هفت جاذبه گردشگری شگفت‌انگیز چابهار
اگر دوست دارید به جایی سفر کنید که در تمام طول سال، آب‌وهوایی بهاری و دلپذیر دارد باید به چابهار بروید. چابهار واقع در استان سیستان بلوچستان، شهری استراتژیک در نزدیکی آب‌های دریای عمان و اقیانوس هند است. این بندر از شمال با ایرانشهر و نیک‌شهر، از جنوب با دریای عمان، از شرق با پاکستان و از غرب با استان‌های کرمان و هرمزگان همسایه است.
به گزارش پایگاه خبری هفت‌گرد، چابهار یکی از مهم‌ترین شهرهای بندری ایران است که از نظر اقتصادی و گردشگری بسیار موردتوجه عموم مردم قرار دارد. این شهر در جنوب شرقی سیستان و بلوچستان واقع شده و تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانة دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. به دلیل جاذبه‌های بی‌نظیری که در این شهر بندری وجود دارد به آن لقب «بهشت» جنوب ایران داده شده و قطعاً از سفر به آن رضایت کامل را خواهید داشت. از لحاظ آب‌وهوایی این شهر دارای شرایط بهاری و معتدلی است و به همین دلیل به آن لقب «چابهار» یا «چهار بهار» داده شده است.
1.کوههای مریخی (مینیاتوری)
کوههای مریخی بندر چابهار که به کوههای مینیاتوری نیز معروف هستند، مشرف به سواحل خلیج عمان هستند. نکته قابل‌توجه در مورد این کوههای باشکوه و خیره‌کننده، سبک منحصربه‌فرد و تا حدودی متفاوت آنها در مقایسه با محیط اطراف‌شان است. آنها شکل غیرمعمول دارند و به رنگ‌های سبز، سفید و قرمز هستند. کوههای مریخی از بهترین و زیباترین جاذبه‌های گردشگری چابهار محسوب می‌شوند و در آنها هیچ نشانه زنده‌ای مانند هر گیاه یا درختی دیده نمی‌شود. این مکان شگفت‌انگیز است و هنگام طلوع یا غروب آنها را بسیار بیشتر دوست خواهید داشت.
باران‌هایی که در مناطق جنوبی می‌بارد معمولا به‌صورت رگبارهایی شدیدی است و قطرات باران درشتی دارد و باعث شسته شدن بدنه کوه شده و فرسایش آن شده است. رنگ کوههای مینیاتوری در چابهار تقریبا طوسی رنگ است؛ اما در زمان‌های مختلف روز و با تابش نور آفتاب رنگ‌های آن تغییر کرده و جذابیت آن را چندبرابر کرده است. ارتفاع کوههای مریخی از ۲۰ متر تا ۱۰۰ متر متغیر است و همین بالا و پایین بودن کوه‌ها زیبایی آن را چندبرابر کرده است.
اگر بخواهیم تا راجع به تاریخچه کوههای مینیاتوری در چابهار بدانیم باید به ۴ تا ۵ میلیون سال قبل برگردیم! کوه‌هایی از نظر زمین‌شناسی به کوههای «بد لند» یا «بد بوم» معروف هستند که از لحاظ چراگاهی و یا کشاورزی هیچ ارزشی ندارد. دانشمندان بر این اعتقاد هستند که سالیان طولانی این کوه‌ها زیر خاک‌ها مدفون بوده‌اند و بعدها بر اثر تغییرات جوی سر از خاک بیرون آورده‌اند. لایه های زیرین و قدیمی‌تر متعلق به دوره میوسن میانی هستند که در آن زمان بیشتر بی‌مهرگان و نهنگ و کتانجک‌ها زندگی می‌کردند. این دوره بسیار مهم است چون کوههای هیمالیا و شبه جزیره هند در این زمان شکل گرفتند. لایه‌های جدید مربوط به دوره‌های میوسن پسین و پلیوسن هستند که آب و هوای کره زمین گرم‌تر از دوره‌های قبلی بوده است.
بارش باران‌های شدید موسمی و رگبارهای شدید تل خاک قرار گرفته روی این کوه‌ها را شسته و با خود برده تا این پدیده به سطح زمین بیاید. البته وجود فسیل‌هایی از صدف‌ها و ماهی‌ها در مناطق مختلف کوههای مریخی در چابهار به‌خوبی این موضوع را ثابت می‌کند که زمانی تمامی این مناطق زیر آب بوده‌اند.
