دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: سند صنایع‌دستی کشور تدوین شود
به‌گزارش هفت گرد و به‌نقل از اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مریم جلالی معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور با عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی دیدار و گفت‌وگو کرد.
مریم جلالی در این دیدار گفت: طی این سال‌ها هویت و ماهیت فرهنگی صنایع‌دستی کمرنگ شده و این صنایع که اقتصاد هویت‌بنیان ما هستند، یک توجه دوباره را می‌طلبد، باید پایه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این حوزه را کامل داشته باشیم.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور افزود: من سال‌ها در حوزه خانواده کار کرده‌ام و حس می‌کنم که خانواده مزیت رقابتی گفتمان انقلاب اسلامی در برابر اومانیسم غرب و سوسیالیسم شرق است. شاید بتوان این‌گونه تعبیر کرد که قرآن و عترتی که پیامبر به ما امانت داده است، ظرف و مظروف حکمرانی محسوب می‌شود، با مظروف قرآن و ظرف خانواده.
او تصریح کرد: یک خانواده سالم باید خانواده‌ای مولد باشد و تولید کند و این تولید، تولید عشق و عاطفه، اخلاق و قانون و ثروت است. صنایع‌دستی چهار رکن دارد، وقتی که شما آموزش می‌بینید، ارتباط عاطفی ایجاد می‌شود و از آن رابطه عشق و اخلاق تولید می‌شود.
جلالی ادامه داد: ذات هنرهای اسلامی و ایرانی قانونمند بودن است، این ذات مهم بوده و تولید ثروت می‌کند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور گفت: رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان بیان کردند «سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی می‌تواند بازارهای جهانی را برای ما باز کند». صنایع‌دستی اقتصاد هویت‌بنیان ماست و اگر مسئولان به آن توجه کنند، زندگی مردم مرفه می‌شود.
او اظهار کرد: توسعه صنعت گردشگری و ترویج صنایع‌دستی بند ۱۷برنامه هفتم توسعه سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری است. این موارد از برنامه چهارم توسعه کم رنگ شده بود و کسی به صنایع‌دستی توجه نمی‌کرد زیرا گزاره‌های جدیدی مثل صنایع خلاق، صنایع فرهنگی و دانش‌بنیان‌ها ایجاد و مطرح شده است، تمامی این موارد موجب شده که ما صنایع‌دستی را فراموش کنیم. در حالی‌که تعریفی که یونسکو و قانون از صنایع‌دستی کرده است، دانش‌بنیان‌تر و خلاق‌تر از صنایع‌دستی وجود ندارد.
جلالی ادامه داد: ۱۸رسته صنایع‌دستی داریم و این رسته‌ها در ۲۹۹رشته تقسیم‌بندی شده‌اند. ما رشته‌های صنایع‌دستی را مصوب می‌کنیم و قبل از مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای درجه هنری را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم. ما از شورای عالی انقلاب فرهنگی خواستیم مصوبه‌ای برای بهبود کیفیت شورای مذکور تصویب کند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور بیان کرد: ما شهرهای ملی و جهانی را تصویب می‌کنیم و هنرهای قدیمی را باززنده‌سازی می‌کنیم.
او افزود: ۲۲ روستای ملی، ۴۵ شهر ملی، ۱۱شهر جهانی و ۳ روستای جهانی داریم. متاسفانه فاصله‌ای میان صنایع‌دستی و مدرنیته اتفاق افتاده است. ما نتوانستیم صنایع‌مان را مدرن کنیم تا ریشه‌ها و اصالت‌مان به روز شود مانند نازک‌کاری سنندج که برخواسته از فرهنگ منطقه خاصی است و دانش نسلی ما به حساب می‌آید.
جلالی گفت: جهان در برابر صنایع‌دستی ایران زانو می‌زند اما ما از نظر اتصال به درآمد ناخالص حرفی برای گفتن نداریم و صنایع‌دستی‌مان به سمت تزئینی و غیرکاربردی شدن رفته است. این در صورتی است که صنایع‌دستی می‌تواند به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد محسوب شود ما باید بتوانیم صنایع‌دستی را وارد پیشرفت هویت‌بنیان کنیم.
زنان پیشران حوزه صنایع‌دستی هستند
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور تصریح کرد: زنان پیشران حوزه صنایع‌دستی هستند یعنی ۷۵ درصد کسانی که در حوزه صنایع‌دستی کار میکنند، زنان هستند و بیش از ۷۵ درصد مصرف‌کنندگان صنایع‌دستی هم زنان هستند.
در همه حوزه‌ها به صنایع‌دستی توجه کنیم
او افزود: باید در همه حوزه‌ها به صنایع‌دستی توجه کنیم. هم‌اکنون نهادهای حمایتی به فرهنگ ما لطمه زده‌اند. صنایع‌دستی عزت‌آفرین است و عزت افراد را مخدوش نمی‌کند.
جلالی گفت: امروزه ظهور خرده‌فروشی‌ها‌ی آنلاین و گسترش کانال‌های مختلف تجارت الکترونیک باعث شده است که حوزه فروش صنایع‌دستی گسترده شود.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور تصریح کرد: تلاش کردم درشش ماه اخیر سیاست تقویت توجه را پیگیری کنم.
