15 شهریور؛ روز آگاهی از کوررنگی
سازمان آگاهی از وجود کوررنگی روز ششم سپتامبر هر سال به مناسبت روز جهانی آگاهی از کوررنگی (Internationa Color Blind Awareness Day) برای حمایت از مبتلایان به این اختلال اقداماتی می‌کند.
به گزارش هفت‌گرد، گاهی استفاده از رنگ‌ها برای تفکیک و تمایز هر یک از جنبه‌های زندگی بشر ضروری است و این یکی از ویژگی‌های مشترک تمامی انسان‌ها محسوب می‌شود. بخش عمده‌ای از حیات اجتماعی انسان و حضور او در جامعه بر تشخیص رنگ‌ها متکی است. برای مثال تشخیص رنگ‌های چراغ راهنمایی و رانندگی، شیرهای آب سرد و گرم، قفل بودن یا نبودن درب سرویس‌های بهداشتی عمومی، خواندن نقشه‌های راهنمای مسیرهای مترو و اتوبوس، همگی به توانایی تشخیص رنگ‌ها بستگی دارد. از سوی دیگر انسان برای گذراندن امور شخصی خود، پرداختن به فعالیت‌های تفریحی، حمایت از تیم مورد علاقه و مواردی از این دست نیازمند توانایی تفکیک رنگ‌هاست.
علت کوررنگی چیست؟
متأسفانه یک نفر از هر ۱۲ مرد و یک فرد از هر ۲۰۰ زن در سراسر دنیا به طور ارثی از توانایی تفکیک رنگ‌ها محروم هستند و جهان را متفاوت از سایرین می‌بینند. اصطلاح رایجی که برای کمبود نقص دید رنگ‌ها بکار برده می‌شود “کوررنگی” است که دلایل مختلفی دارد، اما اکثریت افرادی که با این نوع اختلال بینایی مواجه هستند آن را از مادر به ارث برده‌اند. برخی افراد نیز در اثر ابتلا به بیماری‌هایی چون دیابت و مولتیپل اسکلروز یا به مرور زمان به دلیل روند پیری و مصرف بعضی داروها توانایی تمایز رنگ‌ها را از دست می‌دهند.
کوررنگ‌ها دنیا را چگونه می‌بینند؟
مبتلایان به این مشکل نه نابینا هستند و نه دنیا را سیاه و سفید می‌بینند، بلکه تنها کمبود بینایی رنگی دارند. یعنی رنگ‌ها را می‌بینند، اما درک بعضی رنگ‌ها، تشخیص طیف‌ها و سایه‌رنگ‌ها برایشان مقدور نیست و آنها را متفاوت‌تر از حالت طبیعی درک میکنند. به عبارت ساده‌تر تشخیص بعضی از سایه‌رنگ‌های قرمز، زرد و سبز برای این دسته از افراد امکانپذیر نیست. شایع‌ترین رنگ‌های ناپیدا در دنیای این افراد قرمز و سبز است و با توجه به این‌که این دو رنگ در دسته رنگ‌های اصلی قرار دارند، ناتوانایی در تشخیص آنها تقریباً تمامی طیف‌های رنگی قابل مشاهده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ناتوانایی در تمییز رنگ‌ها، پرداختن به مشاغل خاص را دشوار یا غیرممکن کرده و لذت استفاده از رنگ‌ها را از فرد مبتلا سلب می‌کند.
انواع کوررنگی چیست؟
در حالت کلی کوررنگی انواع مختلفی دارد و در موارد بسیار نادری افراد قادر به دیدن هیچ رنگی نیستند. ” پروتانوپیا” یکی از انواع کوررنگی است که بر درک نور قرمز تأثیر می‌گذارد؛ وقتی ترکیبات قرمز در رنگ بنفش دیده نشود، این رنگ با رنگ آبی اشتباه گرفته و منجر به دیدن سایه‌ای آبی می‌شود. ” دوترانوپیا” که بر تشخیص درک رنگ سبز اثر می‌گذارد و در صورت ناتوانی در تشخیص این رنگ، سایه‌های زرد یا قهوه‌ای به چشم می‌خورد و در نهایت “تریتانوپیا” که نادرترین شکل معمول کوررنگی است، بر تفاوت درک نور زرد و آبی تأثیر می‌گذارد. مشکلات مشابه می‌تواند در تمام طیف‌های رنگی ایجاد شود و روی همه رنگ‌های قرمز، سبز، نارنجی، قهوه‌ای، بنفش، صورتی و خاکستری‌تأثیر بگذارد؛ حتی ممکن است در این اختلال رنگ سیاه با سبز تیره یا آبی تیره اشتباه گرفته شود.