این کوه‌ها با حضورشان ثابت کرده‌اند که تنها قله‌های برفی یا سرسبز زیبا نیستند؛ بلکه کوه‌هایی با شکل و شمایل خاص نیز می‌توانند حتی بیشتر از آنها دیده شوند. چنین کوه‌هایی واقعاً در کمتر جایی از جهان یافت می‌شوند. به گفته مورخان و زمین‌شناسان قدمت کوههای مریخی چابهار به بیش از ۵ میلیارد سال پیش برمی‌گردد و ارتفاع آنها در بیشتر قسمت‌ها به ۱۰۰ متر می‌رسد. حفاری بسیاری از فسیل‌های متعلق به ماهی‌ها نشان می‌دهد که کوههای مریخ در زمان‌های قدیم زیر آب بوده‌اند!
۲– تالاب لیپار
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در چابهار تالاب لیپار است که در این منطقه زیبا و طبیعی واقع شده است و دارای چشم‌اندازهای فوق‌العاده‌ای در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در نزدیکی روستای رمین قرار گرفته است. تالاب لیپار به پیشنهاد شخصی بهنام دادکریم شیخ‌زاده از بومیان محلی و کمک اهالی و بودجه شخصی ساخته شده است. هدف اولیه از ساخت تالاب جمع‌آوری آب‌های سطحی هنگام بارندگی‌ها بوده تا محیطی مناسب برای زیست جانوران و گیاهان فراهم شود. با حمایت وزارت نیرو و به‌کار بردن دستگاه‌های کشاورزی سرانجام این تالاب در سال ۱۳۶۲ ساخته می‌شود و پهنه‌ای آبی به طول ۱۴ کیلومتر شکل می‌گیرد. پس شاید تالاب لیپار را نباید طبیعی دانست اما این موضوع از جذابیت و نقش حیاتی این پهنه آبی برای پرندگان نمی‌کاهد. تالاب لیپار درون تنگه‌ای صخره‌ای و مشرف به کوه قرار گرفته و اطرافش درختچه و درختان زیبا روییده‌اند. منطقه دشتار که به زبان محلی بلوچی معنی نامزد و عروس می‌دهد هم در کنار تالاب جای گرفته که پر از درختان سرسبز و زیباست. به این ترتیب از یک سو کوهستان و از سوی دیگر پوشش گیاهی و درختان این تالاب زیبا را فرا گرفته‌اند.
ساحل چابهار بخاطر داشتن پدیده جزر و مد قرمز شهرت دارد و در تالاب لیپار می‌توان اوج این رویداد طبیعی را مشاهده کرد. علت بوجود آمدن این پدیده زیبا فیتوپلانکتون‌ها با پلانکتون‌های گیاهی هستند. در واقع پلانکتون‌ها بطور کلی موجوداتی بدون توانایی شنای آزاد هستند و بهمین دلیل با جریانات حاصل از جزر و مد و یا طوفان‌های دریایی در اقیانوس جابه‌جا می‌شوند.
هرسال پس از وقوع توفان‌های مونسون در دریای عمان از اواسط خرداد تا اواسط شهریور مقادیر زیادی پلانکتون گیاهی به سواحل چابهار وارد می‌شوند. بدلیل تجمع زیاد این موجودات آبزی در ماه‌های شهریور، مهر، بهمن، اسفند و فروردین شاهد پدیده جزر و مد قرمز در آب‌های دریای عمان هستیم. فرایند جزر و مد قرمز جزو فرایندهای بیولوژیکی طبقه‌بندی می‌شود که نقش عمده‌ای در زنجیره غذایی و انرژی اکوسیستم‌های آبی بازی می‌کند.
این تالاب به دلیل ایجاد محیطی مناسب که آب دریای عمان پس از مد می‌تواند در آن ایستا شود محیطی عالی برای مشاهده پدیده سرخی آب است. به دلیل فراوانی مواد معدنی و آلی که توسط جریانات آبی به تالاب لیپار وارد می‌شوند فعالیت بیولوژیکی پلانکتون‌های بسیار بالا می‌رود و رنگ تالاب کاملا سرخ می‌شود.
