کمبود بودجه، سد راه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

با منتشر شدن لایحه بودجه 1402 مشخص شد، اگرچه بودجه برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به سال گذشته 13درصد افزایش پیدا کرده است اما نسبت به رشد چهل درصدی در بودجه 1401، کم و ناکافی محسوب می‌شود.

به گزارش هفت گرد، رقم ۳۱ هزار و ۲۹۱ میلیارد تومان برای بخش میراث فرهنگی، کردشگری و صنایع دستی در بودجه 1402 موجب اعتراض و نقد افراد زیادی در این حوزه شد. از اولین کسانی که نسبت به رشد کم این بودجه معترض شد، علی دارابی قائم مقام وزیر بود که در یادداشتی اظهار داشت، سال گذشته فقط 35درصد بودجه وزارت میراث فرهنگی به این وزارتخانه اختصاص داده شد و حالا حتی در صورت تخصیص صددردصد بودجه پیش‌بینی شده در سال 1402، باز هم کاری از معاونت میراث فرهنگی ساخته نیست.

بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شامل دو بخش است. یکی بخش هزینه‌ای که برآورد بودجه 1402 برای آن 12هزار و 584میلیارد تومان است و دیگری بخش تملک دارایی‌ها به عنوان سرمایه وزارت که 17هزار و 584میلیارد تومان برآورد شده است.

اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای نیز در فصل میراث فرهنگی بالغ بر 12هزار و هفتصد وده میلیارد تومان، در فصل گردشگری 4هزار میلیارد تومان و فصل صنایع دستی52 میلیارد تومان برآورد شده است. درآمد حاصل از ورودی موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عددی بالغ بر 1میلیارد و نهصدو10 میلیون تومان تخمین زده شده است.

دارابی می‌گوید معاونت میراث فرهنگی که همه وظایف و مأموریت های آن «حاکمیتی» است. در حال حاضر ۸ هزار میلیارد تومان برای تملک بناها، ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای بافت های تاریخی یزد جهت مرمت و آسیب های سیل و ۵ هزار میلیارد تومان بابت مرمت آثار تاریخی که ۲ هزار میلیارد تومان آن بدهی معوقه است، نیاز دارد.

وی همچنین در یادداشت خود نوشت: وزارتخانه ‌بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد تومان تعهدات سفر هیأت محترم دولت و مطالبات نمایندگان محترم مجلس و مقامات و مسئولان استانی در حوزه میراث فرهنگی را پیش روی خود دارد که این سیاهه خودش۱۵ هزار میلیارد تومان می‌شود.

بسیاری دیگر از مسئولین حوزه میراث فرهنگی نیز معتقدند که این بودجه کفاف خرج این وزارتخانه که با فرهنگ و هویت ملی در ارتباط است را نمی‌دهد. عباس فاطمی؛ دبیر جشنواره نخستین تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی در نشست خبری این جشنواره به خبرنگاران گفت: بودجه‌ای که در سال ۱۴۰۲ برای میراث فرهنگی در نظر گرفته شده کمتر از ۱۰درصد نیاز واقعی ماست و با این بودجه شاید مرمت یک بنای تاریخی صدسال طول بکشد.

میراث فرهنگی حوزه‌ای است که متولیان آن مدعی هستند در صورت حمایت همه‌جانبه دولت از آن، جای درآمد نفتی را برای کشور خواهد گرفت. در برنامه هفتم توسعه نیز به عنوان یک سیاست کلی و سند بالادستی از توسعه صنعت گردشگری و و ترویج صنایع دستی صحبت شده است.

از طرف دیگر وضعیت گردشگری در کشور ما علی‌رغم وجود جاذبه‌های منحصر به فرد رشد چندانی ندارد. سالهای گذشته و شیوع بیماری کرونا نیز به این صنعت ضربه بزرگی زده است.

در کنار اینها از گوشه و کنار شهرهای باقدمت و تاریخی کشور نیز خبر می‌رسد که بخشی از آثار تاریخی آنها در معرض تخریب است. این تخریب‌ها یا به خاطر طرح‌های توسعه‌ای و یا به خاطر بی‌توجهی و فرسودگی بناها به وقوع می‌پیوندد. کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند بودجه مناسبی لازم است تا ثبت ملی بناهای تاریخی و مرمت آنها انجام بشود و تا این بناها از تخریب در امان بمانند.

صنایع دستی ایران نیز از نظر تنوع و گوناگونی سرآمد است. این آثار هم زمینه‌ساز معرفی فرهنگ و هنر کشورمان است، هم اسباب امرار معاش هنرمندان آن و به همین خاطر نیاز به توجه ویژه برای دیده شدن در سطح ملی و جهانی و حتی ثبت جهانی به نام کشورمان دارد که همه اینها نیازمند در نظر گرفتن بودجه کافی برای این امور است.