نتیجه جدیدترین کاوش در بند هخامنشی
سرپرست هیأت کاوش بند هخامنشی دیدگان (بستان خانی) از آواربرداری و لایروبی ۴۵ متر از مسیر آبراه سد خبر داد.
به‌گزارش هفت‌گرد، حمیدرضا کرمی گفت: کانال آبراه که در فصل قبلی کاوش، دهانه ورودی آن در عمق ۲۱ متری تاج سد، یعنی در کفِ سد شناسایی شده بود، این‌بار آواربرداری و لایروبی شد و مسیر ۷۰ متری آن تا آب‌پخشِ سد شناسایی شد.
سرپرست تیم کاوش سد بستان‌خانی افزود: کانال آبراه که کف و دیواره‌های آن کاملاً سنگی است با پهنای ۷۰ سانتیمتر و ارتفاع ۱۲۵ سانتیمتر علاوه‌بر کارکرد انتقال آبِ مخزن به سمت آب‌پخش در جلوی سد، کارکرد رسوب‌گیری مخزن سد را هم داشته است.
کرمی با بیان این‌که طول این سازه ۷۰ متر است و در دوران هخامنشی ۲۰۰ سال کارکرد خود را حفظ کرده است، افزود: آبراه سد در فصول گرم سال با باز شدن دریچه‌های آب‌پخش کار انتقال حجم زیادی آب را به رودخانه تنگ حنا و توزیع آن در دشت‌های پایین‌دست سد تا دشت پاسارگاد و سیوند و تخت جمشید بر عهده داشته است.
در بخش دیگری از کاوش، سازه سنگی دیگری به فاصله ۱۰ متر از آبراه سد شناسایی‌شده است که به گفته زارعی کردشولی ـ ناظر تیم کاوش ـ، هنوز کاربری آن مشخص نیست و نیاز به کاوش بیشتری دارد.
او افزود: این سازه ۱ متر بالاتر از سازه آبراه قرار دارد و عمق آن ۲ و نیم تا ۳ متر است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در این کاوش همچنین علائم و نشانه‌هایی از شاخصه‌های دوران هخامنشی از جمله ۱۰ امضای متفاوت روی سنگ‌های کارشده در سازه که نشان از سنگ‌تراشان این سازه است، شناسایی شد.
سد دیدگان معروف به سد بستان خانی در ۲۲ کیلومتری شمال شرق پاسارگاد در «تنگ حنا»، در بخش مشهد مرغاب شهرستان خرم‌بید، روی یکی از سرشاخه‌های مهم رودخانه پلوار ساخته شده است.
