فیگوراتیو را به کلی از اثر خود حذف کند. خود او در اینباره میگوید: «گمان میکنم همواره بر روی یک لبه هستم؛ لبهای که یک طرفش آبستراکسیون محض است و لبه دیگرش فیگوراسیون».
اطلاعات اثر
عنوان اثر : شکار سیمرغ
امضاء: «رضا درخشانی ۹۵ R.D 16» (پشت اثر)
ترکیبمواد روی بوم
۶۲۵×۱۹۸ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۹۵
برآورد قیمت
۷۰۰۰۰ – ۶۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۸۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
2- بدونعنوان – منصور قندریز
با آنکه منصور قندریز به واسطه عمر کوتاه سیسالهاش دوران کاری بلندمدتی نداشت، اما همین دوران کوتاه از چنان غنایی برخوردار است که نام او را به عنوان یکی از نقاشان تأثیرگذار دوران مدرن نقاشی ایرانی خاصه جنبش سقاخانه در تاریخ این مرز و بوم جاودانه کرده است. غنای فعالیت حرفهای او در این دوران تقریباً دهساله به گونهای است که میتوان آن را به دو دوره اصلی تقسیم کرد:
دوره اول که دوران ابتدایی تجربهاندوزی قندریز در نقاشی است و در تبریز و پیش از پیوستن به سقاخانه صورت پذیرفت. در این دوره غالب نقاشیهای قندریز، حول محور موضوعات فیگوراتیو شکل میگیرد. تأثیرات هنر مدرن اوایل قرن بیستم و هنرمندانی چون پاپلو پیکاسو و هانری ماتیس در این دوران قابل مشاهده است. از طرفی قندریز از همین دوران علاقهاش به هنر ادوار کهن ایران خصوصاً نگارگری ایرانی، آداب و سنن و نمادهای فرهنگ بومی را در نقاشیها و به واسطه استفاده سمبولیک از خورشید و پرندگان نشان میدهد. تپهماهورهای اکر و خاکستری و دشتهای گسترده، در این آثار یادآور اقلیم بیابانی ایران است و تجسم زنان و مردان در هیأت روستایی به فرهنگ شبانی این دیار کهن اشاره میکند.
دوره دوم به واسطه تحصیل در هنرکده هنرهای تزیینی شکل میگیرد و خود شامل دو دوره میشود. دوران ابتدایی که قندریز در آن به دنبال دست یافتن به بیانی شخصی در نقاشی و همزمان استفاده از بنمایههای بصری ادوار کهن هنر ایرانی خصوصاً عصر نوسنگی است و تجربیات مختلفی را برای رسیدن به بیان شخصی خود طی میکند. در این دوران زن مهمترین موضوع در نقاشیهای اوست که به عنوان سمبلی از زنانگی و مام هستی نمایان میشود. در این نقاشیها چهرههای انسانی غالباً با دایره، شانه و بالاتنه با مثلث و پاها بیضیشکل کشیده میشوند و بدینطریق قندریز به ایجاد نوعی شمایلنگاری آبستره دست مییابد که بعدها به شناسه کارهای او تبدیل میشوند. همچنین حضور عناصری چون خورشید، چشم، مناره، شمعدان، قفل و قفس، شمشیر، خنجر و گرز با ارجاع به فرهنگ شیعی، حال و هوایی مذهبی به کارهای او میبخشد که در آثار دیگر هنرمندان جنبش سقاخانه، چون پرویز تناولی و حسین زندهرودی نیز دیده میشود.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : بدونعنوان
امضاء: «قندریز» (پایین راست)
رنگروغن روی گونی
۱۱۰×۱۵۸ سانتیمتر
تاریخ اثر: اوایل دهه ۱۳۴۰
-این اثر متعلق به مجموعه خصوصی دکتر جواد مجابی میباشد.
