یکم اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی شیرازی
یکم اردیبهشت ماه، سالروز تولد شیخ اجل سعدی شیرازی است که روز سعدی نام گرفته است. شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی که اهل ادب به او لقب استاد سخن داده‌اند.
سعدی شیرازی شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی، در شیراز، مرکز استان فارس کنونی حدود سال ۵۶۳ هجری قمری دیده به جهان گشود و نام او را مصلح‌الدین گذاشتند. چنانچه در تذکره‌ها آمده و در خلال آثارش نیز دیده می‌شود، در خانواده متمولی به دنیا آمده است، اما پدرش را خیلی زود از دست داده، اما با این حال نوشته شده که او از اوان کودکی به تحصیل علوم علاقه‌مند بوده و با اشتیاق به مکتب‌خانه می‌رفته است. به دلیل اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران سلطان محمدخوارزمشاه سعدی دیار خود را ترک کرد.
او از شیراز به مدرسه نظامیه بغداد رفت و در آنجا از آموزه‌های امام محمد غزالی بیشترین تاثیر را پذیرفت (سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» می‌نامد). غیر از نظامیه، سعدی در مجلس درس استادان دیگری از قبیل شهاب‌الدین سهروردی نیز حضور یافت و در عرفان از او تاثیر گرفت.
آثار منظوم و منثور سعدی که به‌جا مانده است، عبارتند از:
- گلستان
- بوستان
- دیوان اشعار
- رسائل نثر
- هزلیات
“گلستان” مهم‌ترین کتاب در نثر فارسی محسوب می‌شود.
بزرگداشت سعدی
مرکز سعدی شناسی، از سال ۱۳۸۱ خورشیدی، روز ۱ اردیبهشت را روز بزرگداشت سعدی ، اعلام نمود و در اول اردیبهشت ۱۳۸۹ خورشیدی، در اجلاس شاعران جهان، در شیراز، نخستین روز اردیبهشت، از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی، به عنوان روز سعدی و بزرگداشت سعدی ، نامگذاری شد. افزون بر یک دهه است كه با مشاركت نهادها و ارگان‌های فرهنگی فارس ، سعدی پژوهان و سعدی شناسان هر سال با اجتماع بر تربت استاد سخن سعدی شیرازی با نكوداشت یاد این پیام‌آور انسانیت به تبیین آرا و اندیشه‌های شیخ اجل می‌پردازند.
درگذشت سعدی
تاریخ درگذشت سعدی موضوعی بسیار مبهم و بحث‌انگیز است، زیرا شرح حال نویسان دو تاریخ وفات برای او ترسیم کردند؛ یکی هفدهم آذر ۶۷۰ و دیگری (بزرگانی مانند جامی) مهر سال ۶۷۱ را تاریخ درگذشت این مرد بزرگ می‌دانند.
آرامگاه سعدی
سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد. این مکان در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا می‌گذرانده و سپس در همانجا دفن شده است. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس‌الدین محمد صاحب‌دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۱ هجری شمسی با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشی‌کاری ساخته شد.
بنى آدم اعضای یک پیکرند / که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوى به درد آورد روزگارد / دگر عضوها را نماند قرار
«معروف‌ترین سروده سعدی نوشته شده بر سردر سازمان ملل متحد»