او افزود: پیش از این در مدارس و هنرستان‌های ما رابطه استاد و شاگردی وجود داشت اما اکنون این‌گونه نیست. صنایع‌دستی با محیط‌زیست همراه است و با آن حوزه پیوند دارد. هنرمندان صنایع‌دستی ما می‌توانند محصولاتی چون سبوس برنج را بازیابی کنند و از آن‌ها محصولات زیبا و کارآمدی تولید کنند. انجام این کارها بدون همکاری و همراهی با نهادهای فرهنگی چون شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان‌پذیر نیست.
جلالی بیان کرد: مدیریت فرهنگی ناشی از ۲ گزاره است. بعضی از افراد فکر میکنند مدیریت فرهنگی به معنای مدیریت کردن فرهنگ است در صورتی که نمی‌شود فرهنگ را مدیریت کرد. مدیریت فرهنگی به معنی فرهنگی مدیریت کردن است.
مدیریت فرهنگی نیاز به همگرایی دارد
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور ادامه داد: مدیریت فرهنگی نیاز به یک همگرایی دارد. ما به چسب فرهنگی احتیاج داریم که خودش دیده نشود اما عناصر غیرمتناجس را تبدیل به یک پیکره کند. خوشحالم که شما عبای بوشهری بافت یک هنرمند بحیرایی را بر تن کرده‌اید. ما نیاز داریم که زیست بوم محیط‌زیست را عوض کنیم.
او گفت: ما باید به جای تنظیم‌گری، تسهیل‌گری کنیم یعنی دولت به جای آنکه وبال هنرمند باشد، باید بال هنرمند باشد تا اصالت‌ها حفظ شوند و بعد ما به سمت گفتمان‌سازی برویم تا به طرف صنعت برویم.
سند صنایع‌دستی کشور تدوین شود
عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه از معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور درخواست کرد تا عضوی از شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه این شورا باشد.
او خطاب به معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور گفت: باید مسئله محور مسائل را پیش ببریم و برای هر مسئله میزی تعریف کنیم و روی آن میز کار کنیم تا ابعاد مختلف مسئله روشن شود. شما مسئولیت میز صنایع‌دستی شورای انقلاب فرهنگی را برعهده بگیرید و سند صنایع‌دستی کشور را تدوین کنید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سند صنایع‌دستی باید ۲بخش مبانی و حکمرانی صنایع‌دستی را داشته باشد. در بخش نخست باید بدانیم که نظریه صنایع‌دستی کشورمان چیست زیرا اگر نظریه ان را نداشته باشیم، سردرگم هستیم.
خسروپناه تصریح کرد: بحث دیگر حکمی‌سازی صنایع‌دستی است. یک مبحث مبانی که باید بر روی آن کار شود، تمام کارهای هنری و معماری ما مبتنی بر حکمت است. هنر چهار ساحت دارد که شامل حکمت، معرفت، صنعت و معیشت است. حوزه‌های معرفت، صنعت و معیشت هنر مبتنی بر حکمت هستند. حکمت مانند روحی است که در عنصر هنر دمیده شده است.
گستردگی صنایع‌دستی هیچ کشوری به اندازه صنایع‌دستی ایران نیست
او گفت: گستردگی صنایع‌دستی هیچ کشوری به اندازه گستردگی صنایع‌دستی ایران نیست. صنایع‌دستی ایران تقلیدی نیست و مبتنی بر حکمت خودش است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: مدرن‌سازی صنایع‌دستی بخش دیگری است که ما در مبانی به آن نیاز داریم. ما نمی‌توانیم از دنیای مدرن فاصله بگیریم. صنایع‌دستی اگر با مدرنیته پیوند نخورد نابود خواهد شد. از طرف دیگر این صنایع اگر در مدرنیته هضم شوند نیز نابود می‌شود.
خسروپناه تصریح کرد: معونت صنایع‌دستی باید از دانشگاه‌ها بخواهد بر روی پیوند سنت و مدرنیته کار کنند. باید در دانشگاه‌ها رشته‌های صنایع‌دستی داشته باشیم. متاسفانه رشته‌های ما در حوزه هنر فوق‌العاده ضعیف هستند و این فاجعه است.
او ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی بخشی مختص به هنر دارد و من گاهی از اعضایش می‌پرسم به راستی چه کاری انجام داده‌اند. ما هنوز سند موسیقی نداریم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: باید توصیفی علمی از وضع صنایع‌دستی ایران داشته باشیم. از وضع موجود صنایع‌دستی کشورمان خبر نداریم.
انجمن‌های صنایع‌دستی را باید فعال کنیم تا حکمرانی، حکمرانی مردمی و نخبگانی باشد
خسروپناه تصریح کرد: باید افزایش تسهیل‌گری و حکمرانی داشته باشیم و در حوزه تنطیم‌گری ورود کنیم. باید انجمن‌های صنایع‌دستی را فعال کنیم که حکمرانی، حکمرانی مردمی و نخبگانی باشد.
او افزود: خلاهای سیاستی و قوانین پراکنده داریم، باید به اصلاح مقررات فکر کنیم و آن را در سند صنایع دستی بیاوریم. همچنین اصلاح ساختار صنایع‌دستی باید در این سند ذکر شود و برای صنایع‌دستی گفتمان‌سازی کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: باید براساس آنچه در سند صنایع‌دستی می‌آید، وظیفه دستگاه‌ها را مشخص کنیم و اهدافی را برای خودمان تعریف کنیم.
خسروپناه گفت: باید مدارس استاد شاگردی را در سطح کشور راه‌اندازی کنیم. همچنین باید انگیزه‌های تولید و مصرف صنایع‌دستی را در سطح جامعه افزایش دهیم.