برآورد قیمت
۷۰۰۰۰ – ۶۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۶۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
3- خرگوشها، مقدمهای بر آلیس در سرزمین عجایب – فریده لاشایی
فریده لاشایی نویسنده، مترجم و یکی از تأثیرگذارترین نقاشان معاصر ایران است. او هنرمندی آوانگارد در بهکارگیری انواع رسانههای نو در عرصه هنرهای تجسمی بود و از آغاز، با دلبستگی فراوان به نقاشی از طبیعت، خصلتی رویایی، دستنیافتنی و در عینحال آزاد و شاعرانه از طبیعت را با گرایشی آشکار به اکسپرسیونیسم انتزاعی در آثارش به نمایش گذاشت. لاشایی با شناخت عمیق از تاریخ و ادبیات ایران، در اواخر زندگیاش به خلق مجموعه آثاری متفاوت اهتمام ورزید. وی در این مسیر با اتکا به بیانی تغزلی در جستوجوی مفهوم هویت و مطالعه تاریخچه تحولات اجتماعی و فرهنگی، آثاری چندرسانهای را با چیدمانی از نقاشی، ویدیوآرت و موسیقی خلق کرد که اثر پیشرو نمونه شاخصی از این سری کارهایش به حساب میآید.
تابلوی حاضر، در وهله اول ترکیبی از تصویر درختان و زمین با فامهای رنگی تخت و خطوط محیطی عناصر در فاصله کنتراست میان رنگهای تیره و روشن است. اینجا گوشهای دنج از جنگلی خیالانگیز، منزوی و فاقد ردپا یا حضور موجودی است که فضای کلی آن را تودهای سیاه فراگرفته است. اما این منظره تنها یک بخش از رویای نقاش است و باوجود اینکه نمایانگر عواطف و خاطرات محو او از درختان سرزمین مادریاش است، با اضافه شدن ویدیوآرت و تصویر چند خرگوش کامل میشود.
لاشایی در اینجا نقاشی است که طبیعت را از درون خود میبیند، پس به موضوع منظرهنگاری به مثابه عرصهای مدرن میپردازد تا با نگاهی طناز، از حضور خرگوشهای بازیگوش که استعارهای از مردم یا خود نقاش هستند، موقعیتی تازه بیافریند؛ جلوهگاهی از طبیعت که حالا میعادگاه آزادی و رهاشدگی است. او در اثر پیشرو میخواهد طبیعت را به صورتی مبهم و نمادین با بیانی شاعرانه به تصویر بکشد. به همین خاطر تصویری سیال از طبیعت به دست میدهد.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : خرگوشها، مقدمهای بر آلیس در سرزمین عجایب
امضاء: «فریده لاشایی ۸۹» (پایین راست)
رنگروغن، اکریلیک و مداد روی بوم و نمایش ویدیویی
۲۰۰×۱۸۰ سانتیمتر
مدت زمان ویدیو: ۰۰:۰۳:۵۱ (۳ دقیقه و ۵۱ ثانیه)
تاریخ اثر: ۱۳۸۹
نسخه هنرمند از تعداد ۷ نسخه + ۱نسخه هنرمند
پیشینه:
این اثر در اکتبر ۲۰۱۰ در حراج ساتبیز لندن ارایه شده است.
برآورد قیمت
۵۰۰۰۰ – ۴۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۴۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
4- بدونعنوان – کوروش شیشهگران
آثار خطوط نواری کوروش شیشهگران را نمیتوان تنها از زاویه فرمالیستی تحلیل کرد؛ چراکه آنچه بنیان نقاشیهای نواری وی را شکل میبخشد توجه به فضای بیسامان و درهمپیچیده عالم معاصر و جهان پیرامون انسانی است که در درهمتنیدگی فرمهای خطی او قوام یافته و به واسطه تقابل فضاهای مثبت و منفی، درک نوینی از بینظمی و نظم پنهان در طبیعت را بیان میکند. در واقع حرکت سیال خطوط همچون کلافی سردرگم نمایانگر خوانش هنرمند از تصویر انسان در جهان معاصر است که در قالبی تجسمی امکان بروز یافته و راه را برای خوانشی نو از معنای حضور در هستی هموار مینماید. صلابت خطوط در این آثار که با دقتی وسواسگونه اجرا میشوند ریشه در خطخطی کردنهای مکرر و اتفاقی دارد که گویی به نوعی خودجوش، احساسات مخاطب را نشانه میگیرند و در یک بازخوانی هندسی به صورت فرمی انتزاعی، انرژی بیپایان هستی را در خود فشرده کرده و شبه انسانگونهای را شکل میدهند که از پتانسیلی نهان برخوردار است. تنوع رنگهای تخت در برابر پسزمینه آرام و تکرنگ تأکید بصری