یک شهاب‌سنگ مریخی، اسرار بنیادین زمین را فاش می‌کند
یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران سعی دارند با بررسی یک شهاب‌سنگ مریخی، به پرسش‌های اساسی خود در مورد زمین پاسخ دهند.
به گزارش هفت‌گرد و به نقل از ساینس دیلی، مریخ و کشور ایسلند چه ویژگی‌های مشترکی دارند؟ چنین ویژگی‌هایی در این روزها زیاد نیست اما بیش از ۴.۵ میلیارد سال پیش، این امکان وجود داشت که سیاره سرخ، پوسته‌ای مشابه با ایسلند امروزی داشته باشد. این کشف که در قدیمی‌ترین قطعات به دست آمده از مریخ یافت شده است، می‌تواند اطلاعاتی را در مورد سیاره ما ارائه دهد که طی میلیاردها سال حرکت زمین‌شناسی از بین رفته است و همچنین، می‌تواند به توضیح این موضوع کمک کند که چرا زمین به سیاره‌ای تبدیل شده است که تنوع گسترده‌ای از حیات را در خود نگه می‌دارد اما مریخ این گونه نیست.
این اطلاعات در مورد گذشته زمین، توسط یک گروه پژوهشی بین‌المللی به‌دست آمده‌اند. این پژوهش، جزئیاتی را در مورد چگونگی یافتن منشاء مریخی یک شهاب‌سنگ ۴.۴۸ میلیارد ساله توضیح می‌دهد که به‌طور غیررسمی “بلک بیوتی”(Black Beauty) نامیده می‌شود. منشا این شهاب‌سنگ، یکی از قدیمی‌ترین مناطق مریخ است.
“والری پایره”(Valerie Payré)، پژوهشگر بخش نجوم و علوم سیاره‌ای “دانشگاه آریزونای شمالی”(NAU) و از پژوهشگران این پروژه گفت: این شهاب‌سنگ، نخستین مرحله از تکامل مریخ و همه سیارات مشابه زمین را ثبت کرد. از آنجا که زمین عمدتا به دلیل تکتونیک صفحه‌ای، سطح قدیمی خود را از دست داد، مشاهده چنین تنظیماتی در زمین‌های بسیار باستانی مریخ، روزنه‌ای نادر به سوی کشف اطلاعاتی در مورد سطح زمین باستانی است که ما آن را مدت‌ها پیش از دست داده‌ایم.
این گروه پژوهشی به سرپرستی “آنتونی لاگین”(Anthony Lagain)، پژوهشگر “دانشگاه کورتین”(Curtin University) استرالیا، محل پیدایش شهاب‌سنگ مریخی “بلک بیوتی” با نام رسمی “Northwest Africa 7034” را جستجو کردند. این شهاب‌سنگ که ترکیب شیمیایی آن نشان می‌دهد که مریخ فعالیت آتشفشانی داشته، نخستین مرحله از تکامل مریخ را ثبت کرده است. اگرچه شهاب‌سنگ بین پنج تا ۱۰ میلیون سال پیش و پس از برخورد یک سیارک، از سطح مریخ به بیرون پرتاب شد اما منطقه منبع و زمینه زمین‌شناسی آن، یک راز باقی مانده است.
این گروه پژوهشی، خواص شیمیایی و فیزیکی بلک بیوتی را مورد بررسی قرار دادند تا مشخص کنند که از کجا آمده است. آنها دریافتند که بلک بیوتی، از منطقه موسوم به “Terra Cimmeria-Sirenum” آمده که یکی از باستانی‌ترین مناطق مریخ است. ممکن است که این منطقه، سطحی شبیه به قاره‌های زمین داشته باشد. اجرامی مانند مریخ دارای دهانه‌های برخوردی در سراسر سطح خود هستند؛ بنابراین یافتن مورد مناسب، چالش‌برانگیز است. لاگین و گروهش در پژوهش پیشین خود، یک الگوریتم تشخیص دهانه ابداع کردند که از تصاویر واضح سطح مریخ برای شناسایی دهانه‌های برخوردی کوچک استفاده می‌کند. آنها در این پژوهش توانستند محتمل‌ترین محل پرتاب را پیدا کنند. این محل، دهانه “کاراتا”(Karratha) نام دارد. لاگین گفت: این پژوهش، راه را برای یافتن محل پرتاب سایر شهاب‌سنگ‌های مریخی هموار کرد تا جامع‌ترین دیدگاه در مورد تاریخ زمین‌شناسی سیاره سرخ ایجاد شود.
پایره، ماهیت و نحوه شکل‌گیری پوسته مریخ را بررسی می‌کند تا بفهمد که آیا زمین و مریخ، گذشته مشترکی دارند که شامل پوسته شبیه به قاره و اقیانوس باشد یا خیر. او از مشاهدات مداری ثبت‌شده در این منطقه استفاده می‌کند تا به بررسی این موضوع بپردازد که آیا آثار آتشفشانی مشابه ایسلند، در مریخ وجود دارند یا خیر.
پایره گفت: پیچیدگی پوسته مریخ تا امروز درک نشده است و دانستن منشأ این قطعات شگفت‌انگیز باستانی می‌تواند به کاوش در منطقه Terra Sirenum-Cimmeria بیانجامد که حقیقت تکامل مریخ و شاید زمین را در خود پنهان کرده است. این پژوهش، راه را برای یافتن محل پرتاب سایر شهاب‌سنگ‌های مریخی هموار می‌کند و جامع‌ترین دیدگاه را در مورد تاریخ زمین‌شناسی مریخ ارائه می‌دهد. همچنین، این پژوهش به یکی از جالب‌ترین پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. پرسش این است که چرا مریخ اکنون خشک و سرد است و بسیار متفاوت از زمین تکامل‌یافته که یک سیاره شکوفا برای زندگی به شمار می‌رود؟
الگوریتم این گروه پژوهشی، برای تشخیص دهانه‌های برخوردی موجود در عطارد، ماه و سایر اجرام مشابه زمین نیز سازگار شده است. از این الگوریتم می‌توان برای کمک به کشف سابقه جغرافیایی این اجرام و پاسخ دادن به پرسش‌های اساسی در مورد شکل‌گیری و تکامل آنها استفاده کرد. این پژوهش، نقطه آغازی برای هدایت پژوهش‌های آینده در مورد منظومه شمسی است.
این پژوهش، در مجله “Nature Communications” به چاپ رسید.
