پیام قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی به‌مناسبت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی
میراث ملموس و ناملموس کشورمان مشحون از باورها و دانش سازگار با ویژگی‌های اقلیمی است
قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی در پیامی به‌مناسبت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی، میراث ملموس و ناملموس این سرزمین را مشحون از باورها و دانش زیست کیفیت‌مند و سازگار با ویژگی‌های اقلیمی دانست که نشانه‌های آن را آشکار و نهان در خود دارد.
به گزارش اداره کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی، در پیام علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی به این مناسبت آمده است:
«تقارن روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی با ماه ضیافت الهی، رمضان را تبریک می‌گویم.
با اغتنام از فرصت در پی عبور از دوران سخت همه‌گیری کرونا هستیم. در خصوص اهمیت، ضرورت و ثمرات توجه به میراث‌فرهنگی به عنوان مهم‌ترین منابع فرهنگی در اختیار انسان حاضر برای دنیای امروز و آینده پیش‌رو نکاتی را مطرح می‌کنم.
برخورداری گسترده کمی و کیفی از میراث‌فرهنگی و طبیعی، ما را در جایگاهی قرار می‌دهد که با اهتمام به شناخت و معرفت شایسته نسبت به این دارایی‌ها و منابع غنی، بتوانیم ضمن حفظ غنای فرهنگی، نقش‌آفرینی موثری در پندآموزی از تجربه پیشینیان برای غلبه بر چالش‌های امروز به ویژه در عرصه چالش‌های فرهنگی و زیست‌محیطی برداریم. که از آن پس حدود چهار دهه پیش با پیشنهاد شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها (ایکوموس) و تصدیق یونسکو، روز ۱۸ آوریل (مصادف با ۲۹ فروردین‌ماه) به عنوان روز جهانی بناها و محوطه‌ها نام‌گذاری شد.
همه‌ساله و در ارتباط مستقیم با این بزرگداشت، موضوعاتی محوری و برگرفته از چالش‌ها، دغدغه‌ها و برنامه‌ها، در قالب شعار سال محوریت می‌یابد. در این ارتباط، سال‌جاری با عنوان “میراث و اقلیم” نام‌گذاری شده تا جامعه جهانی به توجه بیشتر به تاثیرات متقابل دو موضوع “اقلیم” و “میراث” بپردازد.
در مواجه اولیه با نام‌گذاری سال‌جاری به عنوان “اقلیم و میراث”، همه به دنبال تاثیرات مخرب تغییرات اقلیمی بر میراث‌فرهنگی هستند و به درستی عنوان می‌شود که تغییرات آب‌وهوایی بزرگترین تهدیدی است که بشریت و میراث‌فرهنگی با آن مواجه است.
تامل گسترده‌تر بر مقصود اصلی و پنهان در این نام‌گذاری، نشان‌گر فلسفه اصلی این اطلاق، که بر وجه دیگری از موضوع نهفته است، خواهد بود. شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها از این طریق درصدد است با جلب توجه عمومی و با یافتن راه‌حل‌هایی مبتنی و برگرفته از «میراث‌فرهنگی» با چالش تغییرات آب‌وهوایی مواجه و مقابله کند و به دنبال توجه دادن جامعه جهانی به بهره‌گیری از دانش و تجربه نهفته در میراث بشری برای برون رفت از این چالش جهانی است.
این تاکید به وضوح نشان‌دهنده باور عمیق و اعتقاد به ارزش و قدرت فرهنگ و میراث برای جامعه به عنوان یک کل و اعتقاد به آن به عنوان بخش کلیدی راه‌حل مواجه با مسائل است.
اصولاً نام‌گذاری‌ها، نشان‌گرهای مهمی برای توجه دولت‌ها، مردم و نهادهای غیردولتی است تا درباره آن موضوع به بحث و گفت‌وگو بپردازند و با بهره‌گیری از قدرت رسانه‌ها و افکار عمومی در ارتقای دانش عمومی و تخصصی ملل جهان گامی بردارند.
