صادرات فرش ایران نفس‌های آخر را می‌کشد
صادرات فرش دستباف ایرانی که در سال‌های گذشته از مهم‌ترین درآمدهای غیرنفتی ایران محسوب می‌شد و تقاضا برای آن در بازارهای جهانی بسیار بالا بود، اکنون در معرض نابودی قرار دارد.
به گزارش هفت‌گرد در سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ ارزش صادرات فرش ایران حدود ۶۰۰ میلیون دلار بود؛ اما این رقم به‌تدریج کاهش یافت، تا اینکه در سال ۱۳۹۸ و پس از اعمال تحریم‌ها، به ۷۰ میلیون دلار رسید.
در سال ۱۳۹۹ صادرات فرش ایران ۵۰ میلیون دلار بود و با اندکی افزایش در سال بعد از آن، به ۶۴ میلیون دلار رسید. بر اساس این آمار، در ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱، نیز تنها ۲۰۰ تن فرش دستباف به ارزش دو میلیون دلار از ایران صادر شد.
در حال حاضر، بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در صنعت فرش ایران اشتغال دارند. سیدرضی حاجی آقامیری، عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، با انتقاد از افت شدید صادرات فرش ایران گفت: «اکنون دیگر این صنف به پایان کار خود رسیده و چیزی از آن باقی نمانده است.» به گفته او، حجم صادرات فرش ایران در سال‌های اخیر بسیار پایین و چنان کم است که نمی‌توان آن را مطرح کرد.
پیش‌تر مرتضی میری، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران، نیز گفته بود در حال حاضر رتبه ایران در صادرات فرش چهارم و پنجم است؛ در حالی که تا چند سال همیشه رتبه اول را در اختیار داشت. این فعال صنفی به تاثیر تحریم‌ها در صادرات فرش ایران اشاره کرد و افزود: «در غیاب فرش ایرانی در بازارهای جهانی، هندی‌ها بازار کشورهایی مثل آمریکا را در اختیار گرفته و سلیقه‌ها را تغییر داده‌اند.»
میری، با انتقاد از بی‌اعتنایی و غفلت دولت از اهمیت فرش، آن را کالایی راهبردی خواند که می‌تواند بقای اقتصادی حداقل ۱۰ درصد از جامعه ایران را تضمین کند. او با اشاره به جمعیتی که به‌طور مستقیم از این صنعت امرارمعاش میکنند، گفت: «بخش عمده‌ای از این جمعیت در روستاها ساکن‌اند که اگر این صنعت به مشکل بخورد، مهاجرت آن‌ها به شهرها را شاهد خواهیم بود.»
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، آبان ۱۴۰۰، درباره مهاجرت فرش‌باف‌های ایرانی به کشورهای دیگر هشدار داد و گفت: «با کمال تاسف، در طول ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته، بسیاری از فرش‌باف‌ها و متخصصان ما را به برخی کشورها از جمله چین و پاکستان بردند و می‌توان گفت صنعت فرش دستباف ایران را ربودند.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران «مشکلات داخلی در سیاست‌گذاری‌ها» و «تحریم‌ها» را دو عامل مهمی خواند که بر صادرات فرش ایران تاثیر گذاشته‌اند.
پیش از آن نیز خبرهایی از مهاجرت فرش‌باف‌های ایرانی به ترکیه نیز منتشر شده بود.
فرش ایرانی و به‌خصوص فرش دستباف که سابقه تولید آن به ایران باستان می‌رسد، یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران در دوران پیش از انقلاب بود؛ اما در طول عمر ۴۳ ساله جمهوری اسلامی ایران، صنعت فرش ایران به دلیل نبود حمایت نهادهای دولتی و کاهش صادرات، در معرض نابودی قرار گرفت.
