ایران منتظر رأی یونسکو؛ پرونده 6 اثر باز شد

هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌ فرهنگی ناملموس یونسکو از امروز آغاز به کار می‌کند و قرار است شش میراث ناملموس ایران که پرونده آن‌ها مشترک با کشورهای دیگر تهیه شده است، به بررسی و رأی گذاشته شود.

به گزارش هفت‌گرد، علی دارابی، معاون میراث‌فرهنگی کشور درباره این پرونده‌ها توضیح داد: هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ برگزار می‌شود و در این نشست، شش پرونده «هنر سوزن‌دوزی ترکمن»، «هنرساختن و نواختن عود»، «پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی»، «یلدا/ چله»، «جشن مهرگان» و «مهارت سنتی ساختن و نواختن رباب» از کشورمان برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

او افزود: با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده از سوی یونسکو برای ارسال پرونده‌ها، هر کشور عضو، هر دو سال یک‌بار فقط یک سهمیه ملی برای ثبت جهانی دارد که سهمیه کشورمان در سال گذشته به پرونده «هنر خوشنویسی» اختصاص داده شد. با توجه به این‌که امسال سهمیه نداشتیم، تهیه و تدوین شش پرونده به شکل مشترک با تعدادی از کشورها به‌ منظور استفاده از سهمیه آن‌ها، در دستور کار قرار گرفت. ارزیابی‌های اولیه حاکی از آن است که حداقل سه پرونده از شرایط مطلوب‌تری برخوردارند.

دارابی یادآور شد: تاکنون ۱۷ عنصر میراث‌ فرهنگی ناملموس از کشورمان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

ایران پیش‌تر پرونده‌های «مهارت ساختن و نواختن عود»، به صورت مشترک با کشور سوریه و «جشن مهرگان» به شکل مشترک با تاجیکستان را به یونسکو فرستاده بود که به دلیل نیاز به اصلاح ریفر شد. (به معنای امکان بررسی پرونده در چرخه‌ یا اجلاس‌های بعدی)

برخی کارشناسان مطلع از دلایل پذیرفته نشدن پرونده «عود» گفته بودند: تهیه این پرونده با مشارکت سوریه و بدون در نظر گرفتن دیگر کشورهای عربی که عود در آن‌ها رواج دارد، اقدامی خطا بود. این پرونده توسط کسانی تهیه شد که پرونده کمانچه را تهیه کرده بودند. این‌که پرونده کمانچه از نظر کارشناسی، پرونده موفقی بود و در فهرست یونسکو ثبت شد و به همین دلیل هم انتظار می‌رفت که عود نیز در فهرست ناملموس یونسکو جهانی شود.

از سوی دیگر، گفته شده بود پرونده عود را با عجله از روی پرونده کمانچه رونویسی کرده‌اند. این پرونده پس از اصلاح از سوی سوریه و با مشارکت ایران بار دیگر تحویل یونسکو شد. 

نظر کارشناسان یونسکو درباره پرونده «مهرگان» که از سوی ایران ارایه شده بود نیز بر این بود که این جشن در کشور تاجیکستان، زنده‌تر و گسترده‌تر از ایران است، از همین رو پرونده مهرگان از سوی تاجیکستان با مشارکت ایران اصلاح و دوباره ارائه شد.

ایران همچنین پرونده «یلدا» را قبلاً به یونسکو فرستاده بود که دلیل محدود شدن آن به جغرافیا و گستره فرهنگ ملی ایران، پذیرفته نشد و در نهایت، این پرونده با عنوان «یلدا یا چله» از سوی افغانستان با همکاری ایران ارائه شده است.  

پرونده چند ملیتی «پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی» نیز با مشارکت هفت کشور ایران، افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به یونسکو فرستاده شده است که گفته شده این پرونده شانس بالاتری برای ثبت در یونسکو دارد.

ایران همچنین در پرونده «هنر سوزن‌دوزی ترکمن» با ترکمنستان همکاری داشته است و پرونده «مهارت سنتی ساختن و نواختن رباب» را با همکاری تاجیکستان و ازبکستان به یونسکو فرستاده است.