امروزه جامعه جهانی به دنبال بهره‌گیری از ظرفیت‌های نهفته میراث‌فرهنگی در همسازی با اقلیم در جهت تقویت توسعه پایدار است و با اذعان به ماهیت اساسی این دارایی‌های فرهنگی برای کمک به بشریت برای سازگاری پایدار، درصدد یافتن راه‌حلی برای برون‌رفت از چالش‌های اقلیمی و اجرای استراتژی‌های تاب‌آوری در جهانی که به سرعت در حال تغییر است، خواهد بود.
این رویکرد با در نظر گرفتن توانمندی‌های نهفته و خوانش نشده میراث‌فرهنگی برای هدایت اقدامات اقلیمی، به دنبال پیوند دادن پاسخ‌های میراث به مقابله با تغییرات آب‌وهوایی منطبق با اهداف توسعه پایدار بوده و در تلاش است تا جامعه را برای حفظ و توسعه ارزش‌های زیست‌محیطی‌اش به شیوهای مسئولانه و پایدار توانمند کند.
بهره‌گیری از این قابلیت میراث‌فرهنگی، مستلزم شناخت بهتر ابعاد فرهنگی تغییرات اقلیمی از یک سو و شناخت دانش زیست سرزمینی متبلور در میراث‌فرهنگی از سوی دیگر است که تلاشی مضاعف را برای هم‌افزایی پایدار برای حفاظت و مدیریت میراث‌فرهنگی طلب می‌کند.
تاکید حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی به “تولید دانش بنیان” در نام‌گذاری سال ۱۴۰۱، تمرکز و توجه‌ای شایسته را به تولید اطلاعات و دانش از طریق منابع فرهنگی باقی‌مانده از گذشتگان و کاربردی کردن آن برای رفع چالش‌های امروزی طلب می‌کند.
میراث ملموس و ناملموس این سرزمین مشحون از باورها و دانش زیست کیفیت‌مند و سازگار با ویژگی‌های اقلیمی است و نشانه‌های آن را آشکار و نهان در خود دارد.
انتظار می‌رود در سال پیش‌رو، در شناخت و خوانش وجوه معنایی و کاربردی کیفیت‌بخش به زندگی که در تعاملات فرهنگی و زیست‌محیطی پیشینیان‌مان قوام داشته و مصادیق ارزشمند آن به یادگار رسیده، عزمی جدی و تلاشی مضاعف در پیش بگیریم.
معاونت میراث‌فرهنگی با این باور که جوامع تاب‌آور و پایدار به حفاظت از میراث‌فرهنگی و طبیعی وابسته هستند، اهتمام جدی دارد با یاری جستن از کلیه متخصصان، دغدغه‌مندان و کنش‌گران اجتماعی، سال پیش‌رو را به آغازی برای “نهضت خوانش، شناخت و روایت محتوایی میراث‌فرهنگی” این سرزمین که سرشار از دانش و باور مردمان آن در خط سیر تاریخی‌شان است، تبدیل کند و از رهگذر آن راهکارهایی برای برون‌رفت از چالش‌ها به ویژه چالش‌های اقلیمی عرضه کند.
این اهتمام در پیوند با بایسته‌هایی است که ایجاب می‌کند میراث غنی سرزمین‌مان را که شاهکارهایی مشحون از نبوغ، خلاقیت، باورمندی و دانشی سرشار است، درک و دریابیم.
اهتمام و همکاری‌های بین‌بخشی مابین نهادهای علمی و اجرایی کشور نقش پیشران را در دستیابی به این هدف ملی در برخواهد داشت. این نشست تخصصی که با همکاری و تشریک مساعی معاونت میراث‌فرهنگی و انجمن علمی‌باستان‌شناسی برگزار می‌شود، گامی در تحقق این مهم است.
برای دست‌اندرکاران این همایش که دغدغه‌های پیش‌گفته را دارند از خداوند سبحان توفیقات روزافزون را خواهانم.»