با احداث این تالاب، محیطی مناسب برای زندگی جانوران و رشد گیاهان فراهم و باعث ایجاد تنوع زیستی ناحیه شده است. درختچه‌های گز و چش به فراوانی در حاشیه تالاب روییده‌اند. پنبه وحشی نیز در نواحی اطراف تالاب می‌روید که ساکنین برای تهیه بالشت و تشک از آن استفاده میکنند. از نظر تنوع جانوران آبزی تا کنون ۹۳ گونه پلانکتون گیاهی، ۳۱ گونه پلانگتون جانوری، ۶۴ گونه از نرم‌تنان، ۸۵ گونه ماهی، ۲۴ گونه سخت‌پوست، ۱۴ گونه مایوبنتوز و ۴۶ گونه جلبک در تالاب لیپار شناسایی شده‌اند. بعلاوه این پهنه آبی محل زندگی بسیار مناسبی برای گونه‌های متنوعی از پرندگان است که برخی ساکن آن هستند و برخی هم در مسیر کوچ مدتی از سال را در آن استراحت میکنند.
از میان این پرندگان زیبا می‌توان به چنگر، فلامینگو، کشیم، حواصیل سفید، حواصیل خاکستری، باقرقره، تیهو، مرغ جیرفتی، عقاب دشتی، خوتکا، دلیجه و طاووسک اشاره کرد. هرساله گونه‌های زیادی از پرندگان مهاجر از مدارهای شمالی به سمت مدارهای جنوبی حرکت میکنند و تالاب لیپار مقصد بسیاری از آنها از جمله گونه حمایت‌شده و در حال انقراض اردک مرمری است.
3.روستای تیس و گورستان جن
روستای تیس در حدود 10 کیلومتری شمال غربی چابهار و در مسیر ارتباطی چابهار – کنارک قرار گرفته است و رودخانه لاوری از میان آن می‌گذرد. همچنین کوههای شهباز، پیلبند و لاوری فضای آن را احاطه کرده‌اند.
روستای تیس یکی از معروف‌ترین دیدنی چابهار است که قدمت آن به 2500 ساله پیش و دوران هخامنشیان برمی‌گردد و کیلومتری شمال غرب چابهار، در ناحیه‌ای کوهپایه‌ای قرار دارد که از طرف دیگرش به دریای عمان می‌رسد. این روستای بندری که در گذشته آن را تیز می‌نامیدند، از دیرباز بندری مهم محسوب می‌شده و محل تجارت تاجران و پلی بین هند، خاورمیانه و آسیای مرکزی بوده است.
یکی دیگر از معروف‌ترین دیدنی‌های تیس قبرستانی اسرارآمیز و عجیب‌وغریب است که محلی‌ها به آن گورستان جن‌ها یا جن سنط می‌گویند؛ این گورستان بر روی سطحی صخره‌ای ایجاد شده است، به‌گونه‌ای که هر قبر با ابزاری ابتدایی در درون سنگ کنده شده است و کندن آن با ابزارهای ابتدایی آن زمان مانند بیل و کلنگ امری غیرممکن و بعید به نظر می‌رسد و دیدن آن ذهن را مشغول این می‌کند که چگونه این قبرها کنده شده و دلیل انتخاب صخره‌ها چه بوده است. در همین رابطه افسانه‌های زیادی بین مردم رواج دارد و مردم تیس حفر این گورها را به نیروهای مافوق بشر نسبت می‌دهند.
قبرستان جن که یکی از عجیب‌ترین جاذبه‌های گردشگری چابهار است در روستای تیس واقع شده است و قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل بر می‌گردد. این گورستان مرموز و خاموش دارای سنگ قبرهای عجیب‌وغریبی است که مردم محلی معتقدند که این گورها به انسان تعلق ندارند.
طبق اعتقادات مردم روستا، این قبرها متعلق به جن‌ها هستند و آنها مردگان خود را در این قبرها دفن می‌کردند. همچنین باور دارند، شب‌ها جن‌ها به این قبرستان می‌آیند و بر مزار مردگان خود عزاداری میکنند. آنها می‌گویند اگر شبانه وارد قبرستان جن‌ها در چابهار شوید، توسط جن‌ها نفرین می‌شوید. به دلیل فقدان ابزار حفر چنین قبرهایی در قلب زمین صخره‌ای که خارج از توان انسانی است، مردم محلی حفاری آنها را به نیروهای ماوراءالطبیعی نسبت می‌دهند.
