وراثت؛ نام دیگر گردشگری پایدار
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران گفت: معادل فارسی مناسب برای مفهوم گردشگری پایدار، وراثت است؛ به این معنی که هر چیزی که برای ما به ارث رسیده است را استفاده می‌کنیم و برای آیندگان نیز ارث می‌گذاریم.
به گزارش هفت‌گرد، فرید جواهرزاده در خصوص گردشگری پایدار اظهار کرد: گردشگری پایدار نوعی از گردشگری است که نیازهای گردشگران، صنعت گردشگری و جوامع میزبان را بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده در تامین نیازهای‌شان برطرف می‌کند.
او اضافه کرد: به بیانی دیگر مفهوم گردشگری پایدار این است که به شکلی گردشگری صورت گیرد که نیاز همه کنشگران صنعت گردشگری مانند گردشگر، صاحبان کسب و کارها و جامعه میزبان تامین شود و رفع این نیازها خللی برای زندگی نسل آینده ایجاد نکند و بتوانیم دارایی‌ها و منابع امروز را برای آیندگان حفظ کنیم.
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران ادامه داد: مفهوم گردشگری پایدار از اواخر قرن ۲۰ مطرح شده و مفهمومی جدید است. این مفهوم شباهت بسیاری به مفهوم گردشگری مسئولانه دارد. در گردشگری مسئولانه اثرگذاری گردشگری بر محیط زیست و شرایط اجتماعی بسیار مهم است، در نتیجه می‌توان این دو مفهوم را معادل دانست.
جواهرزاده با تاکید بر اینکه گردشگری پایدار کمک می‌کند تا شرایط برای گردشگران و جامعه میزبان راحت‌تر شود، بیان کرد: گردشگری پایدار اصول ۱۰گانه دارد که تمام بخش‌های گردشگری را مورد توجه قرار می‌دهد و به دنبال کاهش اثرات منفی روی محیط زیست، جامعه محلی و سالم نگه‌داشتن این صنعت است تا کمترین زیان به جوامع گردشگرپذیر وارد شود.
او اصول ۱۰گانه گردشگری پایدار را برشمرد و تصریح کرد: استفاده پایدار از منابع به معنی حفاظت از منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی به صورت بلند مدت است. دومین اصل کاهش مصرف بیش از اندازه و جلوگیری از اتلاف منابع است. اصل سوم حفظ تنوع زیستی است که برای تحقق این امر باید انعطاف پذیری جامعه را افزایش دهیم.
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران گفت: گردشگری همراه با برنامه‌ریزی، حمایت از اقتصاد محلی، آموزش، مشارکت جوامع محلی و مشاوره با مردم محلی و ذی‌نفعان از دیگر اصول گردشگری پایدار است. یکی دیگر از این اصول بازاریابی مسئولانه است که به معنی انتقال اطلاعات کامل به گردشگر است تا رضایت او را در پی داشته باشد.
او افزود: تحقیقات و نظارت مستقیم با استفاده از جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل موثرشان در راستای حل مشکلات نیز از دیگر اصول این نوع گردشگری است.
جواهرزاده بیان کرد: گردشگری پایدار دارای ۳ بعد محیطی، اقتصادی و اجتماعی است که بعد اقتصادی از مهم‌ترین ابعاد آن است. مقوله توسعه پایدار گردشگری که در دهه‌های اخیر رشد کرده متمرکز بر شاخص‌های اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، نهادی، فرهنگی و تاثیرات متقابل این موارد است.
او ادامه داد: گردشگری رابطه مستقیم با انسان، فرهنگ جامعه و منابع دارد در نتیجه باید در راستای کاهش مشکلاتی که گردشگری ممکن است ایجاد کند، تلاش کنیم. معادل فارسی مناسب برای مفهوم گردشگری پایدار وراثت است. به این معنی که هر چیزی که برای ما به ارث رسیده است را استفاده می‌کنیم و برای آیندگان نیز ارث می‌گذاریم.
تاب‌آوری، توان جامعه برای مقابله با بحران‌هاست
این استاد دانشگاه درخصوص تاب‌آوری بیان کرد: تاب‌آوری به معنای انعطاف یک جامعه برای بازگشت به شرایط عادی در مقابل مشکلاتی است که برای آن جامعه ایجاد می‌شود. به بیان دیگر جامعه‌ای تاب‌آور است که بتواند با برخورداری از انعطاف لازم پس از بحران‌ها بتواند به حالت عادی بازگردد.
او با تاکید بر اینکه کرونا یک بحران بود که جهان با آن مواجه شد، عنوان کرد: در این بحران برخی از بخش‌های گردشگری که توانستند راه‌های تاب‌آروی را شناسایی کنند، دوام آوردند. در دروان کرونا زیرساخت‌های اقتصادی دچار مشکل شدند و گردشگری در تمام جهان دچار فراز و فرود شد. در نتیجه امروزه همه در حال تلاش برای بازگشت به شرایط عادی هستند. بنابراین یادگیری مهارت برگشت به شرایط پیش از کرونا ضروری است.
او با بیان اینکه راهکارهای زیادی برای تاب‌آوری در حوزه گردشگری وجود دارد، اظهار کرد: سیستم‌های تاب‌آوری برای هر مکانی متفاوت است. برای مثال وقتی در مورد اب‌آوری شهری صحبت می‌کنیم باید ابتدا سیستم‌های شهری پایدار و عوامل موثر در آن‌ها را در نظر بگیریم یعنی به شالوده پایدارسازی شهر توجه کنیم. سپس راهکارهایی را که یافته‌ایم اجرا کنیم.
جواهرزاده با تاکید بر اینکه شهرها دارای سیستم تاب‌آوری پیچیده‌اند، تصریح کرد: مفهوم تاب‌آوری شهری زمانی معنا می‌یابد که شهر در بحران‌ها بازخورد مناسبی نشان دهد و بتواند فضای مناسبی برای ساکنانش ایجاد کند. تا زمانی که بحرانی رخ نداده است، نمی‌توان تاب‌آوری یک شهر را بررسی و اندازه‌گیری کرد.
او در خصوص ضرورت به کارگیری راهکارهایی برای افزایش تاب‌آوری در بحران‌ها افزود: باید به دنبال افزایش آمادگی محیط برای مقابله با بحران‌ها باشیم. برای مثال در یک شهر گردشگری با تقویت سیستم‌های هوشمندی که بتواند به گردشگران کمک کند مانند حمل‌ونقل، مکان‌یابی ویژه مسافران و دیگر خدمات و زیرساخت‌ها می‌توانیم در شرایط بحرانی عملکرد بهتری نشان دهیم.
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران ادامه داد: زمانی مفهوم تاب‌آوری در شهرها نمایان است که در هر بحرانی شهروندان بتوانند در کنار گردشگران چرخ معیشت و اقتصاد شهرشان را بگردانند و شهر را برای زیستن در شرایط بحرانی آماده کنند.