روز جهانی آگاهی از کوررنگی
سازمان آگاهی از کوررنگی در انگلستان برای افزایش آگاهی از وجود این مشکل تأسیس شده و اولین مرجع برای افرادی است که به دنبال اطلاعات در مورد نقص دید رنگی هستند. این سازمان از افراد کوررنگ به ویژه کودکان و همچنین خانواده و معلمان آنها پشتیبانی می‌کند و ارائه مشاوره و خدمات‌رسانی درباره تمامی مسائل مربوط به این دسته از بیماران را برعهده دارد. سازمان مذکور در روز ششم سپتامبر هر سال به مناسبت روز جهانی آگاهی از کوررنگی (International Color Blind Awareness Day)، اقداماتی را برای حمایت از مبتلایان به این اختلال انجام می‌دهد. این سازمان در سال جاری قصد دارد که آگاهی‌رسانی در زمینه کوررنگی را با کمک و حمایت ورزشکاران به عنوان سفیران آگاهی‌دهنده مورد توجه عموم قرار دهد. استراتژی این سازمان در سال ۲۰۲۰ تعامل بازیکنان و تیم‌های ورزشی برای انتقال پیام مورد نظر نظر کوررنگی به گوش جهانیان است.
کوررنگی تشخیص اطلاعات کدگذاری شده با رنگ، مانند نمودارهای میله‌ای و دایره‌ای را دشوار می‌سازد. این ناتوانی به ویژه برای کودکانی که هنوز کوررنگی آنها تشخیص داده نشده است، مشکل‌آفرین می‌شود، چرا که متریال آموزشی غالباً به صورت رنگی کدگذاری می‌شود. همچنین خواندن مطالبی که با گچ زردرنگ روی تخته سبز نوشته می‌شود، برای کودکان مبتلا به کوررنگی قرمز ـ سبز دشوار است. کلاس‌های هنر نیز که انتخاب رنگ‌ها یا مدادشمعی‌های مناسب را ایجاب می‌کند، به چالش بزرگی برای کودک تبدیل می‌شود.
چون کودکان غالباً سعی میکنند که این اختلال را پنهان کنند، ممکن است کوررنگی مدت‌ها تشخیص داده نشود. چنانچه سابقه‌ی کوررنگی در خانواده وجود داشته باشد، انجام تست‌های مرتبط، به ویژه برای پسر بچه‌ها ضروری است. آزمون‌های غربالگری بینایی، شامل تست کوررنگی در بسیاری از مدارس انجام می‌شود. وقتی مشکل بینایی کودک تشخیص داده می‌شود، او متوجه می‌شود که می‌تواند برای انجام تکالیفی که نیاز به شناسایی رنگ دارد، از دیگران کمک بگیرد.
تاثیر کور رنگی بر زندگی روزمره
کوررنگی انجام وظایف روزمره ساده‌ای همچون طبخ گوشت تا رسیدن به رنگ دلخواه یا انتخاب میوه‌های رسیده را برای بزرگسالان دشوار می‌سازد. همچنین ندیدن رنگ گرم و درخشان خوراکی‌ها باعث کم‌شدن اشتهای کودکان می‌شود. رنگ‌های چراغ راهنمایی و رانندگی نیز معضل دیگری را به‌وجود می‌آورد، چون افراد دچار کوررنگی باید شرایط را از روی محل چراغ روشن تشخیص بدهند. از آنجایی که اکثر چراغ‌های راهنمایی و رانندگی عمودی است و رنگ سبز در پایین و رنگ قرمز در بالا قرار دارد، چنانچه چراغ به صورت افقی قرار گرفته باشد، فرد دچار کوررنگی مجبور است، چرخش سریعی را در ذهنش انجام بدهد تا متوجه اقدام مناسب بشود. نقشه‌خوانی یا خرید لباس در رنگ مناسب نیز دشوار می‌شود. البته این مشکلات تقریباً جزئی و بی‌اهمیت است و اکثر افراد دچار کوررنگی به مرور روش‌های کنار آمدن با این اختلال را فرامی‌گیرند.