بخشی از قبور گورستان در اثر باد و فرسایش تخریب شده، اما در میان آنها یک گور کاملاً سالم با طول ۲۲۵ سانتی‌متر و عرض ۱۱۰ سانتی‌متر وجود دارد. از زمان ساخت قبرستان جن و سازندگان آن اطلاعاتی در دست نیست.
مسجد جامع تیس نیز از قدیمی‌ترین مساجد ایرانی است که قدمت آن به صدر اسلام می‌رسد، این مسجد که به مسجد تک مناره هم مشهور است، سبک معماری و طراحی‌اش، مساجد پاکستان را در ذهن تداعی می‌کند. غارهای بان میستی نیز از شگفت‌انگیزترین جاذبه‌های چابهار به شمار می‌رود که اشکال زمین‌شناختی عجیب و غریبش نگاه هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. از دیگر بناهای تاریخی تیس می‌توان به کلات، قلعه بلوچ، قلعه پیروز گت، بندر تیس، قلعه انوشیروان و غیره اشاره کرد.
4.دریا بزرگ
در چابهار، برخی از زیباترین سواحل ایران وجود دارند. یکی از این سواحل، ساحل صخره‌ای یا دریا بزرگ است. همان‌طور که از نامش پیدا است، این ساحل با صخره‌های خود از دیگر سواحل متمایز است. در این مکان، صخره‌ها پذیرای موج‌های اقیانوس هستند و آب‌های دریا را به آسمان پرتاب میکنند.
موج‌فشان یکی از عجیب‌ترین و البته جذاب‌ترین پدیده‌های است که در ساحل چابهار خواهید دید. این موج فشان‌ها که به فواره‌های طبیعی هم معروف هستند تنها در ساحل دریا بزرگ در چابهار دیده می‌شوند. دلیل ایجاد این موج فشان‌ها وجود حفره‌هایی در بدنه صخره‌ای این ساحل است. با وزش بادهای موسمی موج‌های قوی به سمت ساحل می‌آیند که با برخورد با صخره‌های این ساحل از حفره‌ها عبور کرده و درست مثل یک فواره آب طبیعی عمل میکنند.
در تمام سال، موج‌ها در تکاپویی همیشگی با ساحل صخره‌ای چابهار قرار دارند. بااین‌حال، به هنگام وزش بادهای موسمی از سوی اقیانوس، موج‌ها شدت بیشتری می‌گیرند و ارتفاع آنها تا ۱۵ متر می‌رسد. همین امر، سبب می‌شود تا به هنگام برخورد این موج‌ها با ساحل صخره‌ای چابهار، صحنه‌هایی تماشایی و خارق‌العاده شکل بگیرد.
نحوه شکل‌گیری ساحل صخره‌ای چابهار
در سواحلی که از خاک‌های نرم تشکیل شده‌اند، فرسایش راحت صورت می‌گیرد؛ اما در سواحلی که از عناصر مقاوم‌تری همچون ماسه‌سنگ، سنگ‌های آهکی و گرانیت شکل‌گرفته‌اند، امواج باعث ایجاد صخره‌هایی مستحکم می‌شوند. البته باید توجه داشت که شکل‌گیری این سواحل صخره‌ای هزاران سال به طول می‌انجامد. ساحل صخره‌ای چابهار نیز از این قاعده مستثنی نیست. در طی سال‌ها، این صخره‌ها به شکلی درآمده‌اند که ما امروزه در ساحل صخره‌ای چابهار شاهد آن هستیم.
در ساحل صخره‌ای چابهار، باد همیشه در حال وزیدن است و باعث شکل‌گیری موج‌هایی با ارتفاعات مختلف می‌شود؛ همین باعث می‌شود تا شنا درون این آب‌های مواج، دشوار باشد. علاوه بر این، وجود صخره‌ها در ساحل، سبب شده تا شناکردن در آب‌های ساحل صخره‌ای چابهار بسیار خطرناک باشد. از همین رو، شنا در ساحل صخره‌ای چابهار ممنوع است.
