هفت گرد– سیمرغ بلورین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر جایزه‌ای است که به «بهترین موسیقی نوشته شده برای یک اثر بلند سینمایی» اهدا می‌شود. این جایزه را می‌توان یکی از مهم‌ترین جوایز رسمی تعلق گرفته به آهنگسازان از آغاز نظام جمهوری اسلامی در ایران به شمار آورد.
در این شماره هفتانه به معرفی آهنگسازانی که بیشترین سیمرغ بلورین ادوار جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرده اند می پردازیم.
1- محمدرضا علیقلی؛ 15 بار نامزدی و 4 سیمرغ بلورین
محمدرضا علیقلی (زاده ۱۳۳۹ خورشیدی در تهران) آهنگساز فیلم اهل ایران است. او ۱۵ بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر شده‌است و ۴ بار از این دفعات را موفق به کسب این سیمرغ بلورین شده‌است که در این زمینه رکورددار است.
وی به سال ۱۳۳۹ در تهران متولد و از ۱۴ سالگی زیر نظر وانکو نایدنف بلغاری شروع به آموختن نوازندگی ترومبون و آهنگسازی کرد. چند سال بعد فعالیت حرفه‌ای خود را با ساخت موسیقی برای چند سریال تلویزیونی و تئاتر آغاز کرد.
علیقلی موسیقی متن برای بیش از ده‌ها فیلم و سریال آهنگسازی کرده که فیلم‌های خیلی دور، خیلی نزدیک به کارگردانی رضا میرکریمی، نرگس به کارگردانی رخشان بنی اعتماد، قدمگاه به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور و دو فیلم امکان مینا به کارگردانی کمال تبریزی و دختر به کارگردانی رضا میرکریمی چهار بار برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن فیلم از جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شده‌است.
او تهیه‌کنندگی فیلم مجنون و حضور در فیلم مرد عوضی را در کارنامه دارد. وی همچنین برادر «محمود (سیامک) علیقلی» خواننده و مجری رادیو و تلویزیون، که با آهنگ‌های «آب زنید راه را» و «خلیج فارس» به شهرت رسید، می‌باشد. بعد از فوت پدر ایشان نام خانوادگی وی توسط مادرایشان از شفیعی به علیقلی که در واقع نام خانوادگی مادرایشان است تغییر یافت.
محمدرضا علیقلی در دی ماه ۱۳۹۶ لوح تقدیر بهترین موسیقی متن را از جشنواره فصلی “ASIANS ON FILM” آمریکا برای انیمیشن «چشم‌انداز خالی» به کارگردانی علی زارع قنات نوی کسب کرد.
از دیگر آثار وی ساخت پوئم سمفونیک «آب تشنه» است که به توصیف واقعه عاشورا در قالب یک داستان کلی و قصه‌های کوتاه می‌پردازد. این اثر در تاریخ ۱ و ۲ آبان ۱۳۹۸ توسط ارکستر ملی ایران و گروه کر به رهبری سهراب کاشف به روی صحنه رفت.
2- مجید انتظامی؛ 9 بار نامزدی و 4 سیمرغ بلورین
مجید انتظامی (زادهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۲۶ در تهران) موسیقی‌دان، آهنگساز، نوازنده ابوا و مدرس موسیقی اهل ایران است.
او از دههٔ ۱۳۵۰ برای بیش از ۸۰ اثر سینمایی موسیقی متن نوشته‌است و با دریافت ۴ سیمرغ بلورین برای فیلم‌های بای سیکل ران، روز واقعه، آژانس شیشه‌ای و دیوانه‌ای از قفس پرید مشترکاً به همراه حسین علیزاده و محمدرضا علیقلی برندهٔ بیشترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر می‌باشد. انتظامی از برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۹ است و در سال ۱۳۹۳ به عنوان جهادگر عرصهٔ فرهنگ و هنر نشان افتخار دریافت کرده‌است. او فرزند عزت‌الله انتظامی بازیگر سینمای ایران است.
اولین تجربه موسیقی تصویری اش با ساخت موسیقی فیلم کوتاه «زال و سیمرغ» در سال ۱۳۵۶ بود و با ساخت موسیقی فیلم «سفر سنگ» به‌طور حرفه‌ای کار ساخت موسیقی فیلم را آغاز کرد.
