هنوز اصل بودن سنگنگارههای غار علیصدر اثبات نشده است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در خصوص نتایج بررسیهای باستانشناسی و کارشناسی روی سنگ نگارههای غار علیصدر گفت: هنوز به نتیجه واضح و مشخصی نرسیدیم و بررسیها ادامه دارد.
به گزارش هفتگرد، ماجرای سنگ نگارههای غار علیصدر از انتشار تصاویری توسط یک غارنورد شروع شد. فواد رضاپور (غارنورد) حین نقشهبرداری غار و کشف مسیرهای جدید، در بخش ورودی قدیمی غار متوجه سنگ نگارههایی میشود که نظرش را جلب میکند. اما از آنجا که عدم اطلاع از چنین نقشهایی توسط مسئولان غار را بعید میدانست، به آن نپرداخت و بعد از پایان کار، چند عکس از نقشنگارهها منتشر و درخصوص اهمیت آنها صحبت کرد. در نهایت انتشار خبری درخصوص گوزن غار علیصدر منتشر و نظرها را جلب کرد.
اسماعیل همتی ازندریانی (باستانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان) با بیان این مطلب که حدود ۲۵ تا ۳۰ نقش در طیفهای رنگی مختلف روی دیوارههای غار علیصدر شناسایی شده که طیف رنگی سبز نارنجی زرد و سیاه دارد، گفت که این نقاشیها ارزشمند بوده و در چندگونه نقش قابل مشاهده هستند، از جمله انسان کمان به دست در حال شکار، گوزن، بزسانان و انسان سوار بر اسب سانان. این نقاشیها مربوط به دوران پیش از تاریخ و زمانی که انسانها زندگی خود را از طریق شکار میگذراندند، است. این اظهارات به موضوع دامن زد تا سرانجام باستانشناس دیگری با بیان این مطلب که نقشهای غار علیصدر جعلی هستند و گویا در اواخر دهه ۸۰ شمسی، شخصی بهنام باباپیری برای ساخت مستند خود به این بخش از غار میرود و این تصاویر را روی بدنه غار میکشد و در نهایت بعد از پایان کار، بدون آنکه این تصاویر را پاک کند، از غار خارج میشود، ادعای همتی را زیر سئوال برد.
سپس حامد وحدتی نسب (انسانشناس و باستانشناس پیش از تاریخ) با اشاره به شباهت یکی از گوزنهای نقاشی شده بر روی دیوار غار علیصدر با نقاشی صخرهای، نقش گوزن هومیان واقع در کوهدشت لرستان، گفت: بهطرز مشکوکی بیش از حد این دوتصویر شبیه به هم هستند. درواقع گوزن غار علیصدر کپی عین به عین گوزن هومیان است. ضمن آنکه نقشنگاره با رنگمایه سبز از دوره پیش از تاریخ نداریم و اگر بخواهیم علمی صحبت کنیم، بخشی از این سنگنگارهها کاملا تقلبی هستند. حتی تصویر شکارچی با کمان کپی شده از نقاشیهای غار دوشه است و گویا شخصی این نقاشیها را در کتابها دیده و آنجا نقش کرده و بهگونهای درست کرده که قدیمی بهنظر بیاید.
این اظهارات ضد و نقیض سبب شد تا اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان صحبت نهایی در خصوص این نقش و نگارها را منوط به بررسی بیشتر اعلام کند. مسئولان همدان اعلام کردند: هیات باستانشناسی به محل غار اعزام شد تا ضمن بررسی این موضوع و جمعبندی گزارش خود را اعلام کنند. تا زمانی که باستانشناسان بررسی قطعی نداشته و نظر قطعی ندهند، نمیتوان مطلبی عنوان کرد و باید صبر کنیم این نقاشی متعلق به چه تاریخ و دورهای است.
علی مالمیر (مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان) در این خصوص به ایلنا گفت: اظهار نظرهای ضد و نقیض باعث شد تا اعلام نظر در این خصوص را منوط به بررسیهای بیشتری بدانیم. برخی معتقد هستند که این سنگ نگارهها متعلق به دوره پیش از تاریخ است و برخی دیگر اعلام کردند که ممکن است این تصاویر متعلق به دورهای باشد که گروهی از فیلمسازان به غار علیصدر رفته بودند. حتا برخی معتقد هستند که ممکن است برخی از این تصاویر به دوره پیش از تاریخ برسد و برخی جدید باشد. این نکات نیازمند بررسی است. حتا تنها نمیتوان به بررسیهای باستانشناسی اکتفا کرد و همکاران ما درصدد بررسی مستندات متعلق به گروه فیلمساز هستند.
او ادامه داد: حتی ممکن است زمانی این نقشها در غار وجود داشته و برخی روی آن را دوباره نقاشی کشیده باشند یا نقشهای اضافه شده باشد و…. همه این سئوالات باید پاسخ داده شود. باستانشناسان نیز نیازمند زمان بیشتر برای بررسی هستند. تاکنون به نتیجه خاصی نرسیدهایم اما به لحاظ احتیاط به بهرهبردار غار سپردهایم که ملاحظات حفاظتی لازم را از آنها داشته باشد و به همکاران خود در یگان حفاظت نیز اعلام کردهایم که با دقت بیشتری آن حوزه را مراقبت داشته باشند.