وقتی مجسمه‌های طلایی لب به سخن می‌گشایند
پروژه‌ای نوآورانه در کاخ «ورسای» فرصتی را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است تا بتوانند با مجسمه‌ها و فواره‌های تاریخی گفت‌وگو کنند.
به گزارش هفت گرد، باغ‌های کاخ «ورسای» در اصل، پروژه‌ای «خودپسندانه و پرهزینه» بود. «لوئی چهاردهم» در طول بیش از چهار دهه، از بهترین هنرمندان دوران خود خواست تا مجموعه‌ای از مجسمه‌های فضای باز را که اکنون به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه مجسمه‌های فضای باز در جهان محسوب می‌شوند، عمدتا با هدف بزرگداشت خود و دربارش خلق کنند.
این پروژه، خزانه دولت را خالی کرد و هزینه میلیون‌ها لیوْر (واحد پول فرانسه در گذشته) شد. با این وجود، از میان نزدیک به ۶۰۰ مجسمه، هیچ‌کدام در این نمایش پر از ولخرجی به اندازه «فواره آپولو» تاثیرگذار نبوده است. این یک اثر غول‌پیکر و ظریف از سرب طلاکاری شده است که خدای خورشید، نماد پادشاه «لوئی» را نشان می‌دهد که از آب سربرآورده است. اما نباید تعجب کرد اگر از «فواره آپولو» پرسیده شود که آیا منابع قرن هفدهم فرانسه می‌توانست برای موارد بهتری صرف شود، «فواره آپولو» از پاسخ به آن طفره برود.
این فواره که توسط «چارلز لو برن» در سال ۱۶۶۸ میلادی طراحی شده، در پاسخ به این سوال که توسط یکی از بازدیدکنندگان مطرح شده است، گفت: «هر سکه‌ای که خرج شد درباره انعکاس قدرت و نظم پادشاه بود و کارکردی فراتر از صرفا هزینه داشت. آیا استفاده خوبی از پول دولت بود؟ این پرسشی است که انسان‌ها باید درباره‌اش تصمیم بگیرند.»
این پاسخ محصول جدیدترین پروژه فناوری «ورسای» است که درحقیقت در جریان همکاری با «OpenAI» و پلتفرم فرهنگی «Ask Mona» به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهد به ۲۰ مجسمه باغ با سه زبان مختلف گفت‌وگو کنند. این طرح تا زمستان ۲۰۲۵ میلادی اجرا خواهد شد.
قابلیت مبتنی بر هوش مصنوعی در اپلیکیشن موبایل «ورسای» ادغام شده است و گفت‌وگوهایی روان‌تر و گسترده‌تر نسبت به نسل قبلی چت‌بات‌ها ارائه می‌دهد. البته مجسمه‌ها می‌توانند اطلاعات تخصصی هم ارائه دهند. به‌عنوان مثال، «فواره لاتونا» (Latona) با خوش‌رویی به شما می‌گوید که یک فواره ۱.۸ متری و چهار طبقه است که از مرغوب‌ترین مرمر کارارا و با الهام از «دگردیسی‌ها» نوشته «اووید» ساخته شده است، اما همچنین می‌توان داستان روایت کند.
مثلا مجسمه کیوپیدسوار بر ابوالهول داستان یک نجیب‌زاده قرن هفدهمی را نقل می‌کند که درحال تلاش برای تأثیر گذاشتن روی یک مادمازل، با مهارت‌های رقص داخل بستر گل سقوط می‌کند.
«ورسای» اطمینان داده است که شرکای فناوری‌اش محدودیت‌های مشخصی ایجاد کنند. مجسمه‌ها فقط به هنر و تاریخ پایبند هستند و حاضر نیستند درباره کروسان، سیاست معاصر یا سرنوشت فرانسه در جام جهانی بعدی نظر دهند. همچنین مجسمه‌ها به قواعد پایبندند، بر قواعد پافشاری میکنند و به بازدیدکنندگان توصیه میکنند از لمس کردن یا شیرجه زدن در استخرها خودداری کنند.
این پروژه هوش مصنوعی، که اولین نسخه‌اش تا زمستان ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت، جدیدترین تلاش «ورسای» برای جذب مخاطبان جوان‌تر و محلی‌تر است. گرچه این مکان سالانه بیش از هشت میلیون بازدیدکننده دارد، اما بیشتر آن‌ها گردشگرهای خارجی هستند. «ورسای» همچنین ادامه‌دهنده مسیر فناوری‌های نوظهور است. این کاخ قبلا با Google Arts & Culture همکاری داشت. علاوه‌بر این، بازدیدکنندگان امروزه می‌توانند با هدست واقعیت مجازی وارد باغ‌های ناپدیدشده «پادشاه خورشید» شوند.
«کریستوف لریبو» (Christophe Leribault)، رئیس مجموعه در بیانیه‌ای گفت: «نوآوری علمی بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ کاخ ورسای است. از ساخت آن تا اولین پرواز بالن‌ها، ورسای همواره در خط مقدم پیشرفت‌های بزرگ در همه زمینه‌ها بوده است.
