تولید نهادهای با ارزش غذایی بالا برای دام، طیور و آبزیان با استفاده از «لارو سوسک»
گروهی از محققان یکی از شرکت‌های فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با پرورش نیمه صنعتی سوسک زرد، محصول غذایی باارزشی به‌عنوان نهاده‌های دامی تولید کردند. به گفته آنها به دلیل بالا بودن پروتئین و چربی مفید، سازمان امنیت غذایی اروپا از سال ۲۰۰۳ مجور مصرف خوراکی لارو این حشره را صادر کرده است.
به گزارس هفت‌گرد، معصومه چخماقی مدیر تحقیق و توسعه یکی از شرکت‌های فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی گرگان، با بیان اینکه این شرکت از سال ۹۷ در زمینه پرورش حشرات مفید برای کاربرد در غذای طیور، دام و آبزیان مطالعات خود را آغاز کرد، گفت: در سال‌های اخیر به دلیل تغییر اقلیم و پیامدهای آن چون خشکسالی، کمبود آب و انتشار گازهای گلخانه‌ای پرورش حشرات مفید را توسعه دادیم و برای این مطالعات ما پرورش سوسک زرد را به عنوان یکی از گونه‌های بومی ایران انتخاب کردیم.
او در خصوص دلایل انتخاب این حشره، توضیح داد: لارو این سوسک با دارا بودن ۴۷ تا ۶۰ درصد پروتئین و ۳۱ تا ۴۳ درصد چربی یک جایگزین بالقوه برای منابع تامین کننده پروتئین در جیره غذایی طیور و مانند آرد سویا و آرد ماهی به شمار می‌رود.
او اضافه کرد: علاوه بر آن در طبیعت بیشتر پرندگان بخشی از نیاز روزانه خود به غذا را با تغذیه از حشرات تامین میکنند و این امر در مورد پرندگانی که در اسارت زندگی میکنند، نیز صادق است و در صورت عدم تغذیه آنها با حشرات امکان بروز ناهنجاری‌های رشدی و کاهش زیبایی ظاهری در آنها وجود خواهد داشت.
چخماقی تاکید کرد: افزایش سهم پروتئین در جیره غذایی حیوانات موجب افزایش هزینه تولید و کاهش آن نیز سبب کاهش رشد می‌شود. آرد ماهی ۳۵ تا ۵۵ درصد جیره غذایی ماهی را تشکیل می‌دهد و این در حالی است که لارو سوسک جایگزین مناسبی برای تداوم رشد و توسعه آبزی‌پروری در سال‌های آینده و همچنین حفظ منابع دریایی برای آیندگان خواهد بود.
به گفته این محقق، لارو و شفیره این حشره به‌صورت زنده و خشک شده برای ماهیان زینتی مناسب است؛ ضمن آنکه به دلیل خوش‌طعم بودن آنها و همچنین سطح بالای پروتئین حشرات، این محصول به یکی از بهترین مواد غذایی برای حیوانات خانگی تبدیل شده و مزایای قابل توجهی را برای زندگی حیوانات خانگی ایجاد می‌کند.
مدیر تحقیق و توسعه این شرکت فناور به بیان ارزش غذایی لارو این حشره پرداخت و گفت: از آنجایی که پروتئین حاصل از لارو این حشره منشأ حیوانی دارد، جذب بالایی در بدن دارد. پروتئین با منشأ گیاهی مانند قارچ تنها ۲۰ درصد جذب بدن می‌شود.
او اضافه کرد: علاوه بر آن این لارو حاوی اسید آمینه‌هایی است که بدن به آن نیاز دارد ولی قادر به تولید آن نیست.
چخماقی یادآور شد: بر این اساس سازمان امنیت غذایی اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۱ مجوز خوراک انسانی برای لارو این حشره را صادر کرد ضمن آنکه مقالاتی منتشر شده که نشان می‌دهد از در اروپا از لارو این حشرات برای درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو استفاده می‌شود.
استخراج روغن لارو این حشره را از دیگر زمینه‌های تحقیقاتی در دنیا نام برد و اظهار کرد: همچنین فضولات شفیره این گونه جانوری به عنوان یک نوع کود ارگانیک محسوب می‌شود و از آن برای بستر گیاهان گلخانه‌ای و آپارتمانی استفاده می‌شود.
چخماقی اضافه کرد: بر این اساس ما پروژه‌های تحقیقاتی در این حوزه در این شرکت تعریف کرده‌ایم. در این مطالعات لارو این سوسک بعد از انجام فرآیندهای فرآوری، به نهاده‌های دامی تبدیل به منظور استفاده در خوراک طیور و آبزیان تبدیل می‌شود.
او با بیان اینکه در این شرکت موفق شدیم فاز نیمه‌صنعتی پرورش و تولید لارو و شفیره این حشره را پیاده‌سازی کنیم، ادامه داد: برای این منظور مجوزهای لازم از سازمان محیط زیست و سازمان‌های مرتبط اخذ شده است.
مدیر تحقیق و توسعه این شرکت خاطر نشان کرد: در اروپا از این سوسک ها برای خوراک انسان استفاده می‌شود؛ این محصول با فرآوری خاصی به‌صورت پودر در پاستا، بیسکوییت، همبرگر و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین مجوزهایی در اروپا برای استفاده در غذای نوزادان و کهنسال نیز صادر شده است.
او با تاکید بر اینکه بدن انسان برخی از اسیدآمینه‌ها را نمی‌تواند تولید کند و لارو این حشره می‌تواند این اسید آمینه‌ها را بدن تامین کند، افزود: در صورت مصرف این حشره توسط دام، چنین ویتامین‌هایی به چرخه غذایی انسان باز می‌گردد.
چخماقی با اشاره به فرآیند پرورش سوسک زرد در فاز نیمه‌صنعتی برای تولید نهاده دامی، گفت: در این بخش از فاز صنعتی، یک سوم سوسک‌ها را برای ادامه چرخه حیات جدا سازی می‌شود ولی دو سوم لاروهای باقی مانده خشک کرده و با فرآوری تبدیل به نهادهای دامی می‌شود.
