اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست، متن گزارش ارسالی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران در خصوص دلایل تلف شدن پلنگ قائمشهر را برای تنویر افکار عمومی منتشر کرد.
به گزارش پایگاه خبری هفت گرد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در پی دستور رییس سازمان حفاظت محیط زیست به سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران در خصوص تهیه گزارش ظرف مدت 24 ساعت درباره دلایل وقوع، اقدامات صورت گرفته و تخلفات احتمالی در موضوع تلف شدن یک قلاده پلنگ در محدوده شهرستان قائمشهر، اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست متن گزارش عطالله کاویان سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران را به منظور تنویر افکار عمومی به شرح ذیل منتشر کرد:
«جناب آقای دكتر سلاجقه
معاون محترم رئيس جمهور و ريیس سازمان
موضوع: گزارش واقعه ورود يك قلاده پلنگ به شهر قائمشهر
سلام عليكم؛
احتراماً عطف به نامه شماره 1401/100/14387 مورخ 1401/2/5در ارتباط با ورود يك قلاده پلنگ به شهر قائمشهر و اتفاقات پيش آمده كه نهايتاً منجر به مداخله و مرگ گرديد، موارد ذيل جهت استحضار عالی ايفاد مي گردد.
حوالی ساعت ٥:٣٠ صبح مورخ 1401/2/5 ورود يك قلاده پلنگ به ساختمان بانك صادرات خيابان ساری شهرستان قائمشهر مشاهده و مراتب ابتدا به آتش نشانی و سپس به محيط زيست قائمشهر و عوامل انتظامي و فرمانداری اطلاع رسانی گرديد. پس از كسب اطلاع از حضور پلنگ در داخل شهر و سكونتگاه انساني، هماهنگي هاي اوليه براي ايجاد امنيت و كنترل تردد مردم به عمل آمد و مأمورين محيط زيست به همراه مأمورين نيروي انتظامی، آتش نشاني و هلال احمر در محل مستقر و منطقه تا شعاع صدمتر مهار گرديد اما ممنوعيت تردد برقرار نگرديد. پس از اندك زمانی، تجمعات مردمی در محل حضور پلنگ زياد شده و با ازدياد رفت و آمد مردم، پلنگ دچار استرس و اضطراب شده و حوالی ساعت ٧ صبح از ساختمان بانك صادرات به داخل خيابان متواری و متاسفانه، مردم و ماشين ها نيز به همراه آن حركت كردند. پلنگ در حين فرار يك نفر از پرسنل نيروی انتظامي را از ناحيه كتف زخمي نمود. در پي آن مأمورين انتظامی و محيط زيست اقدام به تعقيب پلنگ براي بيرون راندن و فرصت فرار آن از شهر نمودند كه در اين حين پلنگ پس از طی مسافتی وارد يكي از خيابان‌ها شده و درون كوچه بن بست، وارد حياط يك خانه مسكونی گرديد. در اين مرحله بدليل همزمانی با شروع فعاليت روزانه مردم و مدارس، گشت زنی خانه به خانه برای يافتن پلنگ توسط مامورين نيروی انتظامی و محيط زيست به مدت حدود يك ساعت انجام گرفت.
در حياط يكي از اهالی منطقه كه مامور نيروی انتظامی مشغول شناسايی بوده است، به يكباره پلنگ به نامبرده حمله و وی از ناحيه پشت دچار جراحات گرديد. در اين هنگام با سر و صدا و فرياد استمداد خواهی فردی كه مورد حمله پلنگ قرار گرفت و همزمان شنيدن صدای غرش پلنگ، رئيس اداره حفاظت محيط زيست قائمشهر كه در جستجوی پلنگ در محل حضور داشت، متوجه می شود كه پلنگ در پی سر و صدای مأمور زخمی، نامبرده را رها و به كوچه مجاور، به سمت يكی ديگر از مأمورين انتظامي و ايشان حركت نمود. در اين زمان همكار محيط زيست براي دور نمودن پلنگ ابتدا اقدام به تيراندازي هوايی مي نمايد اما با توجه به بن بست بودن كوچه، پلنگ به سمت وی يورش و خيز برداشته و آماده حمله به ايشان بوده است كه در اين لحظه و در فاصله حدود 1.5 تا 2 متری اقدام به شليك به سمت پلنگ می‌نمايد كه پلنگ زخمی شده و مجدد وارد حياط خانه ای در انتهای كوچه می گردد. با توجه زخمی بودن پلنگ، تا رسيدن ادوات بيهوشی محدوده تحت نظارت كامل بوده و سپس با دارت و بيهوشی ضعيف، حيوان زنده گيری و سريعاً به پناهگاه حيات وحش سمسكنده در ساری منتقل گرديد، اما با توجه به جراحات وارده و خونريزی، تلف گرديد. متعاقب اين اتفاق، كالبد گشايی و نمونه برداری براي آزمايش بيماری هاری نيز صورت گرفت.
