هفت گرد-گروه موسیقی «همنوازان فاخته» به سرپرستی خشایار پارسا امسال در جشنواره بین‌المللی دایرافست روسیه با دو اجرای ویژه به روی صحنه می رود؛ اجراهایی که قرار است پیوستگی و تحول موسیقی دستگاهی ایران از دوره قاجار تا زمان معاصر را به تصویر بکشند.
پارسا درباره بخش نخست این اجرا که ۲۷ مهر (۱۹ اکتبر) برگزار می‌شود، اظهار داشت: این بخش بازآفرینی فضای موسیقی قاجار است. تلاش کردیم همان فرم اجرایی دوره قاجار را با سازبندی محدود سه‌تار، کمانچه و آواز ارائه دهیم تا بداهه‌پردازی نوازندگان و خواننده به‌طور کامل زنده بماند.
وی گفت: در این دوره ، موسیقی بیشتر بر بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی استوار بود و سازها تنوع چندانی نداشتند تا خلاقیت نوازنده محدود نشود. در این بخش، هدایت کلاری با سه‌تار، علیرضا رسولی با کمانچه و مهدی شهسوار خواننده ما را همراهی خواهند کرد. مدت زمان این اجرا حدود ۴۰ تا ۶۰ دقیقه است.
سرپرست گروه «همنوازان فاخته» درباره فرم اجرایی بخش اول توضیح داد: ما ساختار کلاسیک دوره قاجار را حفظ کرده‌ایم. یعنی پیش‌درآمد، آواز، چهارمضراب، تصنیف و رِنگ. پیش‌درآمد، چهارمضراب و رِنگ بدون کلام و موزون هستند، تصنیف موزون و با کلام است و آواز با وزن آزاد اجرا می‌شود. بیشترین بداهه‌پردازی در آواز و چهارمضراب اتفاق می‌افتد.
پارسا درباره بخش دوم که چهارم آبان (۲۶ اکتبر) برگزار می‌شود، گفت: این بخش روایتی معاصر از موسیقی دستگاهی ایران است. در این قسمت تحت تأثیر موسیقی اواخر قاجار، پهلوی اول و دوم و پس از انقلاب ۱۳۵۷ بوده‌ایم. در اینجا سازبندی گسترده‌تر است و از دو خواننده استفاده کرده‌ایم تا تنوع صوتی ایجاد شود و قطعات از پیش ساخته شده و تنظیمات چندصدایی را در نظر گرفته‌ایم. این چندصدایی‌ها بر پایه موسیقی ایرانی شکل گرفته‌اند؛ مثل پررنگ کردن نت واخوان که نقشی شبیه پدال در موسیقی غربی دارد یا استفاده از بافت هترافونیک و پولی‌فونیک. مدت زمان این اجرا حدود ۷۰ دقیقه خواهد بود.
وی افزود: در این بخش نوازندگی سنتور را برعهده دارم و سرپرستی گروه را هم دنبال می‌کنم. ابوذر حسینی با عود و همچنین به عنوان آهنگساز حضور دارد؛ آرمان حیدریان کمانچه می‌نوازد و محمدمهدی شیخ با تار و حسین گازر با تنبک گروه را همراهی می‌کنند.
سرپرست این گروه بیان کرد: هدف ما این است که مخاطبان در جریان این دو اجرا، با ریشه‌های تاریخی موسیقی دستگاهی و امکانات و ظرفیت‌های معاصر آن آشنا شوند. می‌خواهیم نشان دهیم که این موسیقی در طول تاریخ تغییر کرده اما شالوده اصلی خود را از دست نداده است.