خاموشان؛ تازه‌ترین اثر کافکای ترکیه
به گزارش هفت گرد، رمان «خاموشان» یکی از مهم‌ترین آثار حسن‌علی توپتاش، نویسنده مطرح ترکیه در مجموعه اینجی (ادبیات ترکیه)با ترجمه پری اشتری در نشر موم منتشر شد.
این رمان با ساختاری پست‌مدرن و لحنی شاعرانه و آهنگین درهم‌تنیدگی خواب و واقعیت را به زیبایی روایت می‌کند و مسائلی چون بودن و نبودن و رابطه زمان و مکان را به چالش می‌کشد. رخدادهای رمان در دو زمان متفاوت و در دو مکان، یکی در روستا و دیگری در شهر، جریان دارد و حوادث روستا سال‌ها پیش از وقایع شهری اتفاق افتاده است.
روایت در هر دو فضا با زمان گذشته بیان می‌شود؛ ماجرا با گلایه یکی از شخصیت‌های اصلی از دکان سلمانی در شهر آغاز می‌شود، سپس با سلسله‌ای از گم‌شدن‌ها ادامه می‌یابد و سرانجام با خبری در روزنامه تمام می‌شود.
«خاموشان» روایت آرایشگری‌ست که در استانبول زندگی می‌کند اما دلش می‌خواهد «هم این‌جا باشد و هم در جایی دور»؛ روزی ناگهان سرگیجه می‌گیرد و به «دوردست‌ها» می‌رود؛ او می‌خواهد به‌عنوان «هیچ» زندگی تازه‌ای را آغاز کند و مقصدش روستایی دورافتاده است. سلمانی روستا، سال‌ها پیش ناپدید شده و آرایشگر تازه، دکان او را اجاره و کارش را آغاز می‌کند.
در روستا رخدادهای شگفت‌انگیزی روی می‌دهد: مردم یکی پس از دیگری ناپدید می‌شوند؛ کدخدا می‌کوشد این ماجراها را روشن کند. زیباترین دختر روستا، بدون باقی گذاشتن هیچ اثری ناپدید می‌شود و کدخدا با تنها همدستش، نگهبان روستا، همه مردم را بازجویی می‌کند. شک او بیشتر بر شاعری جوان، متمرکز می‌شود؛ جوان در جریان بازجویی به شدت کتک می‌خورد، دیوانه می‌شود و می‌میرد و چندین روایت دیگر از گم شدن رخ می‌دهد. «خاموشان» حکایت گم‌شدن‌هاست؛ حکایت ناپدیدشدن‌های ناگهانی، بازگشت‌های غیرمنتظره، افسون‌های مرگ‌آور و سایه‌هایی که در برابر دولت بر زمین می‌افتند.
استفان وایدنر در فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ نوشته است: «فقط برای خواندن حسن علی توپتاش، ارزش دارد زبان ترکی را آموخت..»
توپتاش یکی از نویسندگان مطرح ترکیه به شمار می‌رود که منتقدان ترک او را «کافکای ادبیات ترکیه» می‌نامند اما در ایران کمتر شناخته شده است. از این نویسنده پیش از این رمان‌های «مرغان به سوگ او می‌روند» با ترجمه مژده الفت توسط نشر ماهی، «تباه» با ترجمه پری اشتری در نشر هرمز و «مرا در چاه‌های تاریک…» توسط نشر فروزش منتشر شده‌اند.