در ارتباط با انتقاد وارده مبنی بر كندی و تعلل در برنامه زنده گيری و انتقال ادوات زنده گيری به استحضار می رساند، با توجه به نداشتن دامپزشك همكار و مقيم در استان، با يك نفر از دامپزشكان مجرب كه سابقه همكاری ١٥ ساله با اين اداره كل و سازمان حفاظت محيط زيست دارد، قراردادی جهت اخذ خدمات در مواقع ضروری جهت امداد و نجات حيات وحش و نظارت بر بيماري ها و درمان مراكز تكثير در اسارت دشت ناز و سمسكنده وجود دارد، كه در روز واقعه با نامبرده در ساعات ابتدايی اطلاع از حادثه تماس برقرار و با توجه به عدم پاسخگويی با مراجعه حضوری به منزل ايشان در شهر ساری مشخص گرديد كه نامبرده بنا به هماهنگي با دفاتر تخصصی سازمان، براي پيگيری پروژه يوزپلنگ در منطقه توران سمنان حضور داشته است. با توجه به در دسترس نبودن نامبرده با فردی ديگر كه توانايي و تجربه لازم براي اين فعاليت را دارا بوده و ساكن يكي از روستاهای شهرستان نور مي باشد، هماهنگی صورت گرفته و نامبرده بدليل بعد مسافت حدود ساعت ٩ به منطقه اعزام گرديد، امّآ قبل از رسيدن ايشان به محل واقعه پلنگ از محل اوليه متواری و وقايع پيش گفته يعنی ورود به منازل مسكوني افراد و حمله به دو نفر از مأمورين انتظامی صورت گرفته و در پی يورش و نزديك شدن به مأمور محيط زيست شليك به پلنگ انجام گرفته بود. لازم است به عرض رسانده شود، در صورت عدم مداخله و تيراندازی از سوي مأمور محيط زيست، بنا به تجمع بسيار زياد مردم، احتمال بروز فاجعه جدی به افراد وجود داشته است.
نكته ديگر كه راجع به زنده گيری حيوانات وحشی و گوشتخواران بزرگ جثه كه وارد محيط شهری و سكونتگاه های انسانی شده و تجمعات مردمی وجود دارند، قابل عرض می باشد، اين است كه امكان دارت نمودن حيوان آزاد و رها كه هر لحظه احتمال حمله و جابجايی وجود دارد، برای اينكه فرد دارت كننده امكان تعقيب حيوان در حال فرار به نحوی كه امكان حمله حيوان وجود نداشته باشد و دارت نيز به موضع هدف بر نقطه خاصی از بدن حيوان (عضلات ناجيه گردني و ران ) هست برخورد نمايد، لازم است، حيوان پس از دارت شدن تا حداقل زمان لازم برای القاء بيهوشی ١٠ تا ١٥ دقيقه كمترين تحرك را داشته باشد. عامل جابجايی و حركت حيوان كه با انقباضات عضلانی همراه است، موجب می شود يا دارت به بدن حيوان خوب وارد نگردد و يا باعث برگشت خون به سرنگ و عدم تزريق و عدم بيهوشی كامل حيوان شده و در فرصت القاء بيهوشی قطعاً بروز رفتار تهاجمی پلنگ وجود خواهد داشت. معمولاٌ بيهوشی از طريق دارت كردن سرنگ حاوی ماده بيهوش كننده برای شرايطی كه حيوان در اسارت بوده و يا گرفتار در تله و بی حركت است كاربرد دارد و در شرايط اين چنيني لازم بود با تخليه كامل محل حضور پلنگ مفرّی برای خروج و راه فراری برای آن انديشيده شود، كه در واقعه اخير، متأسفانه بدليل تجمعات مردمی عليرغم تلاشهای زيادي كه توسط همه عوامل حاضر در محل واقعه انجام شد، اين فرصت فراهم نشد و پلنگ نيز به جای حركت در مسيری مستقيم كه به اراضی كشاورزي منتهي مي شد، در فاصله حدود يكصد متری به كوچه ای بن بست و حياط مسكونی منازل مردم تغيير مسير داده و بروز رفتار عصبی و استرس به پلنگ و حمله به افراد در نهايت مأمور محيط زيست علي رغم شليك تير هوايی و در وضعيتی كه پلنگ در فاصله كمتر از دو متری بوده چاره ای جز حفظ جان خويش و جمعيت حاضر در صحنه و شليك به پلنگ در آن لحظه پر استرس نداشته است. ضمناً چگونگی ورود پلنگ به محدوده مسكونی و اينكه مبدأ پلنگ از طبيعت بوده و يا از نمونه های تحت نگهداري قاچاق نزد افراد، بررسی اوليه شامل بازديد از مكان مضنون به نگهداری غير مجاز حيوانات كه در فضای مجازی بازتاب داشت و كنترل دوربين های مدار بسته يكماه اخير مكان مذكور با اخذ نظر مقام قضايی انجام شد كه برای اين محل طی اقدامات تشريح شده شواهدي بدست نيامد.»
اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست در پایان اشاره کرد: سامانه 1540 ارتباطات تلفنی دریافت شکایات و گزارش مردمی در حوزه محیط زیست به صورت شبانه روزی در ادارات حفاظت محیط زیست در سراسر کشور فعال است و هموطنان عزیز می توانند با ثبت گزارشات خود در مورد مشاهده حیات وحش در داخل روستاها و شهرها، دیدن حیوانات وحشی مصدوم، شکار غیر مجاز، خرید و فروش و قاچاق حیات وحش و تخریب و آلودگی محیط زیست نقش بسزایی در حفظ و نگهداری محیط زیست ایفا کنند.