روز 5 مهر 27 سپتامبر مصادف هست با روز جهانی گردشگری که از سوی سازمان جهانی گردشگری هرساله به جهت اهمیت موضوع شعاری معرفی می گردد
این شعار از سوی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) اهمیت استفاده از گردشگری به‌عنوان ابزاری برای ایجاد تغییرات مثبت در سه حوزه اقتصاد، فرهنگ و محیط زیست تأکید دارد. هدف اصلی آن ایجاد مدلی از توسعه است که نه‌تنها رفاه اقتصادی، بلکه حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی و همچنین ارتقا کیفیت زندگی جوامع میزبان را تضمین کند.
جایگاه ایران در این چارچوب:
ایران به‌عنوان کشوری با سابقه تاریخی چند هزار ساله، تنوع جغرافیایی چشمگیر و فرهنگ غنی، از ظرفیت‌های بالایی برای تحقق اهداف این شعار برخوردار است، اما در عین حال چالش‌های ساختاری و سیاسی متعددی دارد که مانع بهره‌برداری کامل از این پتانسیل می‌شوند:
از کویرهای وسیع تا جنگل‌های شمال، رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس، و سواحل جنوبی و شمالی، ایران تنوعی بی‌نظیر برای انواع گردشگری ماجراجویانه، طبیعت‌گردی و اکوتوریسم دارد.
وجود ده‌ها سایت ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو و آثار شاخص مانند تخت‌جمشید، میدان نقش جهان، و باغ‌های ایرانی، جذابیت بالای فرهنگی و تاریخی ایجاد می‌کند.
هزینه پایین خدمات درمانی نسبت به کشورهای پیشرفته و کیفیت قابل‌قبول در برخی شاخه‌ها (مانند جراحی‌های زیبایی و درمان ناباروری چشم پزشکی) ایران را به یکی از مقاصد بالقوه گردشگری پزشکی تبدیل کرده است.
قرار گرفتن در مسیر اتصال شرق و غرب و همجواری با کشورهای دارای بازار گردشگری در حال رشد، پتانسیل ویژه‌ای برای تبادل گردشگران و همکاری‌های منطقه‌ای دارد.
معایب و چالش‌ها در مسیر تحقق تحول پایدار:
تحریم‌های اقتصادی، محدودیت‌های اجتماعی، و تنش‌های سیاسی با غرب باعث کاهش جذابیت ایران به‌عنوان مقصد گردشگری امن و آزاد شده است.
کمبود مراکز اقامتی استاندارد، حمل‌ونقل فرسوده، و خدمات غیررقابتی در مقایسه با بازارهای جهانی. قوانین و مقررات محدودکننده آزادی‌های عمومی، به‌ویژه در پوشش و رفتار گردشگران، تضاد با انتظارات بازار گردشگری بین‌المللی ایجاد می‌کند.
تورم بالا، تغییرات سریع نرخ ارز، و نبود تضمین سودآوری برای سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت گردشگری.همچنین
تمرکز بر کنترل اجتماعی، بی‌توجهی به بازاریابی جهانی، باعث عدم برنامه‌ریزی بلندمدت بر مبنای معیارهای توسعه پایدار در این حوزه شده است.
ایران دارای مزایای برجسته‌ای برای تحقق شعار «گردشگری و تحول پایدار» است، اما بدون رفع موانع جدی در حوزه سیاست، اقتصاد و فرهنگ، این مزایا به جریان پایدار توسعه تبدیل نخواهند شد. اصلاحات ساختاری می‌تواند صنعت گردشگری را به موتور تغییر مثبت در مسیر پایدار سازی کشور بدل کند.
بهبود آینده‌ی صنعت گردشگری و توریسم در ایران کاملاً وابسته به مجموعه‌ای از تغییرات در شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی است.
