مریخ تا همین هفتصد میلیون سال پیش آب مایع داشت
مطالعه جدید نشان میدهد مواد معدنی کشف شده توسط مریخ نورد احتمالاً از تعامل سنگ با آبهای زیرزمینی شور تشکیل شده است.
به گزارش هفتگرد، دانشمندان میگویند درک بهتر از چگونگی وجود آب مایع در مریخ در دوران اخیر، میتواند همچنین به تخمین مقدار آبی که ممکن است در سیاره سرخ به شکل یخ یا معدنی باقی مانده باشد، کمک کند.
مریخ نورد «ژورونگ» (Zhurong) چین شواهدی یافته است که بر اساس آن سیاره سرخ احتمالا صدها میلیون سال زودتر از آنچه پیش از این تصور میشد، آب مایع داشته است.
در حالی که پژوهش قبلی نشان داده بود که مریخ در حدود سه میلیارد سال پیش دارای آب بوده و پس از آن آب مایع خود را از دست داده است، این پژوهش جدید که در مجله «ساینس ادونسز» منتشر شد، حاکی از آن است که احتمالا تا همین حدود هفتصد میلیون سال قبل، در سیاره سرخ آب جریان داشته است.
با آنکه پژوهشها نشان دادهاند که مریخ باستان سیارهای مرطوب و زیستپذیر بوده است، اغلب تصور میشود که آخرین دوره تاریخ ژئولوژیک مریخ، [یعنی دوره] آمازونی، سرد و خشک بوده است.
در این مطالعه جدید، دانشمندان، از جمله دانشمندان آکادمی علوم چین در پکن، دادههای مریخنوردی را که در جنوب اتوپیا پلانتیا (Utopia Planitia) فرود آمده بود، بررسی کردند.
آنان دادههای به دست آمده از سه آنالیز شیمیایی مختلف تعبیه شده بر روی مریخ نورد را، مشتمل بر طیفسنج فروشکست القایی لیزری (MarSCoDe)، دوربین تلسکوپیک میکروتصویربرداری، و طیفسنج فروسرخ موج کوتاه، بررسی کردند.
محققان بر اساس این بررسیها، شواهدی از «مواد سولفات/سیلیسیم هیدراته» در مناطقی از محوطه فرود که از نظر ژئولوژیک به دوره ابتدایی آمازونی مربوط میشوند، پیدا کردند.
این پژوهش نشان میدهد که ناحیهای که مریخنورد بررسی کرده است، از یک لایه سخت از خاک، یا بهاصطلاح «سخترویه»، با ویژگیهایی تشکیل شده است که با سایر سنگهای مشاهده شده در مناطق دیگر مریخ، تفاوت دارد. این لایه احتمالا در اثر جریان آبهای شور زیرسطحی شکل گرفته است که به آرامی تبخیر شدهاند و قشر سخت را به هم چسباندهاند.
پژوهشگران میگویند این مواد معدنی احتمالا همراه با مقادیر فراوانی آب مایع که از «بالا آمدن آبهای زیرسطحی یا ذوب یخهای زیرسطحی» سرچشمه میگرفته است، تشکیل شدهاند.
«مقاله جدیدی از گروه ما، یافتههای تازهای را از مریخنورد ژورونگ در جریان ماموریت تیانون ۱ در مریخ معرفی میکند. ژورونگ فعالیتهای آبی اخیر در اتوپیا پلانتیای مریخ را آشکار کرده است. »
پژوهشگران در این پژوهش مینویسند: «شواهد میدانی مبنی بر وجود فعالیتهای آبی شناسایی شده در محل فرود ژورونگ، حاکی از آن است که فعالیت هیدروسفر یا آبکره در دوره آمازونی مریخ، بیشتر از آن بوده است که پیش از این تصور میشد.»
دانشمندان میگویند درک بهتر از چگونگی وجود آب مایع در مریخ در دوران اخیر، میتواند همچنین به تخمین مقدار آبی که ممکن است در سیاره سرخ به شکل یخ یا معدنی باقی مانده باشد، کمک کند.
محققان همچنین بر اساس این یافتهها حدس میزنند شرایط حاکم بر مریخ به جای اینکه دستخوش یک تغییر شدید شده باشد، ممکن است [به این شکل بوده باشد که این سیاره]، چرخههای آب و هواییای را پشت سر گذاشته باشد که از مرطوب به گرم و خشک، و به سرد تغییر کرده است.
آنها میافزایند: «محوطه فرود ژورونگ (و شمال دشتها) ممکن است دارای مقادیر چشمگیری آب در دسترس و قابل بهرهبرداری به شکل مواد معدنی هیدراته و یخهای زیرسطحی برای استفاده کاوشهای انسانی آینده در مریخ از منابع میدانی باشد.»
ژورونگ در قالب بخشی از ماموریت اولیه خود در جستوجوی نشانههای حیات در مریخ که سه ماه به طول انجامید، به بررسی مواد معدنی، مکانیابی، و خاکبرداری، و بررسی توزیع آب و یخ در منطقه اتوپیا پلانتیا پرداخته است.
این مریخنورد تاکنون در حدود دو کیلومتر (۱.۲۴ مایل) را در بیش از ۳۵۰ روز مریخی طی کرده است، و این به معنای آن است که از ماموریت آن، احتمالا همچنان اطلاعات بیشتری در مورد سیاره سرخ به دست میآید.
در مطالعه دیگری که روز چهارشنبه در همین مجله منتشر شد، دانشمندان یک شهابسنگ از مریخ را که در رشتهکوههای میلر در جنوبگان در سال ۲۰۰۳ کشف شد، بررسی کردهاند.
این پژوهش نشان میدهد که هرچند ممکن است زمانی آب، به سنگ درون شهابسنگ شکل داده باشد، این شهابسنگ احتمالا شامل هیچگونه نشانهای از حیات نیست.
محققان، ازجمله پژوهشگران دانشگاه لوند سوئد، دریافتهاند که مواد معدنی موجود در شهابسنگ احتمالا بر اثر وجود آب مایع در قسمتهای جداگانه تغییر کردهاند؛ الگویی که نشان میدهد این آب، احتمالا از یخهای مدفون شده درون این خود این سنگها آمده است و نه از سامانه هیدروترمال.
هرچند دانشمندان می گویند این یافتهها فقط برای قسمتی از سیاره سرخ کاربرد دارند که این شهاب سنگ از آنجا آمده و نه برای کل مریخ.