یکی از آهنگ‌های وی، آهنگ جایگزین برای انیمیشنی ژاپنی به نام بچه‌های کوه آلپ است.
او همچنین تاکنون بیش از ۸۰ موسیقی فیلم نوشته‌است و از پرکارترین آهنگسازان سینمای ایران به‌شمار می‌آید. از آثار دیگرش حدود ۱۰ موسیقی صحنه‌ای می‌باشد که در اجرای بعضی از آن‌ها به عنوان نوازنده حضور داشته‌است. او در دانشکدهٔ موسیقی دانشگاه هنر نیز به تدریس پرداخته‌است و داوری بیست و نهمین و چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز عهده‌دار بوده‌است.
3- حسین علیزاده؛ 6 بار نامزدی و 4 سیمرغ بلورین
حسین محمد علیزاده (زادهٔ ۱ شهریور ۱۳۳۰) موسیقی‌دان، ردیف‌دان، آهنگساز، پژوهش‌گر و نوازنده تار و سه‌تار اهل ایران و نامزد دریافت ۳ جایزه گرمی است.
وی یکی از چهره‌های تحسین‌شده موسیقی فیلم در ایران به‌شمار می‌آید و آثاری چون دلشدگان (۱۳۷۰)، گبه (۱۳۷۴)، زشت و زیبا (۱۳۷۷)، زمانی برای مستی اسب‌ها (۱۳۷۸)، لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (۱۳۸۶)، آواز گنجشک‌ها (۱۳۸۷) و ملکه (۱۳۹۰) از ساخته‌های اوست. وی با کسب ۴ سیمرغ بلورین برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه، برنده بیشترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر است.
حسین علیزاده تا به حال سه بار برای آلبوم‌های فریاد، بی تو به سر نمی‌شود و به تماشای آب‌های سپید نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شده‌است. جوایز گرمی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا محسوب می‌شوند.
دریافت جایزه بهترین موسیقی متن برای فیلم آسمان زرد کم عمق در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران در سال ۱۳۹۲ از دیگر جوایزی است که علیزاده در حوزه موسقی فیلم کشب کرده است.
4- کارن همایونفر؛ 7 بار نامزدی و 3 سیمرغ بلورین
کارن همایونفر (زادهٔ ۱۳۴۷) موسیقی‌دان و آهنگساز ایرانی است. او سه بار موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر و پنج بار موفق به دریافت تندیس زرین بهترین موسیقی در جشن سینمای ایران شده‌است.
کارن همایونفر در سال ۱۳۴۷ در تهران به دنیا آمد. او از شش سالگی یادگیری پیانو و تئوری موسیقی را آغاز کرد. پس از اتمام دبیرستان برای ادامه تحصیل در رشته موسیقی به انگلستان و سپس به ترکیه رفت. در انگلستان به موسیقی بیلکنت رفت و بعد از آن در کنسرواتوآر موسیقی «هاجِد تپهٔ» آنکارا، به تحصیلات تکمیلی ادامه داد. او در طول این مدت به صورت خصوصی از استادان موسیقی کلاسیک ترکیه از جمله حیکمَت شیمشَک، کمال اَروغلو و انور توفان آموزش دید و یادگیری اصول هارمونی، کُنتر پوآن، فُرم و تکمیل نوازندگی پیانو را ادامه داد. همایونفر از سال ۱۳۷۳ به آهنگسازی فیلم مشغول است.
همایونفر از اعضای شورای مرکزی کانون آهنگسازان سینمای ایران است. او در ادامه فعالیت‌های خود در سال ۱۳۹۰ آلبومی با عنوان سرانجام شامل مجموعه آثارش برای موسیقی متن فیلم‌های جرم، خاک‌آشنا، زادبوم، گزارش یک جشن، سوت پایان، قصهٔ پریا و یکی از ما دو نفر را منتشر کرد. در سال ۱۳۹۲ آلبوم گذشته، حال استمراری شامل موسیقی متن سریال‌های سفر سبز، حلقه سبز و فیلم‌های سلطان، آکواریوم، برف روی کاج‌ها و پل چوبی را منتشر کرد. آلبوم خاطرات مبهم با همکاری رضا یزدانی و موسیقی آلبوم «دوستت دارم» در چهار حلقه، دکلمه و شعر احمدرضا احمدی، از آثار اوست که انتشار یافته‌است. او برای بیش از ۱۰۰ فیلم و سریال موسیقی ساخته‌است. او همچنین موسیقی فیلم‌های بادیگارد و به وقت شام را به صورت جداگانه منتشر کرده‌است.