ویژهای را شکل میبخشد که به واسطه ایجاد حسی سهبعدی از فضا، به شخصیتپردازی انتزاعی منجر میشود. در این آثار تضاد میان وجود و عدم، خالی و پُر، مثبت و منفی در نهایت مارپیچ ابدی حیات را شکل میدهد که حضور شبهگونه انسانی ماحصل آن است. با آنکه در نگاه اول این خطوط پیچان و درهم گویی از هیچ الگویی تبعیت نمیکنند و بداهه و تصادفی مینمایند اما با دقت در پرداخت به جزییاتی چون تابیدگیها، درهمفرورفتگیها، باریک و پهن شدن خطوط و متراکم و متسع شدن احجام شکل گرفته، تسلط هنرمند به مبانی هنرهای تجسمی برای ایجاد فرمی کلی به بهترین نحو بیان میشود؛ تسلطی که دارای استحکام، تعادل و هماهنگی کامل در ترکیببندی قوی از اشکال پیچان و رنگهای متنوع نمود مییابد و فرم اثر را در مرزی میان انتزاع کامل و ارجاع به امر واقع نگه میدارد. خط در چنین بستری به بیانگری میرسد، بدین معنا که میتوان آن را نمایانگر جریان بیپایان هستی دانست که در تراکم پیچان خود، وجود را از عدم بیرون میآورد و در جدا شدن از پسزمینه، فرمی کلی را شکل میبخشد که به وجود انسانی فارغ از زمان و مکان تاریخی ارجاع میدهد.
در اثر پیشرو خطوط نواری پیکره انسانی را شکل داده که گویی بر زمین دراز کشیده است. با توجه به اظهار نظر هنرمند این اثر واکنشی است به جنگهای شکل گرفته در منطقه خاورمیانه که رهاوردی جز رنج، آوارگی و مرگ برای توده مردم در بر ندارد و انسانهای بیگناه بهویژه کودکان قربانیان آن هستند. بدین جهت این نقاشی ثمره رفتاری کنشگرا نسبت به عمل و عکس العملهای انسانی است که میتواند زندگی و مرگ را در کنار یکدیگر و در خط میانه بود و نبود، و هستی و نیستی معلق نگه دارد. پیکره انسان در این اثر دارای چشمان بیجان و بیرمقی است که از حضور و امکان زیستی صلحآمیز مملو شده و وجدان تماشاگر را هدف قرار میدهد کاین همه زخم نهان است و مجال آه نیست.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : بدونعنوان
امضاء: «شیشهگران ۹۴ KOOROSH» (پایین چپ)
رنگروغن روی بوم
۲۰۰×۱۵۰ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۹۴
برآورد قیمت
۵۰۰۰۰ – ۴۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۴۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
5- عبادتهای بیپایان (مولوی) I – وای. زی.کامی (کامران یوسف زاده)
کامران یوسفزاده هنرمند مطرح ایرانی که با نام مستعار «وای زی کامی» در فضای هنری امریکا (نیویورک) شناخته میشود، دورههای کاری متفاوتی را تجربه کرده است. دو مجموعه «گنبدها و دستهای نمازگزاران» و «عبادتهای بیپایان» که اثر حاضر متعلق به مجموعه دوم، از دستاوردهای اخیر هنرمند به حساب میآید، بر اساس نگاهی ژرف به ارتباط انسان و خاطراتش از جهان پیرامون و تأثیر مذاهب در تعالی روح انسانی شکل گرفته است. در این زمینه هنرمند میکوشد تا مفهومی آسمانی را از چشماندازی تازه پیش روی مخاطب قرار دهد و پرترههایی محو از افراد که دستهایشان را به نشانه دعا و عبادت در مقابل تصویر گرفتهاند، تصویر کند. به طور همزمان در گروه دیگری از آثارش تأثیری عمیق از معماری دنیای شرق و بهخصوص جهان اسلام گرفته است.
در تابلوی حاضر، وای زی کامی در تلاش برای ایجاد پلی میان مفهوم و ساختاری مشابه بین فرم گنبدها با چیدمانی مرکزگرا از آجر و مفهوم عرفانی شعر مولوی است که در خوانش و چرخشی دوار منجر به سماع میشود. یوسفزاده در این تابلو و مجموعه گنبدهایش در پی خلق تصویری رازآلود و شگفتانگیز از آجرکاری و کاشیکاریهای گنبدهاست که چنین تجربه و دیدگاه بصری را به بیننده گوشزد میکند. نور و رنگ نقشی اساسی در آثار هنرمند بازی میکنند و به دلیل ترکیببندی اثر تأثیر شدید و احساسی خاصی بر بیننده میگذارد.
