در سال های اخیر فیلم های ژانر دفاع مقدس یکی از ژانرهای موفق در کسب سیمرغ بلورین جشنواره فجر بوده اند.
به گزارش هفتگرد در این شماره هفتانه به هفت فیلم موفق ژانر دفاع مقدس که در سالهای اخیر موفق به کسب سیمرغ در بخش های مختلف جشنواره شده اند می پردازیم.
1- موقعیت مهدی به نویسندگی و کارگردانی هادی حجازی فر
موقعیت مهدی نخستین‌بار در ۱۸ بهمن ۱۴۰۰ در چهلمین جشنوارهٔ فیلم فجر و در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد. این فیلم در این مراسم از ۱۴ نامزدی برندهٔ پنج جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.
مهدی باکری، فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا از برادر کوچک‌ترش حمید می‌خواهد علی‌رغم مشکلاتی که برایش پیش آمده به منطقه برگردد و در کنار او باشد. حمید می‌پذیرد و همراه می‌شود. حالا بعد از عملیات خیبر، مهدی باید تنها به خانه برگردد، این روایت در شش پرده تصویر شده‌است.
پیمان جبلی در یادداشتی به نقل از رهبر معظم انقلاب نظر او را دربارهٔ این فیلم به این شرح منتشر کرد:
«فیلم موقعیت مهدی عالی بود. پر از نکته‌های دقیق و روایت درست… شخصیت شهیدان باکری خصوصاً محور فیلم که آقا مهدی است را به درستی و با ظرافت، تصویر و روایت کرده‌است. زاویه روایت فیلم هم ابتکاری بود خاصه با محوریت خانه و خانواده. برخی قسمت‌ها، مثل مواجهه آقا مهدی با خانواده بعد از شهادت آقا حمید و برنگشتن پیکر برادر شهیدش و قسمت من مهدی باکری نیستم یا روایت شهادت خود آقا مهدی باکری و غیره پر از نکته است. از این نکات قابل تأمل در فیلم فراوان است، شاید بیست نکتهٔ این‌گونه وجود دارد. این فیلم از اون فیلم‌هایی است که آدم دوست داره تا تمام شد باز هم دوباره آن را ببیند. از تمام عوامل دست‌اندرکار ساخت این اثر بسیار خوب، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ فیلم، تشکر و قدردانی باید کرد…»
مسعود فراستی منتقد سینما نیز فیلم موقعیت مهدی را «افتخار سینمای ایران و بهترین فیلم سینمای ایران حداقل در ۱۰–۱۵ سال اخیر» نامید و گفت که این فیلم «از لحاظ فیلم‌های قابل دفاع یک سر و گردن بالاتر از جشنواره‌های دیگر می‌ایستد.»
2- یدو فیلمی به کارگردانی مهدی جعفری
داستان فیلم دربارهٔ ماه‌های آغازین جنگ تحمیلی است. دورانی که خانواده‌های شهرهای مختلف آبادان به ناچار خانه، کاشانه و همهٔ دلبستگی خود را رها کردند و به شهرهای دیگر پناه بردند تا جان خود را نجات دهند. اما در این میان مادری قصد ندارد خانه و کاشانهٔ خود را رها کند در این میان پسر بزرگتر و نوجوان خانواده، از دست این تصمیم مادر عصبانی است. مدام به جان مادر غر می‌زند که مانند تمام اهالی محل از آن جا بروند تا از بین نرفته‌اند. به هر بهانه‌ای با مادر بحث می‌کند و حرف از رفتن می‌زند. مادر اما بیش از آنچه یدو تصورش را دارد عاشق خانه‌ای است که در آن مادر شده‌است.
این فیلم در این مراسم از 13 نامزدی برندهٔ شش جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.
3- تنگهٔ ابوقریب به نویسندگی و کارگردانی بهرام توکلی
تولید فیلم سینمایی تنگهٔ ابوقریب از اواسط شهریور سال ۹۶ آغاز شد. بعد از اتمام نگارش فیلمنامه، کار انتخاب عوامل پشت دوربین آغاز شد. بعد از آن نیز کار انتخاب بازیگران انجام شد و فیلم جلوی دوربین رفت. کار تصویربرداری این فیلم در شهرک سینمایی دفاع مقدس، خرمشهر، اندیمشک و دزفول انجام شده و فیلمبرداری آن بعد از حدود ۲ ماه از آذر ماه به پایان رسید. امیرحسین قاسمی صداگذاری و حامد ثابت آهنگسازی تنگهٔ ابوقریب را بر عهده داشتند. این فیلم در سی‌وششمین دورهٔ جشنوارهٔ فیلم فجر افزون‌بر تهران، ۱۵ بهمن ۹۶ در تبریز نیز به نمایش درآمد.
این فیلم که بر اساس واقعیت است، روایتی است از دفاع گردان عمار یاسر لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله در برابر لشکرکشی رژیم بعث در موقعیت تنگهٔ استراتژیک ابوقُرَیب دهلران و حمله به فَکّه و شرهانی، در روزهای پایانی جنگ. عراقی‌ها باید از سد یک پایگاه که شکل تنگه است عبور کنند که با مقاومت شدید نیروهای ایرانی روبه‌رو می‌شوند.
4- ایستاده در غبار به کارگردانی و نویسندگی محمدحسین مهدویان
این فیلم برای حضور در بخش نگاه نو سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر انتخاب شد. ایستاده در غبار سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۴ را از آن خود کرد.
فیلم ایستاده در غبار در ژانر مستند درام و جنگی تولید و در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۵ در سینماهای ایران اکران شده‌است.
نسخه سریالی ایستاده در غبار که برگرفته از نسخه سینمایی این فیلم است در تیر ماه ۱۳۹۶ در شش قسمت از شبکه یک سیما پخش شد.
احمد متوسلیان که دوران نوجوانی‌اش را در سکوت گذرانده و اکنون بزرگتر شده، فرمانده لشکری می‌شود که باید در دروازه‌های خرمشهر با دشمن بجنگند. اما سرنوشت او فرسنگ‌ها دورتر از مرزهای ایران رقم می‌خورد. این فیلم دربارهٔ زندگی احمد متوسلیان است.
این فیلم در این مراسم از 11 نامزدی برندهٔ سه جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.
5- روز سوم به کارگردانی محمد حسین لطیفی
این فیلم، روایت آخرین روزهای مقاومت در بخش غربی خرمشهر در سال ۱۳۵۹ است. سمیره و رضا، خواهر و برادری که همراه سایر مردم در حال مقاومت هستند. حلقه محاصره دشمن تنگ‌تر می‌شود و در نتیجه سمیره که پاهایش شکسته‌است و نمی‌تواند فرار کند در خانه باقی می‌ماند، رضا تصمیم می‌گیرد سمیره را در حیاط خانه در یک موقعیت نسبتاً خوب با کمی غذا خاک کند تا شبانه بیاید و وی را فراری دهد. در این بین خواستگار قبلی سمیره که به جمع نیروی نظامی عراق پیوسته و روزی همکار او در مدرسه خرمشهر نیز بوده‌است، به عنوان یک فرمانده عراقی به این منطقه می‌آید و خانه رضا و سمیره را اشغال می‌کند و برای نگهبانی از آنجا نیز دو مأمور قرار می‌دهد. در این بین رضا سعی بر نجات دادن سمیره می‌کند که در نهایت برادر کوچک رضا و دوستانش و خودش شهید می‌شوند و فقط سمیره از ماجرا جان سالم به در می‌برد.
این داستان برداشتی آزاد از یک ماجرای واقعی می‌باشد که در آن همه عوامل زنده می‌مانند.
6- دوئل به نویسندگی و کارگردانی احمد رضا درویش
داستان فیلم حول یک گاوصندوق می‌چرخد. در بحبوحه جنگ عده‌ای تلاش می‌کنند از خروج یک گاو صندوق از کشور جلوگیری کنند. نقش اول فیلم، زینال، در این بین به حسن نیت آن‌ها شک کرده و سعی می‌کند گاو صندوق را از چنگ آن‌ها در بیاورد. گاو صندوق در اروند غرق می‌شود و زینال اسیر می‌شود. داستان فیلم ۲۰ سال بعد و پس از آزادی زینال ادامه می‌یابد و در حین درگیری برای تصاحب گاوصندوق حقایقی کهنه را آشکار می‌شود.
7- ملکه به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر
فیلم ملکه به روایت داستان دیده‌بانی به نام سیاوش (با بازی میلاد کی‌مرام) می‌پردازد که به دنبال فرصتی است تا توانایی‌های خود را نشان دهد. او یک برج پالایشگاه (پالایشگاه آبادان) را برای دیده‌بانی انتخاب می‌کند که بر حیاتی‌ترین مختصات و جایگاه‌های دشمن احاطه دارد. داشتن چنین دیدگاهی یک فرصت طلایی برای جبهه خودی به وجود می‌آورد، اما با اولین تلفاتی که از دشمن می‌گیرد و ورود شخصیت خیالی داستان (با بازی مصطفی زمانی) که جمشید نام دارد، تردیدها آغاز می‌شود. به یکباره این قدرت مطلق برای کشتن انسان‌ها برای سیاوش ترسناک می‌شود.
ملکه روایت زنبورهایی است که نیش می‌زنند با آن که می‌دانند می‌میرند چرا که خانه از جان برای‌شان با ارزش‌تر است.
ملکه در حالی که در جشنوارهٔ سیم فجر با نامزدی در ۱۴ رشته رکورددار بود، تنها برندهٔ سه جایزه شد.