پوشش گیاهی زیادی در سطح ساحل صخره‌ای چابهار وجود ندارد. در حقیقت، خزه‌های رشد کرده روی صخره‌های این ساحل را می‌توان پوشش گیاهی اصلی این ساحل دانست. جدا از انواع مرغان دریایی که در این ساحل، زیاد به چشم می‌خورند، می‌توان لاک‌پشت‌ها و خرچنگ‌ها و همچنین ستاره‌های دریایی را نیز مشاهده کرد. علاوه بر این، صدف و حلزون نیز در این ساحل به‌وفور پیدا می‌شوند. درون آب انواع ماهی‌ها وجود دارند که گاهی اوقات در سطح آب نیز قابل‌مشاهده هستند. همچنین به هنگام جزرومد، برخی از ماهی‌ها در درون سوراخ‌های صخره‌ها به دام می‌افتند که منظره بدیعی را شکل می‌دهد.
5.بندر بریس
در پس کوههای مخروطی و در 60 کیلومتری شرق چابهار، بندری زیبا به نام بریس، در امتداد دریای عمان وجود به چشم می‌خورد. این ساحل بندری در روستای بریس قرار گرفته که آب‌وهوایی گرم و مرطوب دارد. آسمان آبی، پرندگان دریایی این نزدیک‌ترین بندر ایرانی به اقیانوس هند را جذاب‌تر ساخته است. شمال روستای بریس را کوههای بلند مریخی دربرگرفته‌اند و غرب آن به دریای عمان ختم می‌شود.
عمر بندر بریس چیزی در حدود 200 سال است و از فعالیت‌های مرسوم در آن می‌توان به ماهیگیری اشاره کرد. ماهیگیران هر روز تورشان را در کنار بندر پهن میکنند و هرچه گیرشان بیاید خرج روزانه‌شان می‌شود.
یکی از خاص‌ترین آبزیانی که در این منطقه صید می‌شود سخت‌پوست متفاوتی به نام شاه میگو است که ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و بسیار گران‌قیمت است. در این بندر تا دلتان بخواهد می‌توانید میگو، شوریده، شیرماهی و ماهی حلوا ببینید و بوی آنها را استشمام کنید. موقعیت جغرافیایی دقیق بندر بریس بر روی نقشه در دهستان نگور از بخش دشتیاری چابهار قرار گرفته و از خود نگور چیزی در حدود 44 کیلومتر فاصله دارد.
6.روستای درک
روستای دَرَک (Darak) از مناطق شگفت انگیز و ناشناخته چابهار در استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه به دلیل برخورداری از 4 نوع ساحل ماسه ای، مرجانی، شنی و صخره ای در طولِ تنها 6 کیلومتر خط ساحلی مشهور شده است.روستای درک از جاهای دیدنی کنارک است و جایی در انتهای نقشه سیستان و بلوچستان، در امتداد دریای عمان واقع شده است. درک یا درگ گویا در زبان محلی به معنی سکونت در کنار دره است. درک در حوزه بخش زرآباد شهرستان کنارک نزدیک به مرز دریایی دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان و در فاصله ۱۲۰ کیلومتری بین کنارک و درک، دو بندر مهم چابهار و بندرعباس قرار دارد تا زیبایی مسیر را کامل کند.
روستای دَرَک در بخش زرآباد شهرستان کنارک با داشتن بکرترین، پاک‌ترین و زیباترین ساحل ایران و حتی جهان، علاوه بر چهار نمونه ساحل یادشده، از جنگل‌های حرا و خور باستانی گالک به طول 6 کیلومتر و وسعت 52 هکتار برخوردار است.
مردم روستای درک زرآباد چابهار بلوچ هستند و به زبان بلوچی صحبت میکنند. لباس آنها از نوع لباس‌های سیستان و بلوچستان و لباس‌های بلوچی است. زن‌ها لباس‌های سوزن‌دوزی شده با طرح‌های رنگارنگ می‌پوشند و دامن‌ها و روسری‌های بلندی دارند.
خاص‌ترین ساحل‌های دَرَک آنجایی است که ناگهان از پشت رمل‌ها و تپه‌های ماسه‌ای، آب‌های نیلگون نمودار می‌شود. در نزدیکی ساحل و درست چند متر آن‌طرف‌تر انواع درختان گرمسیری و جنگلی به چشم می‌خورد؛ آن هم با درختانی که از آب‌های شیرینِ چاه‌ها آبیاری می‌شوند و کاملاً از آب‌های شور دریای عمان بی‌نیازند. این‌همه تضاد در این فاصله نزدیک، هم بسیار زیباست هم بسیار شگفت انگیز و خیره کننده است.