تداعی گنبدی سفید که از ترکیب بیپایان سطرهایی از اشعار مولوی شکل گرفته، نشاندهنده گرایش همهچیز به اصل و منشاء خود و به تعبیری عارفانه، تمثیلی از حضور نور الهی (نور سفید) در کالبد هنر دنیای شرق است و همواره در کانون تفکرات فلسفی شرق و بیشتر مذاهب باستانی نیز قرار دارد. این تابلو تأکیدی بر مضمونی آشنا از وحدت در کثرت و کثرت در وحدت است که سدههاست کهنالگوی هنر و تزیینات معماری ایرانی است و اکنون بهدست هنرمندی با دغدغههایی معاصر در تجربه زندگی در غرب صورتی تازه یافته است. در اثر حاضر هر سطر کوچک شعر، به یک آجر سفید تبدیل شده که بازتابدهنده حضور همیشگی اندیشههای عرفانی در هندسه موجود در هنر، ادبیات و معماری ایرانی اسلامی است، آنچنان که تأثیر آن را همچون ضرباهنگی نامیرا تا ابد میتوان در گستره بوم سفید دنبال کرد.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : عبادتهای بیپایان (مولوی) I
امضاء: «KAMI 2012-13» (پشت اثر)
این اثر توسط صاحب فعلی مستقیما از گالری گاگوسیان نیویورک خریداری شده است.
ترکیبمواد روی کتان
۹۹×۹۱.۵ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۹۲-۱۳۹۱
پیشینه:
این اثر توسط صاحب فعلی مستقیما از گالری گاگوسیان نیویورک خریداری شده است.
برآورد قیمت
۴۰۰۰۰ – ۳۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۳۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
6- بدونعنوان – منصور قندریز
اثر حاضر که نمونهای شاخص از آثار آشنای منصور قندریز محسوب میشود، به خوبی دیدگاه زیباییشناختی و دستاوردهای شکلی او را در هنر تجسمی نشان میدهد؛ همان دستاوردهایی که به طور مشترک در آثار طیفی از هنرمندان دهه چهل، به نام جنبش سقاخانه شناخته میشود. این اثر در نگاه اول ترکیبی فرمالیستی است، اما در لایههای عمیقتر سرشار از نشانههاست؛ نشانههایی هندسی و نمادین سنتی که بیانی رمزی و آیینی به کلیت اثر بخشیدهاند. ترکیب دوایر، خطوط متقاطع و مثلث، خوانش نقاشی را در جهت یافتن استعارههای تصویری هدایت میکند. انواع رنگهای سرد و کهنهنمای اثر نیز به خوبی در ساخت فضای مطلوب هنرمند، نقش دارند. همانطور که در این تابلو میتوان دید، قندریز مصمم به ابداع یک مدرنیسم خاص ایرانی بوده که ریشه در عناصر بومی و سنتی دارد؛ اما در عین حال از ساختار هنر مدرن غربی نیز پیروی کرده است. او برای رسیدن به یک بیان تجسمی اصیل و صاحبهویت در این طیف از آثارش، از انتزاعی ناب به سوی نشانههای تصویری معنادار و هویتیافته حرکت میکند و در این مسیر، عنصر خط را در تقابل با رنگ، به موقعیتی رفیع میرساند.
قندریز مرحله تجربهاندوزی آکادمیک و تقلید از شیوههای امپرسیونیسم و پستامپرسیونیسم را خیلی زود طی میکند. با اینکه در آغاز راه به آثار فیگوراتیو توجه بیشتری دارد، ولی بهتدریج با ترسیم خطوط کنارهنما، اشکال خود را همچون اثر حاضر از زمینه جدا میکند. به نظر میرسد که گذار از تجارب پیشین و رسیدن به بیانی اینچنین، حاصل دورهای از اقامت قندریز در تبریز و اثرپذیریاش از نگارگری ایرانی و نیز نقاشیهای ماتیس باشد. در این دوره سطوح رنگی تخت و روشن و خطهای شکلساز نرم، از مشخصات بارز آثار وی است. بهتدریج رویکرد اساطیری و مضمونهای رازآمیز کهن در کار او دیده میشوند. ورود به جرگه سقاخانهایها، موجی از نقشپردازیهای اولیه را در آثارش آشکار میکند، اما بهندرت نقاشی او به مرز انتزاع مطلق میرسد. قندریز همواره بر حضور کیفیتی معنوی در هنرش، مبنی بر ارزشهای زیباییشناختی سنت تصویری ایرانی، تأکید میورزید و شاید به همین دلیل از پرداختن به صورتگرایی محض خودداری کرده است.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : بدونعنوان
امضاء: «قندریز ۴۴» (پایین راست)
رنگروغن روی بوم
۵۷×۷۰ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۴۴
پیشینه:
این اثر در سال ۱۳۹۴ در چهارمین حراج تهران ارایه شده است.
