سهم زنان از جشنواره موسیقی فجر

کم شدن حضور بانوان در جشنواره ای که تنها جشنواره بین‌المللی موسیقی در ایران محسوب می‌شود، مختص این دوره نیست طی یک دهه اخیر گروه‌های موسیقی بانوان همیشه کمترین سهم را در جدول اجراهای جشنواره‌های موسیقی فجر داشتند.

جشنواره‌ای برای گل یاس
دهه ۸۰ در کنار جشنواره موسیقی فجر، جشنواره‌ای با عنوان «گل یاس» برگزار می‌شد که این جشنواره موسیقی فقط مختص گروه‌های موسیقی بانوان بود که اجراهایشان را در تالار وحدت برگزار می‌کردند. این جشنواره چندین دوره برگزار شد اما به پیشنهاد محمدحسین احمدی مدیرکل وقت دفتر موسیقی ارشاد این جشنواره برای ادغام با جشنواره موسیقی فجر برای همیشه تعطیل شد تا گروه‌های بانوان بخشی را در جشنواره موسیقی فجر به خود اختصاص دهند. اما از همان زمان تاکنون به مرور سهم گروه‌های بانوان کمتر و کمتر شد تا به امروز که در جدول اجراهای جشنواره تنها نام سه گروه در بخش ویژه بانوان به چشم می‌خورد.

گروه ستاره قطبی یکی از سه گروهی است که امسال در جشنواره سی و هفتم موسیقی فجر اجرایش را در فرهنگسرای نیاوران به روی صحنه برده است. این گروه که سال‌هاست به سرپرستی بهاره ایلچی نوازنده پیانو و هارپ فعالیت می‌کند، اجرای آثاری به زبان‌های مختلف را شیوه کاری خود قرار داده است به طوری که در اجرایشان در جشنواره نیز سه خواننده در گروه آثاری را به زبان‌های فارسی، محلی، عربی و انگلیسی اجرا کردند.

گروه ستاره قطبی که مدتی با نام «پلاریس» نیز فعالیت داشته جزو گروه‌های موسیقی بانوان است که به واسطه دربرگیری موسیقی ملل مختلف مخاطبان خاص خود را دارد.

گروه نوشه دیگر گروه بانوان است که در جشنواره موسیقی سی و هفتم به روی صحنه رفته است. این گروه که به همت نیوشا بریمانی نوازنده باسابقه کمانچه تشکیل شده، با رویکرد به موسیقی ایرانی آثاری را خلق و کنسرت‌هایی را تاکنون برگزار کرده‌اند که فقط بانوان محور نبوده به طوری که سال ۱۳۹۷ آلبومی را با نام نوشه به خوانندگی احسان کرمی در اختیار مخاطبان‌شان قرار دادند که با استقبال خوبی روبه‌رو شد. همچنین این گروه با حضور احسان کرمی به عنوان خواننده، کنسرت‌های متعددی را در تهران برپا کردند و البته اجرا ویژه بانوان نیز از فعالیت‌های اصلی گروه نوشه است.

بهاره ایلچی سرپرست این گروه که سابقه فعالیت در ارکسترهایی چون ارکستر سمفونیک تهران، گروه نامیرا، گروه شاهو، ارکستر هنرستان موسیقی دختران  و اجرا با هنرمندان پاپ همچون مازیار فلاحی را داشته، گروهش یعنی ستاره قطبی را تنها گروه پاپ بانوان می‌داند که در حال حاضر فعال است.

گروه نوشه با محوریت موسیقی ایرانی شکل گرفته است اما با نگاهی به کارنامه هنری آن ورود به موسیقی پاپ نیز قابل مشاهده است به‌طوری که آلبوم نوشه با تمرکز بر موسیقی پاپ تولید شده است که به گفته نیوشا بریمانی برای دربرگیری سلایق موسیقایی مخاطبان‌مان در برخی کارها رویکردمان را تغییر دادیم اما شاکله اصلی همان موسیقی ایرانی است.

نهال سومین گروه موسیقی بانوان است که در روز اول جشنواره موسیقی فجر اجرایش را برگزار کرده است. سرپرست این گروه لیلا نجفی است که با اجرای قطعاتی از موسیقی ایرانی و موسیقی محلی میزبان مخاطبان‌شان در جشنواره بودند. نهال که تاکنون کنسرت‌های بسیاری را برگزار کرده است رویکردش توجه به موسیقی ایرانی و بومی است و نکته قابل تأمل در این گروه، حضور نوازندگانی چون نیوشا بریمانی به عنوان رهبر ارکستر و مینو قاسم پور به عنوان نوازنده قانون است، چرا که نیوشا بریمانی که در این گروه در جایگاه رهبر ارکستر حضور دارد، با گروه خودش نیز در جشنواره حضور دارد که مینو قاسم پور نیز یکی از نوازندگان اصلی گروه‌اش است.

در حال حاضر گروه‌های بی‌شماری از نوازندگان و خوانندگان زن در کشورمان فعال هستند که جای خالی آنها در جشنواره موسیقی فجر کاملاً محسوس است. ای کاش مدیران و برگزارکنندگان جشنواره با تغییر نگاه به جایگاه این گروه‌ها، توجه بیشتری به حضور چنین گروه‌هایی داشته باشند که با مشکلات عدیده تلاش دارند در حرفه خود ماندگار باشند.

تهیه :احمد افسری