کمیکهای ابرقهرمانی قرن بیستم بررسی میشود
درسگفتار «پیدایش ابرقهرمانها»، مطالعه و بررسی فرهنگی و اجتماعی کمیکهای ابرقهرمانی قرن بیستم میلادی از ۱۹۳۰ تا ۲۰۲۰، برگزار میشود.
به گزارش هفتگرد و به نقل از روابط عمومی حوزۀ هنری، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی درسگفتار «پیدایش ابرقهرمانها» را بهصورت برخط و حضوری از ۳۰ مردادماه به مدت هفت جلسه برگزار میکند.
این درسگفتار با ارائۀ محمدحسن یادگاری (دکتری علوم ارتباطات اجتماعی از دانشگاه تهران)، از سیام مردادماه به مدت هفت جلسه از ساعت ۱۶ الی ۱۸ برگزار خواهد شد و این دوره همزمان بهصورت برخط (اسکای روم) و حضوری در محل پژوهشکدۀ فرهنگ و هنر اسلامی واقع در خیابان سمیه، حوزۀ هنری اجرا میشود.
در خبر برگزاری این درسگفتارها میخوانیم: کتابهای کمیک از اواخر ۱۸۰۰ میلادی بهصورت صنعتی شروع به فعالیت کردند و رفتهرفته قصهگویی تصویری در بین مردم جای خود را باز کرد. بعد از جنگ جهانی اول، در کمیک، ژانرهای مختلفی ساخته میشود. ژانر ابرقهرمان، در سال ۱۹۳۸ بهوجود میآید و اولین ابرقهرمان به نام سوپرمن خلق میشود.
بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و بحران سنگین اقتصادی آن زمان، سبب پیدایش کاراکتر سوپرمن میشود.
شرکتهای کمیکسازی بر پایۀ مطبوعات کار میکردند. دهههای بعد و در دهۀ ۶۰، کتابهای کمیک به کمیکبوکاستور و کمیکبوکشاپ تبدیل میَشوند. بنابراین این شرکتها باید کاری میکردند که برای دوام خود، بفروشند. پس باید نبض جامعه را در دست میگرفتند. بدین منظور، جامعهشناسی، تعاملات سیاسی، آمار و ذائقهسنجی لازم داشتند و همچنین به جامعه میبایست امید میدادند.
کتابهای کمیک همچنین واسط ادبیات داستانی و تصویری به سینما هستند. عمدۀ فیلمهای ابرقهرمانی، قصهها و خرده قصههای آنها، همه متعلق به کمیکهای بیست، سی سال قبل خودشان هستند.
در این درسگفتار دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ آمریکا را مورد بررسی قرار میگیرد؛ سوپرمن و دیگر ابرقهرمانها چگونه خلق شدند؟ ابرقهرمانها بهانهای هستند که ما تاریخ آمریکا و جهان را مرور کنیم و ببینیم که مخاطب به چه شکل با جهان پیرامونی کنار آمده و به چه جهانبینی رسیده است که این ابرقهرمانان را میپذیرد؟
در این درسگفتار از پیدایش ابرقهرمانها و تاریخچهای از سیر تطوری آنها در قرن ۲۰ م از ۱۹۳۰ تا ۲۰۲۰ گفته میشود. تا با رویکرد مطالعات فرهنگی امکان به وجود آمدن صنایع فرهنگی خرد مورد بررسی قرار گیرد.
جنگ ویتنام که اوج میگیرد، تصمیم گرفته میشود که جوانان آمریکایی کنترل شوند. قوانینِ مصرف الاسدی و قرصهای روانگردان و مواد مخدر را کاهش میدهند و باعث میشوند که مصرفشان برای تودههای مردم تسهیل شوند. بعد از آن روابط آزاد جنسی در دهه ۷۰ افزایش پیدا میکند. برای کنترل نخبگان نیز، از مبارزه با انرژی هستهای، محیط زیست، موجهای سبز و… استفاده میشود تا این موضوعات سوپاپ اطمینان شوند. بهطور مثال در همینراستا پنتاگون برای آزادسازی مصرف مواد مخدر، به استنلی مارتین لیبر میگوید که این موضوع را روی صفحه یک کار کند و به همین دلیل، ابرقهرمان کماندار سبز، معتاد میشود.
دانستن تاریخ این محصول فرهنگی، بینش دقیقتری از وضع جامعه و سیاستهای فرهنگی میدهد. حجم انبوه علاقهمندی کودکان و نوجوانان به آیکونها، نیاز به سواد و دانش انتقادی در مواجهه با این شخصیتها را در جامعه دو چندان کرده است. همچنین در حوزه صنایع خلاق و هنری کمیکها و کمیکهای ابرقهرمانی، میتواند تجربیات زیادی را در اختیار هنرمندان و سرمایهگذاران در عرصه فرهنگ و هنر قرار دهد. تا بهعنوان یک صنعت فرهنگی خلاق مورد توجه قرار گیرد. صنایعی مانند بازی موبایلی و رمان کمیک تعاملی.
رویکرد پرداختی به موضوع در این درسگفتار مطالعات فرهنگی است. در مطالعات فرهنگی، نسبت قدرت و مقاومت در سوژه مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. به عبارت دیگر، یک موضوع روزمره، مورد تحلیل قرار میگیرد. در اینجا تلاش میشود که نسبت ابرقهرمانها در آن دوره تاریخی با حکومت و جامعه را مشخص کند.
در این درسگفتار قرار است با عکس و فیلم، در هفت جلسه موضوع تشریح شود و با پرداختن به محورهای موضوعی زیر به تحلیل و بررسی تاریخی موضوع پرداخته شود:
ابرقهرمانان و بحران اقتصادی دهه۳۰
جنگ جهانی دوم
دوران هستهای
دهه ۴۰ و ۵۰ رؤیای آمریکایی
قهرمانان از توده مردم / ضد فرهنگی
دوران رخوت آمریکایی دهه ۷۰
محافظهکاران و گاوچرانی ریگان
دهه ۹۰ در دجستجوی مسیر جدید
دهه وحشت آغاز قرن ۲۱