5- بابک بیات؛ 9 بار نامزدی و 2 سیمرغ بلورین
علی‌حسین بیات زرندی مطلق معروف به بابک بیات (زادهٔ ۲۳ خرداد ۱۳۲۵ در تهران – درگذشتهٔ ۵ آذر ۱۳۸۵ در تهران)، آهنگساز، نوازنده، تنظیم‌کننده و آهنگساز فیلم ایرانی بود.
بابک بیات در سال ۱۳۲۵ در شهر تهران به دنیا آمد. از سن ۱۹ سالگی در اپرای تهران و زیر نظر خانم اولین باغچه‌بان، آقای ثمین باغچه‌بان و نصرت‌الله زابلی با موسیقی کلاسیک و جهانی آشنا شد و در حدود پنج سال همکاری خود را با این اپرا ادامه داد. بعد از آن با محمد اوشال آهنگساز و رهبر ارکستر جاز فولکلوریک دوستی عمیقی پیدا کرد که این دوستی به ادامه هارمونی و آکومپانیمان و فراگیری دیگر اشتیاقات موسیقایی بیات منجر شد. ایرج جنتی عطایی شاعر و ترانه‌سرا و نمایشنامه‌نویس که از دوران کودکی تا قبل از انقلاب با بابک بیات همگام با هم موسیقی ترانه را ادامه دادند، در زندگی بیات و خانواده‌اش بسیار مؤثر بود، که این دوستی به ساخت ترانه‌های بسیاری از جمله: غریبه، جنگل، بن‌بست، خونه، فریاد زیر آب، علی کنکوری، تپش، خاتون، سایه، خورجین (بانوی شرقی)، فصل بد خاکستری (روح بزرگوار)، سقف،غریبه، هیچ‌کسی مثل تو نبود، طلایه‌دار (ای بزرگ موندنی) و بسیاری ترانه‌های دیگر منجر شد.
بابک بیات موسیقی فیلم را با فیلم غریبه که با همراهی واروژان ساخته شد، شروع کرد. بعد از فیلم غریبه، بیات موسیقی فیلم‌های خورشید در مرداب، شب آفتابی (با ترانه عروسک قصه من)، برهنه تا ظهر با سرعت، فریاد زیر آب، سریال چنگک و بسیاری موسیقی فیلم‌های دیگر را ساخت.
بعد از انقلاب بابک بیات فعالیت موسیقی را در شرکت ابتکار، همراه با دوستش ابراهیم زال‌زاده و با کاست قاصدک، زندگی‌نامه صمد بهرنگی ادامه داد. پس از آن کاست خروس زری پیرهن پری را به همراه احمد شاملو کار کرد و برای کاست‌های سکوت سرشار از ناگفته‌هاست و چیدن سپیده‌دم با صدای احمد شاملو موسیقی ساخت.
بابک بیات موسیقی فیلم را در بعد از انقلاب با فیلم مرگ یزدگرد ساخته بهرام بیضایی ادامه داد و در سال ۱۳۶۲ موسیقی فیلم‌های نقطه ضعف و ریشه در خون را ساخت و در سال‌های بعد برای فیلم‌های شاید وقتی دیگر و مسافران ساخته‌های بهرام بیضایی، سریال سلطان و شبان، کشتی آنجلیکا، عروس، پرده آخر، طلسم، مرسدس، جهان پهلوان تختی، دست‌های آلوده، اتوبوس، قرمز، دو زن، شیدا و در حدود ۹۰ فیلم سینمایی موسیقی نوشته‌است و آخرین سریالی که وی برای آن موسیقی ساخته‌است سریال ولایت عشق است.