برآورد قیمت
۴۰۰۰۰ – ۳۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۳۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
7- یا ابوالفضل- فرهاد مشیری
کوزههای فرهاد مشیری، تصویری معاصر از یک روایت باستانشناسانه است. این زیرخاکیهای امروزی، بیش از هر چیز معنای سبک و ارزشهای زمانی تاریخ را به چالش میکشند تا مخاطب اثر هنری بار دیگر در برابر این پرسش قرار گیرد که هنر معاصر یا پست مدرن از کدام گذشته و تاریخ صحبت میکند و در کدام آستانه زمانی دچار انفصال معنایی از گذشته میشود. کوزههای قدیمی ایرانی در خاطرهها ثبت شدهاند، کوزههایی از شوش و سیلک و شهر سوخته که با صلابت و تفاخر، هویت و گذشته فرهنگی را به شکلی استوار منعکس میکنند. ظروف و اشیای سفالی یکی از مهمترین هنرهای باستانی ایران است که ریشه در حضور نخستین ساکنان این خطه دارد. اهمیت سفالگری در فرهنگهای گذشته چنان است که مورخان از طریق مطالعه نقوش و اشکال آن، با شرایط اجتماعی، اقتصادی و آداب و رسوم یک دوره آشنا میشوند.
مشیری در اواخر دهه ۱۳۷۰، با مشاهده خُمها و کوزههای سفالی قدیمی در زادگاه خود شیراز، تحت تأثیر شکل، بافت و ماهیت کارکردی آن قرار گرفته و متعاقباً آثاری میآفریند که به مجموعه «کوزهها» شهرت مییابند. ظرفهای سفالی آشنا در این آثار با نگاهی کمینهگرا و گاه بدوی بر سطوحی بزرگ به تصویر درآمدهاند و در برخی از نمونهها، همچون اثر حاضر عبارات یا کلماتی به خط نستعلیق، این کوزههای قدیمی را همراهی میکنند. بدین ترتیب یک فضای تصویری امروزی و معاصر در آثار مشیری شکل میگیرد. استفاده از باورهای مذهبی مردم و تکرار عبارت «یا ابوالفضل» در اثر حاضر نیز تأکیدی بر همین رویکرد هنرمند است. سرگذشت حضرت ابوالفضل (ع) در واقعه کربلا پیوندی ناگسستنی با مفهوم آب و تشنگی دارد. نام ایشان و آنچه بر وی در واقعه کربلا گذشت، بیشترین دستمایه هنری نقاشان قهوهخانهای، پشتشیشه و تصاویر مذهبی مردمی بوده است. هنرمندان بارها و بارها تصویر او را نقاشی کردهاند و نامش در زبان مردم نشانهای از بزرگی و رشادت بوده است تا بدانجا که بارها، این نام بر سردرها و پردهها نقش شده است. مشیری با استفاده از همین سنت فرهنگی و هنری عبارت «یا ابوالفضل» را چون ذکری بر روی کوزه قدیمی تکرار کرده و پیوندی معنایی بین مفهوم کوزه، آب و تشنگی پدید آورده است.
اطلاعات اثر
عنوان اثر : یا ابوالفضل- فرهاد مشیری
امضاء: «فرهاد مشیری Farhad Moshiri 2005» (پشت اثر)
ترکیبمواد روی بوم
۱۱۱×۱۴۱ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۸۴
پیشینه:
این اثر در سال ۱۳۹۷ در دهمین حراج تهران ارایه شده است.
برآورد قیمت
۴۰۰۰۰ – ۳۰۰۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۳۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال