رویکرد پرسش‌برانگیز تلویزیون در قبال نمایش ساز
موضع سازمان صداوسیما در قبال نمایش «ساز»، سال‌هاست که نامشخص مانده است؛ برخی شبکه‌های سیما در مقاطعی، به‌صورت موردی به نمایش تصویر ساز اقدام کرده‌اند و البته در اکثر موارد تصمیم‌شان بر حذف بوده است؛ اما آنچه موضوع اصلی این گزارش است، بودن یا نبودن ساز در قاب سیما نیست، بلکه هدف نقد رویکرد تلویزیون در قبال مواردی است که اتفاقا تصمیم به نمایش ساز می‌گیرد.
به گزارش هفت‌گرد، در هفته‌های اخیر ویدئویی از یکی از برنامه‌های جام جم در فضای مجازی پخش شد که پرسش‌های متعددی را به ذهن هنرمندان و کارشناسان موسیقی، مخاطبان و البته رسانه‌ها متبادر کرد. این برنامه اگرچه با رویکردی طنز و باهدف ایجاد فضایی مفرح در روز عید برای مخاطب روی آنتن رفت اما پرسش‌های جدی این‌چنین را شکل داد: آیا نمایش ساز در سازمان صداوسیما از این پس بلامانع است؟ آیا نحوه برخورد با نمایش تصویر ساز در شبکه‌ها، تاکنون تصمیمی درون شبکه‌ای و درون معاونتی بوده است؟ و بالاخره تکلیف برنامه‌سازان و مخاطب چیست؟
و از همه مهم‌تر آنکه اگر قرار است تلویزیون به حوزه نمایش ساز در معدود مواردی ورود کند، آیا بهتر نیست این تصویر حرفه‌ای و در شأن موسیقی ایرانی و مخاطب رسانه ملی باشد؟
به این پرسش‌ها یک کارشناس حوزه رسانه و موسیقی- یلدا احتشامی ـ تهیه‌کننده رادیو فرهنگ ـ پاسخ داده است.
او که برنامه «با کاروان شعر و موسیقی» را برای صداوسیما تولید می‌کند، می‌گوید: به هرحال در همه جای دنیا برای ارائه برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی قوانینی وضع می‌شود. در ایران هم بخشی از این قوانین برای صدا و بخشی هم برای سیما توسط مدیران ارشد سازمان وضع شده است و ما هم به‌عنوان تیم برنامه‌ساز همیشه تابع این قوانین هستیم. حال این چراها و بایدها و نبایدها همچون «علت آزاد بودن نمایش ساز در جام جم ولی ممنوع بودنش در تلویزیون»، به سلایق و علایق مدیران مرتبط و وابسته به سازمان برمی‌گردد.
او ادامه می‌دهد، به هرحال تا آنجا که من می‌دانم با توجه به قوانین، صداوسیما اجازه نمایش سازها را ندارند و محدودیت‌هایی در این حوزه وجود دارد که در مواردی شامل رادیو هم می‌شود و باید به آنها عمل کرد.
احتشامی در پاسخ به این سوال که چرا در معدود مواردی که قرار بر اجرای موسیقی در صداوسیما همراه با نمایش ساز است، از افرادی که توانایی این کار را دارند استفاده نمی‌شود، چنین می‌گوید: اعضای تیم‌های برنامه‌سازی تلویزیون اغلب ترجیح می‌دهند از افرادی دعوت به همراهی کنند که با آنها آشنا هستند؛ در حقیقت گاهی برنامه‌سازها ممکن است دوست و رفیق خود را برای اجرا دعوت کنند و این در حالی است که شاید آن افراد به لحاظ کاری استاندار لازم را نداشته باشد.
این تهیه‌کننده متخصص در حوزه موسیقی در رادیو این‌گونه ادامه می‌دهد: اگر کسی وارد صدا و سیما شود و کار ضعیفی ارائه دهد، این امر به ضعف تیم برنامه‌سازی برمی‌گردد که از آن شخص دعوت کرده است؛ چراکه تیم برنامه‌ساز بسته به رسالت رادیو و تلویزیون که آموزش است، باید از افرادی استفاده کند که کارنامه کاری خوبی دارند و به دور از هر خطایی هستند.
او تصریح می‌کند: البته درست است که گاهی در برخی اجراهای زنده خطاهایی سهوی صورت می‌گیرد ولی رسالت و وظیفه تیم برنامه‌ساز درست بودن نتیجه کار است.
احتشامی، پیشنهاد خود را برای اجرای موسیقی و نمایش ساز در تلویزیون مطرح می‌کند و می‌گوید: ایران کشوری بزرگ با شهرهای مختلفی است که هرکدام فرهنگ، ساز و موسیقی خود را دارند و می‌توان موسیقی و ساز آنها را به نمایش درآورد. اگر این سازهای بومی نمایش داده شوند، مردم با موسیقی شهرهای مختلف و سازشان آشنا می‌شوند، اگر دوست داشته باشند بعدا دنبال میکنند و گوش میکنند و حتی ممکن است به دنبال یادگیری نواختن این سازها بروند.
او ادامه می‌دهد: اما متأسفانه در حال حاضر اگر موزیسینی هم به تلویزیون دعوت می‌شود از حوزه پاپ است که از فرهنگ اصیل ایرانی ما به دور است. همچنین در بیشتر موارد این خواننده‌ها از طریق فضای مجازی و لابی‌بازی معروف شده‌اند، به لحاظ هنری نمی‌توان آنها را هنرمند نامید و سواد موسیقی هم ندارند.