6- کامبیز روشن‌روان؛ 6 بار نامزدی و 2 سیمرغ بلورین
کامبیز روشن‌روان (زادهٔ ۱۹ خرداد ۱۳۲۸) موسیقی‌دان، آهنگساز، نوازنده، رهبر ارکستر و آموزگار موسیقی اهل ایران است. او به‌عنوان یکی از آهنگسازان سرشناس در موسیقی کلاسیک و سنتی ایرانی، آثار متنوعی در این سبک‌ها با استفاده از فرم‌های شناخته شدهٔ غربی و ایرانی مانند: سمفونی، سونات، پوئم سمفونیک، کنسرتو، فرم‌های موسیقی ردیفی و موسیقی محلی ساخته یا تنظیم کرده‌است. زندگی حرفه‌ای او به سه بخشِ آهنگسازی، تدریس و فعالیت صنفی در جامعهٔ موسیقی تقسیم می‌شود. وی در طول حرفهٔ خود، آثارِ زیادی برای موسیقی فیلم، موسیقی آوازی، ارکستر سمفونیک و مجلسی خلق کرده‌است و برای سال‌ها تلاش در راه تدریس، تألیف کتاب، جزوه و مقاله در امرِ آموزش، از او به‌عنوان موسیقی‌دانی صاحب‌نظر، در مباحث تئوریک و هارمونی یاد می‌کنند.
سبک موسیقی روشن‌روان به‌خاطر آهنگسازی در فرم‌های مختلف موسیقی، با الهام از فرهنگ ایرانی و غربی، ابعاد گسترده‌ای دارد. در آثار وی از کارهای ارکسترال تا موسیقی فیلم و موسیقی آوازی، می‌توان شیوه‌های متفاوتی از موسیقی کلاسیک غربی، سنتی ایرانی، محلی، مدرن، معاصر و آوانگارد، مشاهده کرد. او به‌دلیل تسلط به دو ساز غربی و ایرانی، از همان ابتدای آموزش موسیقی، با هر دو مکتب آشنایی کامل پیدا کرد و در آثارش از تلفیق این سبک‌ها، بهره برده‌است.
او فعالیت در سینما را با فیلم مسافر (۱۳۵۳) به کارگردانی عباس کیارستمی آغاز کرد و در این مدت، ساخت بیش از یکصد موسیقی متن برای فیلم‌های سینمایی، مجموعه تلویزیونی و پویانمایی را انجام داده و برای کارگردانانی همچون امیر نادری، خسرو هریتاش، فریبرز صالح، سعید نیکپور، پوران درخشنده، مهدی فخیم‌زاده، تهمینه میلانی، رسول صدرعاملی، مجتبی راعی، یداله صمدی و … موسیقی متن ساخته‌است.
7- ناصر چشم‌آذر؛ 5 بار نامزدی و 2 سیمرغ بلورین
ناصر چشم‌آذر (زادهٔ ۱۰ دی ۱۳۲۹ – درگذشتهٔ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷) موسیقی‌دان، آهنگساز و تنظیم‌کنندهٔ ایرانی بود.
ناصر چشم‌آذر در ۱۰ دی ۱۳۲۹ در اردبیل متولد شد و در کنار برادرش منوچهر چشم‌آذر زیر نظر پدرش اسماعیل چشم‌آذر آموزش مراحل اولیهٔ موسیقی را فرا گرفت. او در کودکی ساز آکاردئون را برگزید.
در ۱۲ سالگی به‌همراه پدرش وارد ارکستر آذربایجانی رادیو ایران شد و در ۱۳ سالگی جایزه ویژه موسیقی را در مقطع دبیرستانی به‌خاطر نواختن آکاردئون دریافت کرد. در ۱۷ سالگی رهبری کنسرت ترتیب داده شده در سفارت ایران در عراق را برعهده گرفت.
در ۲۰ سالگی برای گذراندن دوره جاز به آمریکا رفت و پس از بازگشت به ایران از سال ۱۳۶۳ و با ساخت موسیقی متن فیلم «تاراج» به کارگردانی ایرج قادری فعالیت خود را در زمینۀ موسیقی فیلم آغاز کرد.