گرم شدن زمین با ما چه می‌کند؟
تغییرات اقلیمی و افزایش دمای ناشی از آن، بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت انسان در طول تاریخ بوده که بسیار بیشتر از خطرات ناشی از ویروس‌ها و بیماری‌هاست.
به گزارش هفت گرد، برای مواجهه با تغییرات آب و هوایی به همان فوریت نیاز است که وقتی روند مبارزه با همه‌گیری کووید-۱۹ آغاز شد. در غیر این صورت، سلامت بشر طی سال‌های آینده رو به تحلیل می‌رود.
در ادامه تنها به ۱۰ تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بدن و روان انسان که ما در حال حاضر شاهد آن هستیم، اشاره شده است.
– فشار گرما روی قلب: طی ۲۰ سال آینده با افزایش ۱.۵ درجه سانتی‌گرادی دمای کره زمین، جهان شاهد رکوردشکنی بیشتری خواهد شد. در این شرایط، بیشتر و بیشتر شاهد موج گرما و آتش سوزی‌های جنگلی خواهیم بود که اراضی خشک و گرم را فرا می گیرد. مشخص شده است که دمای بالا، سالانه به فوت پنج میلیون انسان منجر می‌شود. هنگامی‌که دما بالا می‌رود، قلب باید با شدت و سرعت بیشتری خون را پمپاژ کند تا جریان خون به سمت پوست افزایش یابد و بدن خنک شود. افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی که قلب آنها ضعیف است، به‌طور خاص در معرض خطر نارسایی قلبی در هوای گرم قرار دارند زیرا اندام‌های آنها با استرس بیشتری برای داشتن عملکرد صحیح خود فعالیت می‌کند.
– اختلال خواب: نتایج مطالعه انجام شده در دانشگاه کپنهاگ در سال ۲۰۲۲، نشان داد: افزایش دما ناشی از تغییرات آب و هوایی به‌طور قابل توجهی میزان خواب افراد را در سراسر جهان کاهش می‌دهد. خواب، زمان بازسازی و ترمیم بدن است که برای عملکرد فیزیکی و سلامت روانی مهم است. اما در این بررسی میزان خواب شرکت‌‌کنندگان اندازه‌گیری و مشخص شد: در شب‌های گرم‌تر از میانگین، افراد مدت زمان کمتری می‌خوابند.
– مشکلات تنفسی: ازن گازی است که به‌طور طبیعی در اتمسفر بالایی زمین یافت می‌شود و در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید سپری ایجاد می‌کند. ازن سطح زمین که برای سلامتی خطرناک است، زمانی تولید می‌شود که آلاینده‌های ناشی از منابع دست ساز مانند خودروها یا کارخانه‌های شیمیایی در نور خورشید واکنش نشان دهند. افزایش ازن سطح زمین و ذرات معلق منجر به کاهش عملکرد ریه می‌شود، به‌خصوص اگر فرد از دوران کودکی در معرض آلودگی هوا قرار گرفته باشد. در روزهایی که هوا به‌طور غیرمعمول گرم است و در سال‌های آینده بیشتر شاهد آن خواهیم بود، سطح ازن زمین می‌تواند به سطح ناسالم برسد و خطر تنفسِ هوای حاویِ ازن افزایش پیدا می‌کند.
– نارسایی کلیه‌ها: کم‌‌آبی بدن در اثر قرار گرفتن در معرض گرما می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند زیرا کلیه‌ها برای کمک به حذف مواد زائد از خون به شکل ادرار به آب نیاز دارند. هنگامی که مقادیر اضافی آب به دلیل کم آبی از دست می‌رود، مواد معدنی و مواد زائد ادرار غلظت بیشتری پیدا می‌کند. این شرایط می‌تواند منجر به تشکیل کریستال‌هایی شود که تشکیل سنگ کلیه را به همراه دارد و ممکن است بر عملکرد کلیه تاثیر منفی بگذارد.
