ایران در سال ۲۰۱۸ در میان ۶ کشور همسایه ارزان‌ترین مقصد گردشگری بوده و با جذب ۷٫۳۰ میلیون گردشگر در رتبه چهارم ایستاده است.
به گزارش هفت‌گرد و به نقل از زومیت، طبق آمار و ارقام منتشرشده در گزارش جامع گردشگری ایران که توسط فلایتیو ارائه شده، در سال ۲۰۱۸، در مجموع ۷٫۳۰ میلیون گردشگر به ایران سفر کرده و هر توریست به‌طور میانگین ۷۲۰ دلار در کشور خرج کرده است. با این‌که رشد گردشگری ایران و رقابت با کشورهایی همچون ترکیه و امارات در جذب گردشگر، از اصلی‌ترین برنامه‌های چندین دولت اخیر بوده؛ اما این آمار و مقایسه آن با ارقام مربوط به کشورهای همسایه، از جمله ترکیه، امارات، عربستان، قطر و عمان نشان می‌دهد که در این زمینه عملکرد موفقی نداشته است.
رتبه چهارم ایران در تعداد گردشگر ورودی
در میان ۶ کشور ایران، ترکیه، امارات، عربستان، قطر و عمان، در سال ۲۰۱۸ ، کشور ترکیه بیشترین تعداد ورود توریست را داشته است. در این سال بیش از ۴۶ میلیون گردشگر وارد ترکیه شده‌اند. در این رتبه‌بندی، امارات با ورود ۲۳ میلیون توریست در رتبه سوم و عربستان با ۱۷٫۵ میلیون توریست در رتبه سوم قرار دارد. در سال ۲۰۱۸، تنها ۷٫۳۰ میلیون گردشگر به ایران آمده و بدین‌ترتیب کشور از لحاظ تعداد گردشگر ورودی در رتبه چهارم ایستاده است. عمان و قطر به‌ترتیب با ۳٫۲۴ میلیون و ۱٫۸۲ میلیون توریست در رتبه‌های پنجم و ششم قرار دارند.
ایران، ارزان‌ترین کشور برای گردشگران خارجی
بخش دیگری از داده‌های گزارش فلایتیو به میانگین خرج گردشگران در کشور مربوط می‌شود که نشان می‌دهد هر توریستی که در سال ۲۰۱۸ به ایران سفر کرده، به‌طور میانگین ۷۲۰ دلار در کشور خرج کرده است. در عین حال هر گردشگر در امارات به‌طور میانگین هزار و ۴۹۹ دلار، یعنی بیش از دو برابر رقم پرداخت‌شده در ایران، خرج کرده است. در خصوص میانگین خرج گردشگران، کشور قطر با ۸ هزار و ۳۷۸ دلار در رتبه نخست ایستاده و هر گردشگر در عربستان به‌طور میانگین ۹۶۶ دلار و در عمان ۸۸۶ دلار خرج کرده است.
بدین‌ترتیب، ایران ارزان‌ترین کشور برای گردشگران در سال ۲۰۱۸ بوده است. این مسئله از یک سو، ناشی از ارزش اندک پول ملی کشور بوده و از سوی دیگر، متأثر از ساختار سوبسیدی اقتصاد کشور است که باعث می‌شود قیمت بسیاری از محصولات به نسبت دلار ارزان باشد. علاوه براین، جاذبه‌های طبیعی ایران این فرصت را به گردشگران می‌دهد تا در اقامت‌گاه‌های ارزان‌قیمت مناطق دورافتاده که هزینه اندکی دارند، ساکن شوند. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای همسایه اکثر توریست‌ها در هتل‌های لوکس و گران‌قیمت اقامت می‌کنند که باعث افزایش هزینه سفرشان می‌شود.
گردشگری ایران کمترین سهم را نسبت به GNP کشور دارد
صنعت گردشگری از این لحاظ که می‌تواند بر تولید ناخالص ملی (GNP) و تولید ناخالص داخلی (GDP) و به‌طور کلی بر اقتصاد کشورها تأثیرگذار باشد، حائز اهمیت است. مقایسه میزان اثرگذاری حضور گردشگران در ۶ کشور نام‌برده در سال ۲۰۱۸ حاکی از آن است که کشور ترکیه با ۹ درصد بیشترین سهم نسبت به GNP و ایران با ۱٫۸ درصد کمترین سهم را دارد. قطر با ۸٫۳ درصد در رتبه دوم قرار داشته و امارات به فاصله اندک و با ۸٫۲ درصد، رتبه سوم را دراختیار دارد. عمان با ۳٫۱ درصد نسبت به GNP خود در رتبه چهارم و عربستان با ۲٫۲ درصد در رتبه پنجم قرار دارند.
لزوم تغییر مدل گردشگری کشور
مجموع آمار و ارقام ارائه‌شده در صنعت گردشگری ایران در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد، کشور ما موفقیت چندانی در این صنعت نداشته و در میان کشورهای منطقه و برحسب معیارهای مختلف، رتبه قابل قبولی را کسب نکرده است. اتخاذ سیاست‌های مطلوب در حوزه توریسم و توریست‌پذیری و تغییر مدل گردشگری می‌تواند منجر به تغییر وضعیت و بهبود شرایط این صنعت در کشور شود.
نگاه به تجربه موفق ترکیه در خصوص ارتقای وضعیت صنعت گردشگری این کشور در سال‌های اخیر که متأثر از تمرکز اهداف و برنامه‌های موجود در سند Vision 2023 بر توریسم بوده، نشان می‌دهد برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری با هدف ایجاد تغییر و بهبود این صنعت می‌تواند راهگشا و مؤثر باشد. تحلیل‌های فلایتیو از این سند نشان می‌دهد بهبود زیرساخت به‌صورت جمعی، طبیعی و پایدار؛ برندینگ مشخص برای هر نقطه از کشور از جمله برنامه‌ها و راهکارهای اساسی کشور ترکیه برای پیشرفت صنعت گردشگری‌اش بوده است.
این کشور به جای توسعه نقطه نقطه به سمت توسعه کلی شهرهای خود رفته و ساخت شهرهای مناسب گردشگر را جایگزین ایجاد نقاط توریستی کرده است. این کشور همچنین با روش‌های مختلفی برای هر یک از شهرهای خود هویت بصری خلق و معرفی کرده تا افراد را از سراسر دنیا به حضور در این کشور ترغیب و جذب کند. این طرح‌ها که در حوزه برندینگ تعریف می‌شوند، میتوانند برای کشور ما نیز مؤثر باشند. به‌همین‌دلیل، فلایتیو با همکاری Feel Iran پروژه‌ای به نام فم تریپ ایران را اجرا کرده که درنتیجه آن موفق به جذب گردشگران ترکیه‌ای بیشتر به ایران شده است. این پروژه در نظر دارد در نوبت دوم اجرا بر اروپا، آمریکا و آسیا تمرکز داشته باشد. چنین طرح‌هایی را می‌توان برای ایجاد و معرفی هویت بصری، معنوی و فرهنگی شهرهای مختلف ایران ادامه داد و دنبال کرد.