جلالالدین محمد بلخی، مشهور به مولانا، بیش از هفت قرن است که با شعر و اندیشههای عارفانهاش مرزهای جغرافیا و زبان را درنوردیده و به یکی از شناختهشدهترین چهرههای فرهنگی جهان بدل شده است. آموزههای او درباره عشق الهی، همدلی، و سفر درونی، نهتنها در آثار ادبی، بلکه در هنرهای تصویری و نمایشی نیز الهامبخش شدهاند. نمونه بارز این الهام، فیلم سینمایی «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی است که روایتی سینمایی از پیوند مولانا و شمس تبریزی ارائه میدهد و در سال ۱۴۰۳ با استقبال گسترده مخاطبان ایرانی مواجه شد.
میثم نورانی، مدیرعامل فیلمیران، در گفتوگویی به مناسبت روز بزرگداشت مولانا، این اثر را «سفیر فرهنگی زبان فارسی» دانست و تأکید کرد: «مست عشق» حرف جهانی دارد و استقبال مردم از آن نشان میدهد آثار با رویکرد ادبیات و فرهنگ، جایگاه ویژهای در قلب مخاطبان دارند. به گفته او، ساخت چنین فیلمهایی نهتنها بازنمایی تاریخ و ادبیات ایران است، بلکه مسیری برای معرفی آن به مخاطبان جهانی خواهد بود. آغاز تور جهانی این اثر از ۲۵ مهر و اکران آن در ترکیه، گامی مهم در مسیر ارتباط فرهنگی ایران با دیگر کشورها محسوب میشود.
فیلم «مست عشق»، محصول مشترک ایران و ترکیه، توانست با فروش ۱۲۰ میلیارد تومانی عنوان ششمین فیلم پرفروش سال گذشته را کسب کند. این موفقیت نشان میدهد که روایت زندگی و اندیشه بزرگان ادب فارسی، علاوه بر ظرفیت هنری، توان اقتصادی و تجاری بالایی نیز دارد. استقبال مخاطبان داخلی و توجه به اکران بینالمللی، میتواند الگویی برای تولید آثار مشابه درباره شاعران و اندیشمندان دیگر فراهم کند.
مولانا در مثنوی معنوی و دیوان شمس، عشق را نیرویی فراگیر و جهانی معرفی میکند که انسانها را از هر مرز و عقیده به هم پیوند میدهد. مفاهیمی همچون «سفر عاشقانه»، «وحدت دلها» و «حرکت به سوی حقیقت»، به شکل میانرشتهای در هنرهای مختلف قابل بازآفرینی هستند. فیلم «مست عشق»، با تمرکز بر رابطه معنوی میان مولانا و شمس، این مضامین را در قالب تصویر زنده کرده و مخاطب را به سفری همراه با موسیقی، دیالوگهای شاعرانه و صحنههایی سرشار از رنگ و نور میبرد.
از منظر گردشگری فرهنگی، چنین آثاری ظرفیت بالایی در معرفی مکانها و نمادهای مرتبط با بزرگان ادب دارند. حضور مولانا بهعنوان محور داستان، توجه مخاطبان را به شهرها و نقاط تاریخی مانند قونیه، بلخ و تبریز جلب کرده است. رویدادهایی چون مراسم «سماع» یا بزرگداشت مولانا، میتوانند با پشتیبانی تولیدات سینمایی، به فرصتهای گردشگری بینالمللی بدل شوند.
روز مولانا، یادآور این نکته است که میراث معنوی او تنها در صفحات کتاب باقی نمانده، بلکه همچنان الهامبخش آثار هنری و پروژههای فرهنگی بزرگ است. «مست عشق» نشان داد که وقتی هنر و ادبیات در کنار هم قرار گیرند، میتوانند پلی میان ملتها، زبانها و دلها بسازند؛ پلی که پیام جاودانه مولانا را با صدای بلند به جهان میرساند: «بیا بیا که تویی جان جان جان جان.»