تکرار نوستالژی ایران و ژاپن با گردشگری
عباس مهدوی (فعال گردشگری) در یادداشتی به ارتباط ایران و ژاپن در دهه‌های گذشته پرداخت و از تاثیر و اهمیت شرکت در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری جاتا بر تکرار نوستالژی ایران وژاپن با گردشگری سخن گفت.
به گزارش هفت‌گرد، سال‌های قبل از انقلاب عمده شناخت مردم ایران از ژاپن، معطوف به کالاهای ژاپنی بود که هم دوام داشت و هم کیفیت. لوازم خانگی ژاپنی نزد خانواده‌های ایرانی محبوب بود. ایرانی‌ها دردهه پنجاه و شصت، ژاپنی‌ها را پیشتاز تولید محصولات برقی و الکترونیکی می‌پنداشتند. محصولات ژاپنی یکه‌تاز خانه‌های آن دوران بود. هنوز هم صدای چرخ گوشت توشیبایی را که کنار پدر چشم به گوشت‌های چرخ شده‌اش داشتم، به‌خوبی به یاد دارم. خودروهای تویوتا و مزدای ژاپنی هم محبوب و قدرتمند ان دوران بودند.
شناخت از سرزمین آفتاب تابان تنها در صنعت خلاصه نمی‌شد. در دهه شصت شخصیتی ژاپنی به نام اوشین و بعدها هانیکو، در اوج دوران جنگ به محبوب‌ترین چهره خانواده‌های ایرانی مبدل شد و همذات پنداری مخاطب ایرانی با آن باورنکردنی بود. تب اوشین فروکش کرد اما ژاپن‌گرایی همچنان در زندگی ایرانی‌ها تدوام داشت. اوایل دهه ۷۰ و همزمان با وخامت وضع اقتصادی، رکود و گسترش بیکاری، شکلی از مهاجرت در ایران پیدا شد که بیشتر برای یافتن شغل و پولی مناسب برای آینده زندگی بود.
مقصد بیشتر این نوع از مهاجرت‌ها، این‌بار نه غرب، بلکه ژاپن بود. کشوری که مقصد مهاجرت جوانان بی‌کار، نیمه‌ماهر و غیرماهر ایرانی شد. در اواخر دهه ۷۰ هم زمان با رونق نسبی اقتصاد در داخل و نیز کم‌رمق شدن اقتصاد ژاپن در آن دوره، حباب مهاجرت به ژاپن ترکید. هرچند بعدها برخی سیاسیون ایرانی از الگوی ژاپن اسلامی در ایران سخن گفتند اما این واژه در همان ادبیات سیاسی باقی ماند و ژاپن‌گرایی رو به افول نهاد.
پس از سه دهه حضور پر رنگ در میان ایرانیان آنچه می‌تواند ارتباط میان این دو کشور تاریخی و با هویت شرقی را تقویت کند، صنعت گردشگری است. ژاپنی‌ها مردمانی با فرهنگ و اهل سفر هستند و گرایش بسیاری به اماکن تاریخی و فرهنگ بومی سایر کشورها دارند.
درآمد حاصل از گردشگری ژاپن حدود دوازده میلیون دلار و هزینه‌کرد گردشگران ژاپنی حدود هفت میلیون دلار است. درواقع گردشگران ژاپنی بیشتر علاقه‌مند هستند تا به کشورهایی از جمله آمریکا، چین، فرانسه، فیلیپین و کره جنوبی سفر کنند و بیشترین گردشگرانی که به ژاپن سفر میکنند از کشورهایی مانند آمریکا، چین، ویتنام، کره جنوبی و هند هستند.
اما ایران تنها مقصد گردشگران سنتی این کشور است و هنوز در معادلات گردشگری ژاپنی‌ها جای نگرفته است. ژاپنی‌ها ایران را نمی‌شناسند و با داشته‌های کهن وفرهنگی ما آشنا نیستند. شاید حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری جاتا در ژاپن نیز یکی از راه‌های توسعه گردشگری ایران و ژاپن باشد چنانکه گفته می‌شود پاویون جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری جاتا ژاپن که از ۳۱ شهریور تا ۳ مهرماه ۱۴۰۱ در توکیو ژاپن برگزار می‌شود، برپا خواهد شد. جاتا با هدف ترویج گردشگری محلی، خارجی و داخلی به‌عنوان یک رویداد بین‌المللی پیشرو در بخش گردشگری در حال رشد است و قرار است طی چهار روز در ژاپن برگزار شود.
با توجه به علاقمندی ژاپنی‌ها به مولفه‌های فرهنگی و تاریخی، ایران می‌تواند مقصدی جذاب برای مردمان این کشور باشد و گردشگری می‌تواند میان این دو کشور باتمدن شرقی، روابط موثر اقتصادی و فرهنگی ایجاد و نوستالژی خوش ایرانی‌ها از ژاپن را تکرار کند.
