محوطه نویافته اشکانی در مجاورت رود کارون در حال تخریب است
میراث فرهنگی خوزستان تخریب کامل دو گور خمره اشکانی را در اثر برخورد بیل مکانیکی تایید کرد. در بررسی‌های نخستین، سه گورخمره نخودی‌رنگ و بقایای انسانی مشاهده شد.
به گزارش هفت‌گرد، گزارش‌ها از محوطه نویافته اشکانی در اهواز حاکی از آن است که عملیات نجات‌بخشی و محافظت کامل از این محوطه هنوز بودجه و مجوزهای لازم را ندارد. خمره‌های کشف‌شده هم به موزه در حال بازسازی اهواز منتقل نشده‌اند. همچنین از میان سه گورخمره کشف شده، دو گورخمره از بین رفته‌اند.
روز سه‌شنبه ۱۴ تیرماه، رسانه‌ها از کشف یک محوطه باستانی متعلق به دوران اشکانی در اهواز خبر دادند این محوطه در عملیات حفاری نفتی در محله فاز چهار کوروش در ۱۵۰ متری ساحل رودخانه کارون کشف شد.
در بررسی‌های نخستین، سه گورخمره نخودی‌رنگ و بقایای انسانی مشاهده شد. پیشینه این نوع تدفین که آن را «گور خمره‌ای» نامیده‌اند به دوران نوسنگی بازمی‌گردد اما در زمان اشکانیان نیز رواج داشت.
گورخمره‌هایی که در هفته‌های اخیر در مجاورت رودخانه کارون کشف شد، از این جهت که متعلق به دوران باستان ایران است، اهمیت ویژه‌ای دارد. با این حال، این‌طور به نظر می‌رسد که مالکیت شرکت نفت بر زمین این محوطه و انفعال وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به‌زودی این محوطه باستانی را به زمینی فاقد ارزش تاریخی تبدیل می‌کند.
مجتبی گهستونی، کنشگر میراث فرهنگی، نیز در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا این موضوع را تایید کرد و گفت قرار دادن کانکس و محوطه کارگاهی شرکت نفت، حفاظت از این محوطه باستانی را دشوار می‌کند. به گفته او، وجود گردوخاک از یک سو و گرمای شدید هوا از سوی دیگر، نگرانی‌هایی در مورد وضعیت این محوطه، اشیای کشف‌شده در آن و استخوان‌هایی که در خمره‌ها قرار دارند، ایجاد کرده است.
این کنشگر میراث فرهنگی با ابراز نگرانی از اینکه فرسایش خمره‌ها و بقایای برجای‌مانده شدید است، گفت: «تصاویری که از زمان کشف و اکنون در اختیار داریم نشان از آن دارد که برخی متلاشی و اکسیده شده‌اند.» او در ادامه افزود: «شاید اگر یک سایه‌بان برای این محوطه تعبیه می‌کردند، این شرایط تا حدودی بهتر می‌شد.»
سخنان او به این معنا است که مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حتی یک سازه یا سایه‌بان موقت برای محافظت از این محوطه باستانی تدارک ندیده‌اند.
با وجود گذشت ۱۰ روز از کشف این محوطه باستانی، احمدرضا حسینی بروجنی، معاون میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان گفت که با اداره کل موزه‌ها برای جابه‌جایی و انتقال گورخمره‌های سالم به آزمایشگاه مرمت مکاتبه کرده است. او همچنین تایید کرد که دو گورخمره در اثر برخورد با بیل مکانیکی به‌طور کامل تخریب شده‌اند.
حسینی بروجنی با اشاره به اینکه محوطه کشف‌شده در اختیار شرکت نفت است، محافظت از این محوطه را برعهده یگان حفاظت شرکت نفت و عملیات نجات‌بخشی آن را وظیفه پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دانست و به‌طور تلویحی از خود سلب مسئولیت کرد. اما کوروش روستایی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی، تاکید کرد که کار نجات‌بخشی بودجه مشخص می‌خواهد و نمی‌توان با حرف و بدون مشخص بودن منابع، کار را شروع کرد.
این نخستین بار نیست که محوطه‌های باستانی ایران در اثر بی‌اعتنایی، چاه‌های زیرزمینی، سدسازی، عملیات حفاری و ساخت‌وساز از بین می‌روند؛ عزت‌الله رئیسی اردکانی، استاد زمین‌شناسی دانشگاه شیراز، چندی پیش هشدار داد که ۷۰ هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در اطراف تخت جمشید و محوطه‌های باستانی پیرامونی آن فروریختن محوطه‌های باستانی دوران هخامنشی را تشدید کرده است.
اوایل اردیبهشت امسال نیز ویدیویی از اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس، در فضای مجازی منتشر شد که بر ویرانه‌های محوطه ازدست‌رفته دوران عیلامی اشک می‌ریخت. پاییز سال گذشته هم عاطفه رشنویی، مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه، خبر داد که این سایت از ۴۰ سال پیش تاکنون بودجه‌ای نگرفته است.