روستای درک چابهار از چاه‌های آب شیرین برخوردار است. آب‌های زلال و قابل شرب این روستا علاوه بر مصرف برای نوشیدن، در کشت‌وزرع نیز به کار می‌رود. همین موضوع سبب شده که جنگل‌های حرا و انواع پوشش گیاهی و نخلستان مثل درختان چش، انجیرمعابد، نخل سبز رنگ، هندوانه، ذرت و غیره در این منطقه رشد کند و مناطقی جنگلی را پدید بیاورد.
7.قلعه پرتغالی‌ها
تاریخچه ساخت این قلعه به زمانی باز می‌گردد که مناطق جنوبی کشورمان به تصرف پرتغالی‌ها درآمده بود. آنها این قلعه را بر روی تپه‌ای 55 متر بالاتر از سطح آب ساختند تا بر مناطق اطراف احاطه داشته باشند و در حین شورش‌های احتمالی مردم محلی، به داخل آن پناه ببرند؛ همچنین برج‌های چهارگوشه این قلعه در زمان طوفانی بودن دریا، نقش فانوس را برای دریانوردان ایفا می‌کردند.
امروزه تنها ویرانه‌های قلعه پرتغالی‌ها در سواحل تیس باقی‌مانده‌اند؛ بااین‌وجود می‌توان بخش‌هایی نظیر آب‌انبارها که از جنس سنگ و ساروج و گچ ساخته شدند و چاهی که در بیرون قلعه وجود دارد و لبه‌های آن نیز با سنگ و ساروج محکم شده است را تشخیص داد. همچنین مناره آجری قلعه با تزییناتی از دوره سلجوقی و خطوط کوفی و عربی بر رویش، و هشتی قلعه که شبیه کاروان‌سراهای دوران صفویه است هم به‌سختی قابل تشخیص هستند. در دوره‌های تاریخی مختلف بازسازی‌هایی در بنای قلعه پرتغالی‌های تیس صورت‌گرفته و به همین خاطر، حتی نشانه‌های از معماری و تزیینات دوره قاجار هم در این بنا مشهود است.
ابعاد قلعه ۵۴ در ۲۶ متر است و برای رفتن به داخلش باید از درب سمت شمال شرقی قلعه داخل شوید. در همین ورودی قلعه چهار گوشواره خلفی هست که در پشت دیوارهای هشتی قرار دارند. نوع ساخت و مواد به‌کاررفته در ساخت مناره و گوشواره به‌خوبی نشان می‌دهد که به سبک سلجوقی ساخته شده‌اند. البته در سال‌های بعدی که سلسله‌های دیگر تاریخی روی کار آمدند هرکدام مرمت‌هایی را بر روی قلعه انجام دادند، این را می‌شود از اتاق‌ها و ایوان‌های قلعه فهمید؛ چون کاملا به سبک صفوی و قاجار درست شده‌اند. شباهت این اتاق‌ها و ایوان‌ها به آثار صفوی تا حدی است که با دیدن آنها یاد کاوران سرای شاه‌عباسی بیستون می‌افتید که متعلق به دوره شاه سلیمان صفوی بود.
به داخل حیاط این قلعه که بروید آب‌انبارهایی را در گوشه حیاط می‌بینید مصالح به‌کاررفته در ساخت آنها گچ، ساروج و سنگ است. البته در بیرون قلعه هم آثار چاهی وجود دارد که در دل صخره حفر شده و لبه آن با سنگ و ساروج محکم شده است. سقف قلعه هم با چوب‌هایی پوشیده شده که از جنس‌شان معلوم است که از منطقه‌ای دیگر برای ساخت قلعه به اینجا آورده شده‌اند. به منار آجری قلعه که نگاه کنید تزئینات آن کاملا مثل تزئینات دوره سلجوقی می‌ماند؛ هرچند که قسمت‌های زیادی از این تزئینات در گذر ایام از بین رفته‌اند؛ ولی در برجستگی‌ها و گودی‌ها نقش‌هایی به زبان عربی و کوفی به چشم می‌خورد. در سه گوشه حیاط اتاق‌هایی هست که اندازه آنها معمولا ۳ در ۴ و یا کمتر هستند. این قلعه تاریخی که گوشه‌ای از تاریخ صدها سال پیش ایران را به تصویر کشیده شده است.