– تشدید آلرژی: با افزایش سطح گاز کربن دی‌اکسید (CO۲) که از سال ۲۰۰۵ تا ۹ درصد و از سال ۱۹۵۰ تا ۳۱ درصد افزایش یافته است، مقدار گرده ناشی از میزان بالای فتوسنتز افزایش پیدا کرده است. این افزایش منجر به تشدید علائم آلرژی/ تب یونجه مانند عطسه، سرفه، خارش چشم، سردرد و گوش درد می‌شود.
– آسیب به سیستم گردش خون: وقتی آلاینده‌های هوا از طریق ریه و قلب وارد جریان خون می‌شوند، با تنگ و سفت شدن رگ‌های خونی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و گردش خون افزایش پیدا می‌کند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ در لندن انجام شد، نشان داد با افزایش آلودگی هوا، ذرات معلق وارد جریان خون می‌شوند، خون را چسبناکتر کرده و قلب را مجبور می‌کند تا برای پمپاژ خون سخت‌تر کار کند. در نتیجه ساختار قلب با بزرگتر و گشاد شدنِ دو حفره پایینی، تغییر پیدا می‌کند.
– ناباروری: یکی از اثرات کمتر شناخته شده آلودگی هوا توسط یکی از اساتید دانشگاه چسترِ انگلیس که در مورد تاثیر آلودگی هوا بر باروری تحقیق می‌کند، بررسی شده است. مطالعه انجام شده روی ۱۸ هزار زوج چینی نشان داد افرادی که در محیط‌هایی با سطح نسبتا بالاتر ذرات ریز زندگی میکنند، ۲۰ درصد بیشتر در معرض خطر ناباروری هستند.
– سوء تغذیه: با افزایش دما، خطر کمبود مواد غذایی نیز تشدید می‌شود. این موضوع به‌طور خاص در جوامعی که معیشت آنها به کشاورزی و ماهیگیری وابسته است، مشاهده می‌شود. تغییر الگوی بارش، افزایش دمای اقیانوس‌ها و رویدادهای شدید آب و هوایی در بروز سوء تغذیه شدید در کشورهای در حال توسعه نقش دارد.
– سلامت روان: سلامت جسمانی به تنهایی تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار نمی‌گیرد. پس از وقوع بلایای جهانی مانند آتش‌سوزی، سیل یا طوفان، مشکلات سلامت روان تشدید می‌شود.
– نفوذ میکروپلاستیک‌ها در بدن: فقط تغییرات آب و هوایی نیست که به سلامت ما آسیب می‌زند بلکه بی‌توجهی به سلامت کره زمین نیز می‌تواند عواقب سوء برای خودمان داشته باشد که نمونه‌ای از این بی‌توجهی را به وضوح می‌توان در استفاده بیش از حد از مواد پلاستیکی مشاهده کرد. میکروپلاستیک‌ها، قطعات بسیار کوچک زباله‌های پلاستیکی هستند که در محیط زیست و بدن انسان یافت می‌شوند و بنابر مطالعات اخیر می‌توانند عوارض نامطلوبی برای سلامتی داشته باشند.
چه باید کرد؟
همانطور که بشر بیشتر و بیشتر از تاثیر تغییرات آب و هوایی بر سلامت آگاه می‌شود، این امید وجود دارد که اقداماتی برای تغییر آینده انجام دهد.
توافق پاریس، کشورها را موظف می‌کند که گرمایش زمین را به کمتر از دو درجه سانتی‌گراد محدود کنند. همچنین کارشناسان و فعالان راه حل‌هایی را برای کاهش خطرات ارائه می‌دهند و دولت‌ها نیز برای اقدام سریع به چالش کشیده می‌شوند.
هنوز این امیدها وجود دارند اما بدیهی است بدون اقدام فوری، سلامت و امنیت انسان همچنان تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار می‌گیرد و سرنوشت نسل‌های آینده تلخ به نظر می رسد.
